Mavzu: Abu Ali Ibn Sino ijodida oila tarbiyasi Reja

Oila xususidagi sharq mutafakkirlarining qarashlari.
Oilaviy munosabatlar va bu sohaga oid qarashlar tizimida Sharq mutaffakkirlaridan biri, butun Yevropa xalqlari ham uning qomusiy bilimdonligini tan olgan alloma Abu Ali ibn Sinodir (980-1037). Buyuk olim sifatida u barcha hodisalarning ilmiy mohiyatini ochib berishga harakat qilgan. Ibn Sinoning pedagogic va psixologik qarashlari ijtimoiy asosda qurilgan bo’lib, u bola tarbiyasida umuminsoniy tamoyilining qo’llanilishini yo’qlab chiqqan va tarbiyachi ota-onalarga bolan qattiq tana jazosidan ko’ra, shaxsiy ibrat orqali tarbiyalash ma’qulligini uqtirgan. Axloqiy tarbiya masalalarida alloma oilaning o’rnini alohida ta’kidlangan. Oila va oilaviy munosabatlar masalasi uning “Tadbiri manzil” asarida o’ziga xos tarzda bayon etilgan.
Ibn Sinoning bola tarbiyasi, tarbiya psixologiyasi va rahbarlarga qo’ygan ushbu talablari o’sha davrda qanchalik taraqqiyparvar va zarur bo’lsa, bizning bugungi kunimizda ham u o’z kuchini yo’qotgani yo’q.
XI asrning buyuk mutaffakkiri va shoiri Yusuf Xos Hojib o’zining “Qutadg’u bilig” – “Saodatga boshlovchi bilim” – kitobida va undan keyingi qator asarlarida o’zining axloq hamda hayotga oid qarashlarini bayon etadi.

Inson faqat jamiyatdagina kamolotga yetishi mumkin, muloqot va ijtimoiy foydali mehnat uning rivojlanishi va yashashining mezonidir, deb hisoblaydi. “Boshqa odamlarga foydasi tegmaydigan inson – o’likdir”, - deb yozadi u.

Asоsiy tayanch tushunchalar.

Nikoh, nikoh – oila munosabatlari, evolyutsiya, biologic omil, tabu, endogamiya, ijtimoiy me’yor, guruhli nikoh, juft oilalar.

Xulosa
O’zbekiston Respublikasining kelajakda buyuk davlat bo’lishi va uni ta’minlash yosh avlodni ma’naviy-ahloqiy, madaniy-ma’rifiy jihatdan yetuk insonlar qilib tarbiyalash ishi birinchi novbatda oilada boshlanadi.
Ota-ona farzandlariga go’zal xomiy va nasihatgo’y bo’lishlari lozim. Bunday go’zal momila farzand bilan ota-ona orasidagi mehr muhabbatni yanada kuchaytiradi.
Farzandlarning go’zla odobli-ahloqli, tarbiyali bo’lishlari uchun, avvalo, ota-onalarning o’zlari g’o’zal hislatga ega, o’rnak bo’lishlari shart. Bu uy ahli ya’ni ota-ona, o’g’il va qizlarning birgalikdagi totuvlik bilan yashashlarida muhim omildir.