Mavzu: Axborot xavfsizligi tushunchasi va axborot xavfsizligini ta’minlash usullari

Axborot texnologiyasi va axborot tizimlari
Tizim- bu o’zaro bog’liq va maqsadga erishish uchun ma’lum qoidalar asosida o’zaro munosabada bo’ldigan qoidalar yig’indisidir. Axborot tizimi- axborot resuslari, axborot texnologiyalari va aloqa vositalarining axborotni to’plash, saqlash, izlash, unga ishlov berish va indan foydalanish imkoniyatini beradigan tashkiliy jihatdan tartibga solingan majmui. Axborot tizimi tegishli iqtisodiy ob’yektlarda faoliyat ko’rsatuvchi va turlicha tuziluvchi axborotlar majmuining axborot tizimini tashkil etadi. Axborot tizimlarining asosiy vazifasi—barcha resurslarni samarali boshqarish uchun iqtisodiy ob’yektlarga kerakli bo’lgan axborotlarni ishlab chiqish, iqtisodiy ob’yektni boshqarish uchun axborot va texnikaviy muhitni yaratishdan iborat. Axborot texnologiyasi – axborotga ishlov berish, uzatish, izlash, saqlash hamda yig’ishning usul va uslublari tizimidir u ilmiy fan sifatida informatikaning predmetidir. Axborot texnologiyasinig maqsadi – inson tomonidan tahlil qilish va uning asosida qandaydir xatti-harakatni bajarish buyicha qaror qabul qilish uchun axborot ishlab chiqarish hisoblanadi. 

Axborot xavfsizligi tushunchasi va axborot xavfsizligini ta’minlash usullari

Tez rivojlanib borayotgan axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bizning kundalik hayotimizning barcha jabhalariga sezilarli o‘zgarishlarni olib kirmoqda. Hozirda “axborot tushunchasi” sotib olish, sotish, biror boshqa tovarga almashtirish mumkin bo‘lgan maxsus tovar belgisi sifatida tez-tez ishlatilmoqda. Shu bilan birga axborotning bahosi ko‘p hollarda uning o‘zi joylashgan kompyuter tizimining bahosida bir necha yuz va ming barobarga oshib ketmoqda. Shuning uchun tamomila tabiiy holda axborotni unga ruxsat etilmagan holda kirishdan, qasddan o‘zgartirishdan, uni o‘g‘irlashdan, yo‘qotishdan va boshqa jinoiy harakatlardan himoya qilishga kuchli zarurat tug‘iladi. Ammo, jamiyatning avtomatlashtirishni yuqori darajasiga intilishi uni foydalaniladigan axborot texnologiyalarning xavfsizligi saviyasiga bog‘liq qilib qo‘yadi. 

Axborot jarayonlar klassifikatsiyasi

«Axborot» so’zi lotincha so’zdan olingan bo’lib, informatio tushuntirish, bildirish, ish mazmunini bayon etish tushunchalarini beradi. Axborot moddiy olamning axborotlar asosidagi aksidir. Axborot yani ma’lumot - axborotni tasavvur etishning so‘z, matn, tasvir, raqamli ma’lumotlar, grafiklar, jadvallar orqali ifodalanish shaklidir. Axborot - atrof-muhit obyektlari va ro‘y berayotgan hodisalar to‘g‘risidagi ma’lumotlar, ularning parametrlari, xossalari va holatlari xususidagi axborotdir. Axborotning xossa va holatlari uning aniqlik darajasini, bilimlarining to‘laligini ko‘paytirishi yoki kamaytirishi mumkin.