Mavzu axolining kasallanishI – tibbiy ijtimoiy muammo

Yuqumli  kasalliklar    statistikasi.  Yuqumli  kasalliklar 

aholi 

uchun 

xavf 

tug’diradi,  chunki  yuqumli 

kasalliklarni  o’z  vaqtida  oldi  olinmasa  ular  tez  tarqalib 

epidemiyaga  aylanib  ketishi  mumkin  Shu  munosabat 

bilan  ularni  nazorat  qilish  uchun  har  bir  yuqumli 

kasallikni  o’z  vaqtida  qayd  etib  tuman,  shaxar  davlat 

sanitariya-epidemiologik 

markazlariga 

shoshilinch 

xabar berish zarur.     

 

 

---



Mehnat  qobiliyatini  vaqtincha  yuqotishga  olib  keladigan 

kasalliklar.  Bu  kasallanishlar  bemorlarga  shifokor  tomonidan 

beriladigan    mehnatga  yaroqsizlik  varaqalariga  qarab  o’rganiladi 

va  u  aholining  ishlaydigan  qismiga  taaluqli  bo’ladi.    Mehnatga 

yaroqsizlik  varaqasi  bir  vaqtning  o’zida  mehnatkashlarni  sababli 

ishga  chiqmasligini  tasdiqlaydigan  statistik,  huqukiy  hujjat, 

hamda 

vaqtincha 

mehnatga 

yaroqsizligi 

uchun 

nafaqa 

to’lanadigan moliyaviy hujjat hisoblanadi. 



  Mehnatga  yaroqsizlik  varaqalariga  qarab  ishchilar  orasida 

kasallanish  xolatlari  16-VN  formaga  muvofiq  korxonalar  va 

sexlar  bo’yicha  ishlab  chiqiladi.  Kasallanish  to’g’risida 

ma’lumotlarni  keyinchalik  kasaba  uyushmalari  statistika 

bo’limlari  sanoat  sohalari  bo’yicha  ishlab  chiqishadi.    Sanoat 

sohalarida tegishli ma’lumotlar jam qilinadi va ishlab chiqariladi. 

 

 

---



 Tadkikotlar kursatadiki, zarur bulgan sabablarning bir 

paytdagi mavjudligi xamisha xam yetarli sabab 

bulavermas ekan. Buning boisi shuki, xar bir zarur sabab 

fakat potensial xavfni tugdiradi. Infeksiyaning xakikiy 

tarkalish jarayoni uchun, yukoridagi uchta zaruriy 

sabablarning mavjudligidan tashkari, ularning bevosita 

alokasi zarurdir. Mazkur aloka esa, ijtimoiy va tabiiy 

omillar (aksariyat ijtimoiy omillar) evaziga ta’minlanadi. 

Ijtimoiy omillar zaruriy sabablarning potensial xavfini 

vokelikka aylantiradi va epidemik vaziyatni keskin 

murakkablashtirishi xam, yoki kasallanishni minimal 

darajaga tushirishi xam mumkin.

 

---



Yurak qon tomir kasalliklari zamonaviy sog’liqni saqlashning 

dolzarb muammolaridan biri hisoblanadi. Qon aylanish tizimi 

kasalliklari sinifiga yurak shishlik kasalligi, gipertenziya, miya qon 

aylanish buzishlari va yurak rematik kasalligi kiritiladi. Yurakning 

ishemik kasalligi va miya qon aylanish buzishlari rivojlangan 

shuningdek rivojlanib kelayotgan ko’pgina mamlakatlarda 

o’limning asosiy sabablari hisoblanadi. Ularni “Sivilizasiya 

kasalliklari” deb ataladi chunki ular etiologik jihatidan,  chekish 

gipodinamiya va  xayvonot  yog’lariga boy ovqat singari omillariga 

bog’liq.Bu uchlik “xayot tarzi omillari” umumiy nomi ostida 

ma’lum, ularning ta’siri tegishli individual va  ijtimoiy profilaktik 

choralar bilan tuzatilib turadi, bu so’ngi 30 yil ichidagi sog’liqni 

saqlash amaliyoti bilan tasdiqlanadi.