3-bosqich.Qarz deflyatsiyasi
Rivojlangan mamlakatlardagi moliyaviy inqiroz voqealarining ketmaketligi.
1-Bosqich. Moliyaviy inqirozning boshlanishi.(1-chizma)
Aksiya va ko‘chmas mulklarga o‘xshagan aktivlarning narxlari
investorlarning psixologiyasi orqali ularning asosiy
iqtisodiy qiymatidan ancha
yuqori darajada boshqarilishi mumkin, ya‘ni ularning qiymati aktivlarning kelajak
daromad oqimidagi real kutilmalarga asoslanadi. Aktiv narxlarining asosiy
Iqtisodiy faoliyatdagi tushishi
Narx darajasidagi kutilmagan
pasayish
Salbiy tanlash va axloqiy xavf
muammolari yomonlashishi va
kredit shartnomalari
Iqtisodiy faoliyatdagi tushishi
iqtisodiy qiymatidan ko‘ra oshib ketishi aktiv narx pufagi deb ataladi.
Aktiv
narxlarining pufagiga misol qilib, 1990-yillarning oxiridagi texnologiyalar
bozoridagi pufakni va biz muhokama qiladigan so‘nggi yillardagi uy narxlaridagi
pufaklarni aytishimiz mumkin. Aktiv narxlaridagi pufaklari ko‘p
hollarda
kreditdagi ko‘tarishlar orqali ham aniqlanadi, bunda kreditdagi sezilarli ko‘payish
aktivlarni sotib olishni moliyalashtirish uchun ishlatiliadi va ularning narxini
oshiradi.
Pufak yorilganda va aktivlarning narxi asosiy iqtisodiy muammolarga
o‘zgartirilsa, aksiya va ko‘chmas
mulkning narxlari tushadi, kompaniya o‘zining
xususiy kapitalidagi(ularning aktivlari va majburiyatlari o‘rtasidagi farqni)
pasayishni ko‘radi va ular qo‘ygan garovning garov qiymati tushadi. Endilikda bu
kompaniyalar kamroq xavf ostidadir, chunki ular o‘yinda kamroq qatnashadilar va
ular ko‘proq riskli sarmoyalar kiritishga moyildir chunki ular yo‘qotishga moyil.
Buning natijasida moliyaviy institutlar qarz oluvchiga qarz berish standartlarini va
kredit shartnomalarining talabini oshiradi.
Aktiv narxlarining tushishi shuningdek, moliyaviy institutlar aktivlari
qiymatining
pasayishiga, o‘z mablag‘larining kamayishiga va balansidagi
buzilishlarga ta‘sir ko‘rsatadi.
Noaniqlikdagi o‘sish. AQSHdagi moliyaviy inqiroz asosan yuqori noaniqlik
paytida, masalan turg‘unlik boshlanishi, fond bozorlaridagi buzg‘unlik yoki asosiy
moliyaviy institutlarning muvaffaqiyatsizligi bilan boshlanadi. Inqiroz 1857- yilda
Ohio sug‘urta companiyasi
va Ishonch companiyalarining, 1873-yili Jay Cooke
kompaniyasi, 1884yili Grant Ward, 1907-yili Knickerbocker Ishonch kompaniyasi,
1930-yili AQSH banki va 2008-yili Bear Stearns,
Lehman Brothers va AIG
kompaniyalarining muvaffaqiyatsizligidan keyin boshlandi. Ushbu ma‘lumotlardan
kelib chiqib, inqiroz yuqori noaniqlik sharoitida vujudga keladi, moliyaviy
muammolarni oshiradi va qarz berish va iqtisodiy faoliyatni kamaytiradi.
Dostları ilə paylaş: