Mavzu: Biosfera va Xordali hayvonlarninig unda tutgan òrni



Yüklə 3,8 Kb.
tarix19.12.2023
ölçüsü3,8 Kb.
#185260
Karimova Gulnora


Mavzu:Biosfera va Xordali hayvonlarninig unda tutgan òrni
Biosfera (bio... va yun. sphaira—shar) — Yerning tirik organizmlar tarqalgan qobigʻi. Biosferaning tarkibi va energetikasi undagi tirik organizmlarning faoliyati bilan bogʻliq. Biosfera "hayot qobig'i", toʻgʻrisidagi dastlabki fikrni J.B Lamark bildirgan. "Biosfera" terminini esa fanga avstriyalik geolog E. Zyuss (1875) kiritgan.
B. atmosferaning ozon ekranigacha balandlikda boʻlgan qismi (20–25 km), litosferaning sirtqi qismi va gidrosferani toʻliq oʻz ichiga oladi. B.ning quyi chegarasi quruqlikda 2–3 km, okean tubida 1–2 km chuqurlikkacha boradi.
Yerdagi hayot murakkab va xilmaxil organizmlar kompleksidan iborat. Tirik organizmlar va ular yashaydigan muhit oʻzaro chambarchas bogʻlangan bir butun dinamik sistema—biogeotsenozlarni hosil qiladi.
Xordalilar (Chordata) — ikkilamchi ogʻizli hayvonlar tipi. Oʻq skeleti — xorda ichak ustida joylashgan. Koʻpchilik X. hayoti davomida xorda ustida joylashgan nerv nayi saqlanib qoladi. Keyinchalik nerv nayidan bosh miya va orqa miya hosil boʻladi. Suvda yashovchi X. xalqumi devoridagi juft jabra yoriqlari hayot davomida saklanadi.
. tipi bosh xordalilar, qrbiqdilar va umurtqalilar kenja tipiga ajratiladi. 40000 ga yaqin turi (jumladan, 38000 umurtqali hayvonlar) maʼlum. X. hayvonot dunyosi sistemasida oʻziga xos oʻringa ega. Ammo X. jabra apparati ichak bilan nafas oluvchilar va ayrim qazilma ignaterililarga oʻxshash boʻladi; orqa nerv stvoli chalaxordalilar uchun ham xos.
Kenja tipining vakili-balanogloss suv tubida hayot kechiradi. Balanogloss xartumini kengaytirish va toraytirish yo’li bilan dengiz tubidagi botqoqqa ko’milib oladi va unda yo’llar ochadi. Ularning bo’yi ba’zi turlarida bir necha sm dan 1 m gacha, boshqa bir turlarida hatto 2,5 m gacha ham yetadi. Ular dengizning sayoz yerlarida qumga ko’milib yashaydi. Balanogloss og’ziga suv bilan birga oqib kiradigan mayda-mayda ovqat bo’laklari bilan oziqlanadi.
Thank you for your attention
Yüklə 3,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin