Mavzu: byudjet hisobining schyotlar tizimi va ikkiyoqlama yozuv

chizma. Aktiv schyotning tashqi ko’rinishi.

Schyotdagi oxirgi qoldiq yoki saldo quyidagi formula orqali topiladi:
So = Sb + Do – Ko
Xo’jalik mablag’larining manbalarini aks ettiruvchi passiv schyotlarning ko’payishi kreditda, kamayishi esa debet tomonida ko’rsatiladi:

Debet	PASSIV SCHYOT		Kredit
Boshlang’ich saldo (Sb)
Mablag’larning kamayishi		Mablag’larning ko’payishi
(Do) Debet oborot		(Ko) Kredit oborot
		Oxirgi saldo (So)

9. chizma. Passiv schyotning tashqi ko’rinishi.

Oxirgi qoldiq quyidagicha topiladi: So = Sb + Ko – Do
Shuni ta‘kidlab o’tish joizki, kontr-aktiv schyotlar xususiyati xuddi passiv schyotlar, kontr-passiv schyotlar xususiyati esa aktiv schyotlar xususiyati kabidir.
Tranzit schyotlar xususiyatiga keladigan bo’lsak, ular daromadlarni hisobga olish uchun mo’ljallangan bo’lsa–xuddi passiv schyot kabi talqin etiladi. Agarda xarajatlarni hisobga oluvchi tranzit schyotlar bo’lsa aktiv schyotlar kabi ishlatiladi.
Tranzit schyotlar tarkibida bo’lgan ikkita taqqoslovchi schyotlar xususiyati umuman boshqacha, ularni 14-chizmada ko’rishimiz mumkin:

Debet	201	Kredit		Debet	230		Kredit
Aktivlarning chiqib ketishidan xarajatlar		Aktivlarning chiqib ketishidan daromadlar	Xarajatlarning yakuniy moliyaviy natijaga hisobdan chiqarilishi yoki xarajatlarni hisobga oluvchi tranzit schyotlarning yopilishi			Daromadlarning yakuniy moliyaviy natijaga hisobdan chiqarilishi yoki daromadlarni hisobga oluvchi tranzit schyotlarning yopilishi

9.