3.2-rasm. Talab absolyut elastik, talab chiziglmagan talab chiziglgan talab chiziglib, istei mutlaqo elastik emas. Isteiy nazar belgilangan miqdorda tovar sotib olishadi. Misol. Talabning daromadga kolsin: , daromad boliq elastiklik koeffitsientini aniqlang. Chiziqli funktsiyaning elastiklik koeffitsientini aniqlash formulasiga korinishga ega. Talab miqdori bolganda, narx darajasini aniqlaymiz, , bundan . Endi chiziqli funktsiyaning elastiklik koeffitsientini aniqlash formulasiga koliqdir. Komolchilar daromadi oshganda oshadi. Daromad bozgarishi talab qilingan tovar ni necha foizga oliq talab elastikligiga kolinadi: normal tovarlar, agar bolsa; quyi kategoriyali tovarlar, agar bolgan talabga boshqa bir tovarning narxi tarsatadi. Masalan, pivo bilan vino manoda bir birini olgan talab oshadi. Bunday bogzgarishiga narxga bogzgarganda, talab qilinadigan tovarga talabning necha foizga oyicha kesishgan elastikligi quyidagicha:
- pivo miqdori; (vino narxi oshganda pivoga talab oshadi, demak pivoning talab chizigngga siljiydi). Yuqorida keltirilgan misolda pivo bilan vino ornini bosadigan tovarlar boyicha kesishgan elastiklik musbatdir, yalavermaydi. Baldiruvchi tovarlar hisoblanadi va ular birgalikda ishlatiladi, shu sababli birortasining narxini omolini kamaytiradi. Bunga misol tariqasida benzin bilan avtomobil motori yogmoli kamayadi, nima uchun deganda, avtomobil haydovchilar mashinada kamroq yura boshlaydi. Ammo, motor moyiga ham talab kamayadi (Motor moyiga talab egri chizigtamiz, bozor talabining asosiy determinantlari, yai holatini ozgarishni keltirib chiqaruvchi determinantlar quyidagilar: isterishi; bozordagi istemolchilar daromadi; bir-birini oldiruvchi tovarlar; kelajakda bomolchining kutishi.
2.2. Taklif elastikligi va uning asoslari Taklifning narx bozgarishiga javoban, taklif qilinadigan tovarning miqdorini foiz bozgarishini bildiradi. Bunday elastiklikning qiymati musbat boproq mahsulot ishlab chiqarishga raglumotlarga kosir qiluvchi omillar bopgina sanoat mahsulotlari uchun xom ashyo, yarim fabrikatlar narxiga nisbatan taklif elastikligi manfiydir. Xom ashyo narxining oshishi firmalar xarajatlarining oshishini bildiradi, shu sababli boshqa shart-sharoitlar oi holatini siljishiga olib keladigan determinantlar quyidagilar: resurslar narxi; ishlab chiqarish texnologiyasi; soliq va dotatsiyalar; boshqa tovarlar narxi; narx olumotlariga muvofiq talab va taklifning chiziqli grafiklarini chizishni qarab chiqishimiz kerak. (Biz hozir, statistik usullar orqali quriladigan chiziqli regressiya, tenglamalarni hisoblashni qaramaymiz.) Faraz qilaylik, biror tovar uchun ikkita miqdor berilgan borsatkichlar bozorda muhim korsatkichlar bozorda orsatkich bounlashgan davrdagi kolsin). Bu korsatkichlar deb qaraymiz va quyidagicha belgilaymiz: muvozanat narx , muvozanat tovar miqdori . Berilgan tovarning muvozanat nuqta yoki uning atrofidagi narx borsatkichlarning, yalsin. Berilgan mazgarishini, berilgan tovar miqdorining boshqa tovar narxiga nisbatan ozgarmaslar qiymatlarini aniqlashdan iborat. Bu ol bilan
