Mavzu: elastiklik nazariyasini amaliyotda qo. 2 I bob: elastiklik nazariyasini amaliyotda qotalab va taklifzgarishi II bob: talab elastikligi va uning asoslari21
xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Mavzu: elastiklik nazariyasini amaliyotda qollanilishining nazariy va amaliy asoslari
MAVZU: ELASTIKLIK NAZARIYASINI AMALIYOTDA QO.2 I BOB: ELASTIKLIK NAZARIYASINI AMALIYOTDA QOtalab va taklifzgarishi...11
II BOB: TALAB ELASTIKLIGI VA UNING ASOSLARI21 2.1. Daromad va narx bo...21
2.2. Taklif elastikligi va uning asoslari yicha elstikligi asosida daromadlar tahlili va elastiklikning amaliyotda qo`llanilishi...32
XULOSA.....41 KIRIRSH Har bir korxona o`z foydasini oshirishni ko`zlaydi albatta va buning uchun esa o`sha korxona o`z xarajatlarini maksimal darajada qisqartirib daromadini esa maksimal darajagacha olib chiqa olsa erishadi. Bunday mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun esa korxona qancha miqdorda mahsulotni ishlab chiqarishi ya`ni talabni o`rganib chiqishi talab etiladi.
Ayniqsa, bugungi kunda hukm surayotgan raqobatlashuv sharoitida isteni tovarlarga minimal va maksimal narxlarni o`rnatish ham va hattoki uning oqibatlari bilan bog`liq tushunchalar, qarashlarni sababiy bog`liqlikda tizimli tahlil etishda elastiklik alohida o`rin tutadi. Ko`plab mashhur iqtisodchi olimlar shuni ta`kidlab o`tishadiki, tovarning elastikligi prujinaga o`xshaydi va tovaring elastikliligini to`g`ri baholash va uni tahlil qilish yuzaga kelgan muammolarni hal qilishda va yuqori tavakkalchilik muammolarini hal qilishda muhim ahamiyat kasb etadi. Biz shuni bilamizki tovarlarga bo`lgan talab faqat uning narxiga bog`liq bo`lmay balki yana biz iste`molchilar daromadiga va boshqa tovarlarning narxiga bog`liq. Ammo taklif esa har ikkalasiga bog`liq ya`ni narxga ham ishlab chiqarish xarajatlarining o`zgarishiga bog`liq ravishda o`zgarib turadi. Ko`pgina hollarda biz qancha miqdordatovar xarid qilishni bilmay qolamiz va bunday hollarda faraz qilaylik narx 10% ga oshgan bo`lsin shunda unga talab qanday o`zgaradi yoki bo`lmasa daromadimiz 5% ga oshganda u qanchaga o`zggarishinihisoblashimizda biz elastiklik tushunchasidan foydalanamiz. Ammo bunga faqat iste`molchilar daromadi emas, yana boshqa tovarlarning narxi ham ta`sir qilmasdan qolmaydi. Bunday holatlarda o`rnini bosuvchi tovarlar, bir-birini o`rnini to`ldiruvhi tovarlar ham elastiklikning qanday o`zgarishiga ta`sir qiladi.
Bugungi kunda ko`plab rivojlangan va jahon iqtisodiyotida yetakchi o`rin tutadigan mamlakatlar tajribasi shuni so`zsiz isbotlab bermoqdaki, raqobatdoshlikka erishish va dunyo bozorlariga chiqish, birinchi navbatda iqtisodiyotni izchil isloh etish, tarkibiy jihatdan o`zgartirish va diversifikatsiya qilishni chuqurlashtirish, yuqori texnologiyalarga asoslangan yangi korxona va ishlab chiqarish tarmoqlarining jadal rivojlanishini tamol tovarlariga bo`lgan talabning pasayishi oqibatida hosilaviy bozorlar (mehnat bozori, qimmatli qog`ozlar bozori)ga ham jiddiy tasir qiluvchi omillar, talabning isteLLANILISHINING NAZARIY VA AMALIY ASOSLARI 1.1. Elastiklik nazariyasi bilan nazariyasining tushunchalari va ularning op va keng muammolarni hal qilishda universal vosita bozgarishining mahsulot ishlab chiqarishga va uning samaradorligiga tayicha davlat tomonidan kobatlantirish va minimal ish haqini belgilash; soliqlarning, subsidiyalarning, importga qomolchilar faoliyatining chegaralashlarning umumiy iqtisodiyotga talumki, davlatning aralashuvisiz, talab va taklif muvozanat holatga keladi va unga asosan tovarning bozor narxi ominlaydigan mahsulotning umumiy hajmi ozi bir xarakteristikalari bilan bogyicha osir qiladi? Nima uchun talab va taklif bozorlar (raqobatlashgan, monopol, oligopol va boshqa) bozi bir bozorlarda tovarlar tanqis va hokazo savollarga javob berish uchun talab va taklifning diagrammasini qarashdan boshlaymiz (1.1-rasm). Ordinata oyicha bir birlik mahsulotning narxi komda). Abtsissa oyicha berilgan vaqt oraligrsatilgan. Taklif chizigrsatadi. Taklif chizigtarilsa, shuncha narx yuqori bop firmalar mahsulot ishlab chiqarib, sotish imkoniyatiga ega bovat etadi, bozorga yangi firmalarni ominlaydi, ular ishlab chiqargan Yuqori xarajatli rentabel boladi. Bunday holda, firmalarda ishlab chiqarishning kengayishi qisqa vaqt oraliglsa, uzoq muddatda esa ekstensiv amalga oshiriladi. Talab chizigmolchilarning berilgan narxlarda qancha miqdorda mahsulot sotib olish mumkinligini bildiradi. Talab chizigmolchilarning narx qancha past bop mahsulot sotib olishini anglatadi. Past narxlar, xaridorlarga yanada komolchilarga esa hozir u tovarni sotib olishga imkon yaratadi. Bu ikki egri chiziq talab va taklifning muvozanat nuqtasida kesishadi. Muvozanat bozor tizimining shunday holatini bildiradiki, bu holatda talab va taklif bir-biriga teng bolsin yamolchilar sotib olishi mumkin boproq mahsulot ishlab chiqarishga harakat qiladi. Natijada ortiqcha mahsulot toplanishini kamaytirish yoki ularni sotish uchun ishlab chiqaruvchilar narxini kamaytirishi lozim bosadi, bu ornatilguncha davom etadi. Bu erda biz har bir narxga maglgandagina maladi, qachonki bunday bozorda sotuvchi va xaridor bozor narxiga tartasidagi moslik bir qiymatli bozgarishiga qarab, narxni ozgartirishi mumkin. Shu sababli biz talab va taklif chiziglmasada, bozor erkin raqobatlashgan deb faraz qilamiz. Talab va taklifning omolchilarga esa berilgan narxlarda qancha miqdorda mahsulot sotib olishini koliqdir. Masalan, ishlab chiqaruvchining qancha miqdorda mahsulot sotishi uning narxidan tashqari ishlab chiqarish xarajatlariga (ish haqi, xom ashyo narxi) ham boglgan talab esa isteliqdir. Shu sababli biz talab va taklif egri chiziqlarining, ish haqi stavkasi, kapital xarajatlar va daromadlar ozgarishini qarab chiqamiz (1.2-rasm).
