Mavzu: Genetik modifitsirlangann oziq ovqat xavfsizligi Reja

2.Olimlarning tajribalari
1980-yillarning o’rtalarida Belgiya biologlari bakteriyalarning qishloq xo‗jaligida ta'sirini yaxshilashga qaror qilishdi va tamaki DNKsiga Vt oqsilini kiritishdi. O’simlik o’zining hasharotlar oqsilini ishlab chiqara boshladi, undan zararkunandalar nobud bo’ldi. Keyin texnologiya kartoshka va makkajo‗xori uchun qo’llanildi. To‗satdan, atrof-muhitni muhofaza qilish tashkilotlari, ilgari zararsiz deb hisoblangan oqsilda jiddiy tahdidni ko’rdilar.
Ekologlar pestitsidning o’ziga emas, balki genetikmodifikatsiya qilish faktiga hujum qila boshladilar va Vt xavfsizligi haqidagi barcha xulosalar hech kimni qiziqtirmadi. Vt geni bo’yicha munozaralar hali ham davom etmoqda. Masalan, 2010 yilda kanadalik olimlar homilador ayollar va homila qonida Vt-oqsil Cry1Ab ning yuqori miqdorini aniqladilar va buni GDO bilan bog'lashdi, bu esa shov-shuvga sabab bo’ldi
GMO ga qarshi harakatning ishonchliligini, balki umuman zamonaviy ilmiy tadqiqotlarning obyektivligiga bo‗lgan ishonchni ham jiddiy ravishda susaytiradi. Yana bir qiziq fakt: Greenpeace-ga ko‗ra, fermerlar o‗simliklarga sepadigan hasharotlar tarkibidagi "tabiiy" Vt-oqsillar ikki hafta ichida parchalanadi, shuning uchun ularning zarari haqida tashvishlanmaslik kerak. Yana bir bor iste'molchini chalg'itmoqda. Hasharotlarni purkagich shaklida ishlatishda dehqonlar nihoyatda saxiy ekanliklari ma'lum.
Tavsiyalar, qoida tariqasida, har 5-7 kunda preparatni qo‗llashga murojaat qilish kerakligini ko‗rsatadi va bu allaqachon tanamizga oqsil kirib borishi uchun yetarlidir. Hech kim dunyo bo‗ylab fermer xo‗jaliklari tomonidan har kuni ishlatiladigan Vt hasharotlarning aniq miqdorini hisobga olmayapti. Bundan tashqari, Vt insektitsidlari, havfsiz tozalangan Cry1Ab oqsiliga ega bo‗lgan GMOl ardan farqli o‗laroq, oziq-ovqat tarkibida ko‗payishi mumkin bo‗lgan jonli bakteriyalarni o’z ichiga oladi. GMO har tomondan hujumga uchraganligi sababli, biopestitsid sanoati jadal rivojlanmoqda. GMO bo‗lmagan oziq-ovqat mahsulotlarini sotib olayotganda o’zimizni toksinlarsiz foydali oziq-ovqat olayotgandek his etamiz, aslida zararli moddalarni ko‗proq iste'mol qilishimiz mumkin.
GMO tarkibidagi belgilar biz aslida nima iste'mol qilganimizni aniq ko‗rsatib bermaydi, balki faqat havfsizlik xayolini beradi. So’nggi yigirma yil ichida yuzlab tadqiqotlar o’tkazildi va genetik jihatdan modifikatsiyalangan tonnalab iste'mol qilindi. Ular orasida nafaqat o’simliklar, balki baliqlar ham bor: o’sishni tezlashtirish uchun o’zgartirilgan losos yoki Aeromonas bakteriyalariga chidamli sazan. Skeptiklarni GMO xavfsizligiga ishontirish uchun hech qanday izlanish etarli bo’lmaydi.