Mavzu: Innovatsion ta’lim texnologiyalari va metodika farqi Reja
Yüklə 17,52 Kb.
|
1 2
Innovatsion ta’lim texnologiyalari va metodika farqi|
Mavzu: Innovatsion ta’lim texnologiyalari va metodika farqi Reja Innobatsion ta’lim haqida tushuncha Metodika haqida umumiy tushunha Pedagogik texnologiya nazariyasi o‘tgan asrning ikkinchi yarmidan boshlab asoslanib kelinayotgan bo‘lsada, aynan “pedagogik texnologiya” tushunchasiga nisbatan turlicha yondashuvlar mavjud. Xususan, pedagog olim V.P.Bespalko pedagogik texnologiyani “amaliyotga tatbiq qilinadigan muayyan pedagogik tizim loyihasi” deya ta’riflaydi hamda asosiy diqqatni o‘quv-pedagogik jarayonni oldindan loyihalashga qaratadi texnologiyani “fan va amaliyot oralig‘ida muayyan tamoyillarni olg‘a suruvchi metodlar ishlab chiqaruvchi, ularni izchil qo‘llash kabi masalalarni hal etishga yo‘naltirilgan mustaqil fan” bo‘lishi lozimligini qayd etadi va h.k. So‘nggi o‘n-yilliklar davomida nutqimizda “pedagogik texno- logiya”, “zamonaviy pedagogik texnologiya”, “o‘qitish texno logiyasi” kabi tushunchalar keng qo‘llanilmoqda. Aksariyat pedagoglar “ta’lim texnologiyasi” va “pedagogik texnologiya” tushunchalari mazmunan bir ma’noni anglatishini aytadi. Aslida bunday yondashuv u qadar to‘g‘ri emas. Ta’lim jarayonini texnologiyalashtirish g‘oyasi dastlab G‘arbiy yevropa va AQSHda shakllangan. Ularda “Pedagogika” fani mavjud emas, shu bois “pedagogik faoliyat”, “pedagogik texnologiya” tushunchasi ham iste’molda yo‘q. Ushbu mamlakatlarda shaxsga ilmiy bilimlarni berish jarayoni “ta’lim jarayoni” sifatida nomlanadi, shaxsga bilimlar berish, uning ma’lumotini oshirish, ta’lim samaradorligini ta’minlashga xizmat qiluvchi fanlar majmui “Metodika” deb yuritiladi. Metodika fanlarini o‘qitishda asosiy e’tibor ta’lim sifatini yaxshilash, uning samaradorligini ta’minlashga qaratiladi. O‘zbekiston Respublikasi ta’lim amaliyotida o‘qitilib kelinayotgan “Pedagogika” fanining predmeti shaxsni shakllantirish, uning kamolotini ta’minlashga yo‘naltirilgan ta’limiy va tarbiyaviy faoliyatni tashkil etish jarayonining mazmunidan iborat. Ya’ni, shaxs kamoloti ta’limiy va tarbiyaviy faoliyat jarayonining natijasi sifatida namoyon bo‘ladi. Xo‘sh, “metod”, “metodika”, ”ta’lim texnologiyasi”, “pedagogik texnologiya” tushunchalari bir xil ma’noni anglatadimi? Quyida ana shu xususida so‘z yuritiladi. Metod tushunchasi tadqiqotchilar tomonidan turlicha sharhla- nishiga qaramasdan, ta’lim jarayonida qo‘yilgan maqsadga erishish yo‘li hisoblanadi. Masalan, pedagog olima Sh.A. Abdullayevaning ta’rificha: “ Metod (lotincha “metodos” – “yo‘l”, “uslub”) tadqiqot , ta’limot, deb tarjima qilinadi. Ilmiy tushuncha sifatida “metod” so‘zi keng ma’noda: muayyan muammo yechimini topishga yo‘naltirilgan uslubni, ma’lum maqsadga erishish yo‘lini, tor ma’noda: tabiat va ijtimoiy hayot hodisalarini hamda qonuniyatlarini bilish maqsadida qandaydir vazifani hal etish uslubini bildiradi. Pedagog – olima D.I.Ro‘ziyeva: “Metod pedagog va tahsil oluvchi hamkorligida tashkil etilayotgan ta’lim jarayonida qo‘yilgan maqsadga erishish usuli sanaladi” – deb e’tirof etadi. Pedagogikada shunday maxsus metodlar mavjudki, ular yordamida ta’lim-tarbiya jarayoniga taalluqli muhim faktlar, turli pedagogik vaziyatlarning mohiyatlari, mexanizmlari, xususiyatlari o‘rganiladi. Ta’lim jarayonida an’anaviy (og‘zaki, ko‘rgazmali va amaliy) va noan’anaviy metodlar tasniflanadi. Hikoya Mashq Videometod Munozara Didaktik o‘yinlar Laboratoriya metodi Suhbat Tushuntirish Ma’ruza Kitob bilan ishlash Illyustratsiya Namoyish va h.k. Bugungi kunda ta’lim jarayonida noan’anaviy, interfaol metodlardan foydalanilmoqda. Interaktiv so‘zi inglizcha “inter” – “birgalikdagi” va “act” – “harakatlanish” so‘zlaridan olingan. Interaktivlik birgalikda harakatlanish yoki suhbat, dialog rejimida nimadir (masalan, kompyuter) yoki kimdir (o‘qituvchi) bilan bo‘lish demakdir. Bundan kelib chiqadiki, interaktiv ta’lim – avvalo dialogli ta’lim bo‘lib, uning davomida o‘qituvchi va tinglovchi, tinglovchi va kompyuter o‘zaro hamkorligi amalga oshiriladi. Interfaol ta’limning asosini interfaol metodlar asosida darsni olib borish tashkil etadi. Yüklə 17,52 Kb. Dostları ilə paylaş:
|
1 2