Mavzu: Insoniyat tarixida tarbiya va ta'limning rivojlanish bosqichlari

Inson taraqqiyotining bosqichlari
Insoniyat ibtidoiy davrga, qadimgi dunyo, o'rta asrlar tarixi, yangi va zamonaviy davrlarga bo'linishi umumiy qabul qilindi.
Ibtidoiy davrning davomiyligi 1,5 million yildan ko'proq vaqtga baholanmoqda. Uni o'rganayotganda arxeologiya tarixning yordamiga keladi. Qadimgi asboblar, g'or rasmlari va qabrlar qoldiqlari asosida u o'tmishdagi madaniyatlarni o'rganadi. Ibtidoiy odamlarning qiyofasini qayta tiklash antropologiya fani.
Ushbu davrda zamonaviy tipdagi shaxsning paydo bo'lishi (taxminan 30.000 - 40.000 yil oldin), asboblar asta-sekin takomillashtirilmoqda va ov qilish, baliq ovlash va yig'ishtirishdan dehqonchilik va chorvachilikka o'tish boshlanadi.
Birinchi davr bu davrda (V-X / asrlar) G'arbiy Rim imperiyasining qulashi, mamlakatda mulkchilik tizimining o'rnatilishi bilan bog'liq bo'lgan yangi ijtimoiy munosabatlarning paydo bo'lishi bilan xarakterlanadi. EvropaUshbu doirada, har bir mulk o'z huquq va majburiyatlariga ega. Bu vaqt tirikchilikning ustunligi va dinning alohida roli bilan ajralib turadi.
Ikkinchi davr (X asr o'rtalari - XV asr oxiri.) - Bu yirik feodal davlatlarining shakllanish davri, shaharlarning ahamiyati tobora o'sib bordi. Ular tobora ko'proq dunyoviy bo'lib borayotgan hunarmandchilik, savdo va ma'naviy hayotning markazlariga aylanmoqda.
Uchinchi davr (XV / - XV // asr o'rtalari) feodal tizimning parchalanishi boshlanishi bilan bog'liq, u ba'zan Yangi asrning boshlanishi sifatida tavsiflanadi, evropaliklar dunyoni kashf etadilar, mustamlaka imperiyalarini yaratish boshlanadi.
Dunyoning etakchi gotsidartstvasining ijtimoiy, ijtimoiy-siyosiy rivojlanishi tabiati o'zgarishi bilan bog'liq sifatli o'zgarishlar faqat ikkinchi yarmi - XX asr oxirlarida namoyon bo'la boshladi.
Bu davrda kompyuterlar va sanoat robotlari tarqalishi bilan mehnat faoliyati tabiati o'zgaradi, ishlab chiqarishning markaziy figurasi intellektual mehnat xodimiga aylanadi. Rivojlangan mamlakatlarda ijtimoiy yo'naltirilgan bozor iqtisodiyoti vujudga kelmoqda, inson hayoti va hordiq chiqarish tabiati o'zgarmoqda, xalqaro maydonda sezilarli o'zgarishlar ro'y bermoqda, suveren raqobat hamkorlik bilan almashmoqda. Integratsiya jarayonlari rivojlanmoqda, umumiy iqtisodiy makonlar rivojlanmoqda (G'arbiy Evropa, Shimoliy Amerika va boshqalar). SSSR va uning ittifoqlari tizimining qulashi bilan jahon bozorining yaxlitligi tiklanmoqda, iqtisodiy hayotning globallashuvi jarayonlari boshlanib, global axborot kommunikatsiyalari tizimi shakllanmoqda.
Bu davrda kompyuterlar va sanoat robotlari tarqalishi bilan mehnat faoliyati tabiati o'zgaradi, ishlab chiqarishning markaziy figurasi intellektual mehnat xodimiga aylanadi. Rivojlangan mamlakatlarda ijtimoiy yo'naltirilgan bozor iqtisodiyoti vujudga kelmoqda, inson hayoti va hordiq chiqarish tabiati o'zgarmoqda, xalqaro maydonda sezilarli o'zgarishlar ro'y bermoqda, suveren raqobat hamkorlik bilan almashmoqda. Integratsiya jarayonlari rivojlanmoqda, umumiy iqtisodiy makonlar rivojlanmoqda (G'arbiy Evropa, Shimoliy Amerika va boshqalar). SSSR va uning ittifoqlari tizimining qulashi bilan jahon bozorining yaxlitligi tiklanmoqda, iqtisodiy hayotning globallashuvi jarayonlari boshlanib, global axborot kommunikatsiyalari tizimi shakllanmoqda.
Zamonaviy telekommunikatsiya vositalari va elektron nashrlar an’anaviy o‘qitish shakllarining kamchiliklarini bartaraf etishga imkon beradi va bunda ularning barcha afzalliklarini o‘zida saqlab qoladi. Bu turdagi ta’lim o‘quv axborotlari almashuvini ta’minlovchi vositalar (yer sun’iy yo‘ldoshi, televideniye, radio, kompyuter, pochta aloqasi va b.)ga tayangan holda ixtisoslashtirilgan axborot muhitida masofadan turib, ta’lim oluvchilarning keng qatlami hamda xorijiy davlatlarga taqdim etiladigan ta’lim xizmati majmui sanaladi. Masofadan o‘qitishning axborot-ta’lim muhiti ma’lumotlarni uzatish vositalari, axborot resurslari, o‘zaro muloqot bayonlari, foydalanuvchilarning ta’lim olishga bo‘lgan ehtiyojlarini qondirishga yo‘naltirilgan apparat-dasturiy, tashkiliy-uslubiy ta’minot va boshqalarning tizimiy-tashkiliy majmuidan iborat.