Ilg’or va novator pedagoglarning ish tajribalarini kuzatish, mimikasini, ovozini idora qilaolish xususiyatlari kuzatiladi. Bu shunday dalolat beradiki, bunday o’qituvchilar pedagogik texnikani yaxshi egallagan. Uning malakalarini o’zlarida aniq shakllantirganlar vabu malakalarni turli vaziyatlarda qo’llay olish qobilyatlariga egabo’lganlar O’qituvchini ma’ruzaga tayyorgarlik ko’rishi - O’qituvchi materiallarni aniq, to’g’ri, tushunarli ifodali bayon qilishda ovozi ritmi ham muhim ahamiyat kashf etadi.Ilmiy tadqiqot ishlari shunday dalolat bermoqdaki, ruslar 1 minutda 120, inglizlar 120 dan 150tagacha, fransuzlar 110 so’zni talaffus qilar ekanlar. O’rtacha hammaga tushunarli bo’lishi uchun o’qituvchi 60 -80 so’zni talaffus etsa, talabga muvofiq bo’ladi
- O’qituvchi nutqini lo’nda, aniq, puxta, chiroyli bayon etsa, u tinglovchilarga shuncha tushunarli bo’ladi va ular qalbida uzoq saqlanadi.
Notiqlik mahorati quyidagi tuzilmaga ega: Ma’ruza mazminiga kerakli axborotlar, materiallarni tanlash; Rejani tuzish , yig’ilgan materiallarni ma’lum mantiqiy ketma-ketlikda ajratish; Nutqqa adabiy ishlov berish, mazmunini boyitish; Ma’ruza matnini yodlash, eslab qolish; Ma’lum ovozning balandligida mimika, hatti-harakatlar bilan nutqni so’zlash. Ma’ruzaning sifati uning mantiqliliga va taqdimiga, nutqning boyligi va aniqliligiga va axborotni boyligiga bog’liqdir. Notiqyo’l qo’yadigan ba’zi xatolar: Nutqdagi turg’unlik – ko’p qo’llalinadigan, hech kim eshitmaydigan so’z va so’z iboralari; Konselyarezm-muloqotning byurakratik uslubida qo’llaniladigan so’z va so’z iboralari; Bachkanalik- adabiy bo’lmagan yoki mazmuni, harflar buzilgan so’z va so’z iboralari; Jarg’on – jinoyat dunyosidan olingan so’z va so’z iboralari; Jarg’on – jinoyat dunyosidan olingan so’z va so’z iboralari; Ko’pso’zlik- o’zining fikrini mantiqan aniq va lo’nda ifoda eta olmaslik; Parazit so’zlar «mana shu», «masalan», «аytaylik», «shunday qilib» va hokazo
Dostları ilə paylaş: |
