Diagnostika nazariyasi va uning metodikalarini ilmiy asoslanganligi
Diagnostika – obyektni yaxlit ravishda genetik va tizimli tahlil qilish, ularni modellashtirish, qo’llaniladigan metodikalar, ko’rsatkichlarning ilmiy asoslanganligi, olingan natijalar interpretasiyasining ishonchliligi, aniqligi, validligini puxta ishlab chiqilgan metodik asoslar bilan ta’minlanganligi orqali izohladi. Ilmiy asoslanganlik tamoyilida qo’llanilayotgan metodikalarning etnik, ijtimoiy muhitga, jumladan, diagnostika o’tkazilayotgan o’quv yurti, akademik guruh va audiatoriyaga mosligi talab qilinadi. Bu tamoyilga amal qilish pedagogik-diagnostikalarni amalga oshirish jarayonida turli xil yengil (“ko’ziga yaxshi ko’ringan” yoki “qo’liga tushib qolgan”) metodikalarni bilib-bilmay qo’llashdan saqlaydi.
Diagnostikaning izchilligi va aniq yo’nalganligi
Psixologik-pedagogik diagnostika boshqa psixodiagnostik va pedagogik diagnostikadan farqli ravishda aniq yo’nalish obyekt va maqsadga qaratilgan bo’ladi. Shu sababli diagnostik faoliyat (jarayon)ning natijalari umumiy xulosalar, abstrakt mulohazalardan emas, balki aniq shaxs (talaba)ga, guruhga tegishli bo’lishi lozim. Aniq xulosalar orqali kamchiliklarni bartaraf qilish va yordam berishning yo’nalganligini ko’rsatib berish mumkin.
Diagnostika shakl va metodlarini optimalligi
Qo’llanilayotgan metodikalar va talabaga yondoshish usullarining mavjudligi amaliyotchi psixolog, pedagog yoki psixodiagnostga kam kuch va vaqt sarflab sinaluvchi haqida muhim, sifatli hamda katta amaliy ahamiyatga ega ma’lumotlar yig’ish imkoniyatini beradi. Diagnostikaning shakl va metodlari optimalligini ta’minlashda esa, psixodiagnostika sohasidada ko’p yillar davomida qo’llanilib kelinayotgan qulay, oddiy va samarali metodlarni qo’llash kerak bo’ladi.
O’rganilayotgan obyekt haqida faktlarni yig’ish, bayon qilish va to’g’ri yo’lga solishning birligi
O’rganilayotgan obyekt haqida ma’lumotlar yig’ish ta’lim-tarbiya jarayonini takomillashtirish va kamchiliklarni bartaraf qilish uchun o’quv yurti rahbarlari hamda, pedagoglarga psixologik-pedagogik yordamlar berish, to’g’ri yo’lga solish, qo’llab-quvvatlash kabi vazifalarning birgalikda olib borilishini ta’minlaydi.
|
