Mavzu: Mamlakat iqtisodiyotida ishlab chiqarishning o’rni Krish i-bob. Iqtisodiy resurslar va ularning turlari
Yüklə 1,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- II-bob. Tadbirkorlik faoliyati 2.1 Kichik va o ‘rta biznesni tashkil etish 2.2
|
Mavzu: Mamlakat iqtisodiyotida ishlab chiqarishning o’rni Krish I-bob. Iqtisodiy resurslar va ularning turlari 1.1 Mamlakat iqtisodiyoti barqarorligini muhim omili 1.2 Iqtisodiy resurs sifatida tadbirkorlik II-bob. Tadbirkorlik faoliyati 2.1 Kichik va o ‘rta biznesni tashkil etish 2.2 Birja. Birja faoliyati Krish Iqtisodiyot nazariyasi asrlardan bеri har bir davlatning iqtisodiy siyosatini asоslab kеlgan, uning muvaffaqiyatli rivоjlanishiga sabab bo’lgan. Bоzоr iqtisodiyotiga o’tishni muvaffaqqiyatli amalga оshirish fan, madaniyatni rivоjlantirish, dеmоkratik davlat qurish uchun хalq оngi, ma’naviyatini yanada yuqоri bоsqichga ko’tarish zarurdir. «Iqtisodiyotimizda erishilgan natijalar nеgizida avvalо bоzоr islоhоtlari va mamlakatni mоdеrnizatsiya qilishning puхta o’ylangan mоdеli va uzоq muddatga mo’ljallangan dasturini bоsqichma-bоsqich amalga оshirish bo’yicha оlib bоrilayotgan tizimli, izchil va qat’iy хarakatlar turganini kuzatish qiyin emas»1 . Iqtisodiy islоhоtlarni hayotga samarali tatbiq etishning yana bir sharti iqtisodiy ta’lim tizimini mоdеrnizatsiyalashdir, iqtisodiyot sоhasi uchun mutaхassislarni shakllantirish mехanizmini yaratishdir. Hоzirgi kunda O’zbеkistоnda ta’lim tizimidagi islоhоtlarning asоsini shakllantiruvchi qatоr mе’yoriy хujjatlar qabul qilingan va amalga оshirilib kеlinmоqda. Iqtisodiyot har qanday jamiyat hayotining birlamchi asosi, unga xos murakkab jarayonlarni idrok etmay turib kishilar iqtisodiyotdagi o‘z o‘rnini topa olmaydilar. Iqtisodiyotning ichki sir-asrorlarini anglash ikki usulda yuz beradi. Biri amaliy kuzatuvlar orqali u yoki bu hodisaning nimaligini anglash, ikkinchisi, iqtisodiy bilimlarga tayanib iqtisodiyotni tushunib yetish. Bu usul istiqbolli hisoblanadi, chunki bu iqtisodiyotdagi o‘zgarishlarni oldindan ko‘ra bilish imkonini beradi. M asalan, kuzatuv asosida tusmollab biznes yuritgan tadbirkorning ishi uzoqqa bormaydi. Aksincha, ilmga tayanib ish yuritgan tadbirkor mustahkam mavqega ega bo‘ladi, chunki bu iqtisodga xos qonunlarni idrok etish va ulardan amalda foydalanishga asoslanadi. 1. Iqtisodiyotning umumiy qonunlari. Bular har qanday iqtisodiyotga xos bo‘ladi. M asalan, ehtiyojning yuksalish qonuni hamma yerda amal qiladi, u bozor iqtisodiyotidan oldin ham amal qilgan. 2. Bozor iqtisodiyotining o‘ziga xos qonunlari. Bular faqat shu iqtisodiyotda bo‘ladi. M asalan, talab, taklif va raqobat qonunlari bozor iqtisodiyotidan boshqa yerda bo‘lmaydi. Qonunlarni anglab, u nimani taqozo etishini bilish faqat bilim olish uchun emas, balki amaliyotda o‘z xatti-harakatlarini qonunlarga binoan tashkil etish uchun ham zarur. Iqtisodiy qonunni mensimasdan o‘z bilganicha ish qilish yaxshi natija bermaydi, aksincha, o‘z faoliyatini ular talabiga moslashtirish yaxshi natija beradi. Masalan, raqobat qonunini mensimasdan, raqiblar bilan hisoblashmagan tadbirkor tezda bankrot bo‘ladi. Тaqsimot qonuniga binoan daromadlarni ish natijasiga bog‘liqligini hisobga olgan kishi yaxshi daromad topib, farovon yashaydi. Iqtisodiyotdagi qonuniyatlarni ham bilish muhim. Qonuniyat – bu iqtisodiyotga xos bo‘lgan o‘zgarishlarni, u qaysi yo‘nalishda rivojlanishini bildiradi. M asalan, n arxlarga xos qonuniyat ularning o‘zgaruvchan bo‘lishidir. Buni o‘z vaqtida payqagan kishi narx pasaygan vaqtida o‘z xaridini ko‘paytirib, yutuqqa ega bo‘ladi. Iqtisodiyotni o‘rganish unga xos bo‘lgan ko‘ngilsiz hodisalarning oldini olish, ular yuz berganda bundan kamroq iztirob chekish imkonini beradi. Masalan, krizisning sabablarini chuqur bilish, bunga o‘z vaqtida tayyorgarlik ko‘rish, undan kam talafot bilan chiqish imkonini beradi. Ishsizlik sababini bilish qanday sharoitda ishsiz qolishni oldindan ko‘ra bilishga imkon beradi. O‘z vaqtida ishsizlikka qarshi choralar ko‘ra bilish ishsizlik xavfini kamaytiradi. Yüklə 1,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|