Mavzu: masalalar panеli va bosh mеnyu bo`limlari

Kesh
xotira
mikrosxemalari
-
Kompyuter
tomonidan
dasturlar
ishlash
jarayonida
ko`p
ishlatilgan ma
’lumotlarni saqlash uchun foydalanadi. 
Bu xotira tezkor va doimiy xotira o`rtasida joylashadi.
 
 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ONA PLATA
Kompyuterning muhim tugunlaridan biri
ba
’zida ona (
motherboard
), asosiy, yoki
bosh (
main board
) plata deb ataluvchi
tizimli platadir
(
system board
)
. 
Tizimli
platalarning turlari va tarkibiy qismlari
bilan tanishib chiqamiz. Tizimli platalar
bir necha variantda ishlab chiqariladi. 
Ular o
‘lchamlari, yoki formfaktorlari
orqali farqlanadi. Tizimli plataning
formfaktori, u o
‘rnatiladigan korpusni
aniqlaydi. Quyida tizimli platalar asosiy
formfaktorlari keltirilgan. 
Eskirgan:

Baby-AT;

To
‘liqo‘lchamli plata AT ;

LPX.
Zamonaviy:

ATX;

Micro-ATX;

Flex-ATX;

NLX;

WTX.
Boshqa:

Kompyuter ishlab chiqaruvchilardan
(Compaq, Packard Bell, Hewlett-Packard 
и
др.).
Oxirgi vaqtda Baby-AT, AT va LPX tizimli
platalari formfaktorlaridan ATX platasi va uning
NLX oilasiga o
‘tish kuzatilmoqda. Keyinchalik bu
Bobda tizimli platalarning standart formfaktorlari
tavsiflanadi.
ATX
ATX tuzilmasi nisbatan yaqinda ishlab chiqildi. 
Unda Baby-AT va LPX standartlarining eng yaxshi
hususiyatlari mujassamlangan va ko
‘p boshqa
qo
‘shimcha takomilliklar kiritilgan. Umuman olganda
ATX
- bu, ta
’minot manba’si o‘rnatilgan joyi va
ulanish o
‘rni o‘zgartirilgan “yon tomoni bilan yotgan ”
Baby-AT platasidir. Eng asosiysi, shuni esda tutish
kerakki, ATX tuzilmasi na Baby-AT bilan,na LPX 
bilan jismonan muvofiq kelmaydi.
Boshqacha aytganda, ATX ning tizimli platasi
uchun mahsus korpus va ta
’minot manba’si zarurdir. 
Rasman, ATX tasnifi Intel firmasi tomonidan 1995 iyli
matbuotda e
’lon qildi va boshqa ishlab chiqaruvchilar
ATX 
tuzilmasini
o
‘zining
kompyuterlarida
foydalanishlariga imkon yaratildi. Intelning bunday
ochiq e
’lon qilishi bilan ATXning yangi sanoat
standarti yaratildi. ATX tuzilmasi Baby-AT va LPX 
standartlarini mukammallashtirishga imkon yaratdi.