Mavzu: metallorganik birikmalar, nomenklaturasi, sinflanishi, strukturasi, olinish usullari, kimyoviy xossalari va ahamiyati

MAVZU: METALLORGANIK BIRIKMALAR, NOMENKLATURASI, SINFLANISHI, STRUKTURASI, OLINISH USULLARI, KIMYOVIY XOSSALARI VA AHAMIYATI.

REJA: 1. METALLORGANIK BIRIKMALAR 2. Metallorganik birikmalarning nomenklaturasi 3. S-blok elementlarning metallorganik birikmalari

METALLORGANIK BIRIKMALAR

Zamonaviy kimyoviy texnologik jarayonlarda. mahsulotlar ishlab chiqarishda, katalitik reaksiyalarni samarali amalga oshirishda metalloorganik birikmalarning ahamiyati ortib bormoqda. Metalloorganik birikmalarni sintez qilishni angliyalik E. Franklend Germaniyada mishyakni organik bosilalarini o'rgandi. 14 yil kimyogar F. Fran mobaynida birinchi bo'lib Zn(C.H.) Hg(CH₂), Sn(CH), va B(CH,), birikmala rini sintez qildi.

• XX asrga kelib bu birikmalar katalizator sifatida kremniy asosida polimerlar ishlab chiqarishda, alkenlarni polimerlashda sanoatda qo'llanila boshladi. d-blokli elementlaming metalloorganik birikmalardan platinani etilen bilan kom pleks birikmasini 1827-yilda V.K. Seyze olgan, tarkibida karbonil gruppasi bo'lgan [PI(CI) CO] kompleks birikmani 1868-yil P.S. Hyutsenberg, nikel tetrakarbonil birikmasini 1890-yilda L. Mondom, K. Langerom va F. Kvinkelar tomonidan sintez qilingan 1930-yildan boshlab V. Xiber Myunxenda bir qator karbonil klaster birik malami sintez qildi. Bu birikmalarning ko'pchiligi [Fe (CO), anionli ekanligi aniqlangan. Bunday birikmalarni kimyoviy usullarda tahlil qilish mymkin bo'lmadi. Keyinchalik rentgenstrukturaviy tahlil. IK va YaMR spektroskopik usullar bilan metalloorganik birikmalarni struktura tuzilishini aniqlash imkoni yaratildi.