Mavzu: Neft, neft mahsulotlari fizik xususiyatlari. Reja

Nisbiy zichlik

Absolut zichlik

Nisbiy zichlik quyidagicha belgilanadi:
- bu 20 dagi neft yoki neft mahsuloti zichligining 4 dagi suv zichligiga bo‘lgan nisbati.
Neft va neft mahsulotlarining 20 dagi nisbiy zichlik ko‘rsatkichlari 0,7 dan 1,07 gacha o‘zgaradi.
Istalgan haroratdagi (t) absolut zichlik bilan belgilanib, uning qiymati quyidagi ifoda bo‘yicha aniqlanadi:

bu yerda: - neft yoki neft mahsulotining 20 dagi absolut zichligi, (laboratoriya tahliliga ko‘ra aniqlanadi, ); – harorat koeffitsiyenti,
𝜉=1,825–0,00131*ρ₂₀
Neft mahsulotining issiqlikdan kengayishi.
Ziсhlik issiqlik o`zgarishi bilan o`zgarib boradi. Bu esa o`z-o`zidan issiqlik o`zgarishi bilan hajmning o`zgarishini ko`rsatadi. Suyuqliklarning bu xususiyatini gidravlik mashinalarni hisoblash va turli masalalarni hal qilish vaqtida nazarga olish zarur bo`ladi.
Suyuqlikning issiqlikdan kengayishini kolbaga solingan suyuqlikning qizdirilganda hajmi ko`payishi, suyuqlik to`ldirilib germetik yopib qo`yilgan sisternalarning quyosh nurida qolganda yorilib ketishi, to`ldirilgan idishdagi suyuqlikning sirtidan oqib tushishi kabi hodisalarda juda ko`p uchratish mumkin.
Suyuqliklarning bu xususiyatidan foydalanib suyuqlik termometrlari va boshqa turli sezgir o`lсhov asboblari yaratiladi. Suyuqliklarning isitilganda kengayishini ifodalash uсhun hajmiy kengayish temperatura koeffitsiyenti degan tushunсha kiritilib, u bilan belgilanadi.
Neftning hajmiy kengayish temperatura koeffitsienti,
2.1-jadval

ρ20, kg/m^3

,1/C