Мavzu: Nutq a’zolari va ularning mehanizmlari



Yüklə 13,42 Kb.
səhifə4/4
tarix07.01.2024
ölçüsü13,42 Kb.
#207140
1   2   3   4
5-Maruza.Nutq azolari-1

Tovush cho’ziqligi – tebranishning oz yoki ko’p vaqt davom etishiga bog’liq bo’ladi. tovush cho’ziqligi 2 xil bo’ladi: 1) fonologik cho’ziqlik – ma’no farqlash uchun xizmat qiladi. Masalan, turkman tilida yilqi va ism-ma’nosida ot so’zlari o unlisining cho’ziqlik darajasi bilan ajratiladi. Ot (ad - yilqi) o : t (o : d - ism).

  • Tovush cho’ziqligi – tebranishning oz yoki ko’p vaqt davom etishiga bog’liq bo’ladi. tovush cho’ziqligi 2 xil bo’ladi: 1) fonologik cho’ziqlik – ma’no farqlash uchun xizmat qiladi. Masalan, turkman tilida yilqi va ism-ma’nosida ot so’zlari o unlisining cho’ziqlik darajasi bilan ajratiladi. Ot (ad - yilqi) o : t (o : d - ism).
  • 2) sof fizik-akustik cho’ziqlik. Bunda o’rg’uli bo’g’indagi unli biroz cho’ziladi, ammo ma’no farqlanmaydi (atlas – atlas – kabilan bundan mustasno). Masalan, shahar so’zida «h» ning tushib qolishi natijasida ikki «a» yonma-yon kelib bir cho’ziq «a» tarzida talaffuz qilinadi: sha : ar, ammo bu holat ma’noni o’zgartirmaydi.
  • Nutq tovushlarining balandligi, kuchi (intensivligi) va tembri ularning sifat belgilari, cho’ziqligi esa miqdor belgisi sanaladi.

Yüklə 13,42 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin