Mavzu: Nutqiy xatolar va ularning turlari



Yüklə 26,6 Kb.
tarix06.03.2023
ölçüsü26,6 Kb.
#86846
Nutqiy xatolar va ularning turlari


Mavzu: Nutqiy xatolar va ularning turlari
Nutqiy xatolarga noto’g’ri (noo’rin) tanlangan so’zlar, noto’g’ri tuzilgan gaplar, morfologik shakllarni noto’g’ri ishlatish kiradi.
Boshlang’ich sinflarda bunday xatolar ustida ishlash ancha qiyin, chunki ularni to’g’rilash va oldini olish uchun ona tili dasturida berilgan qisqa nazariy ma’lumot yetarli emas. Bolalar nutqini takomillashtirish ustida rejali, muntazam ish olib borish uchun asosiy nutqiy xatolar turini bilish zarur. Bunday nutqiy xatolarni o’rganish, shuningdek, ularning kelib chiqish sabablarini tekshirish xatolarni to’g’rilash va oldini olish uchun zamin hozirlaydi.
Nutqiy xatolar uch turga ajratiladi: lug’aviy-uslubiy, morfologik- uslubiy, sintaktik-uslubiy.
Boshlang’ich sinflarda lug’aviy-uslubiy xatolar ko’proq uchraydi. Bunday xatolarga quyidagilar kiradi:
1. Bir so’zni qayta-qayta ishlatish. Bunday xatoning kelib
chiqishiga sabab, birinchidan, o’quvchi so’zni ishlatishga kam e’tibor beradi va faol lug’atidagi so’zdan takroriy foydalanadi; ikkinchidan, o’quvchining so’z boyligi kam, sinonimlarni bilmaydi, takrorlanadigan so’zlar o’rniga olmoshlardan foydalana olmaydi.
Agar o’qituvchi bir so’zni qayta-qayta ishlatmaslik uchun uning ma’nodoshlaridan yoki shu so’z o’rniga olmoshlardan foydalanish kerakligini yaxshi tushuntirsa, kichik yoshdagi o’quvchi matnni e’tibor bilan o’qib, takrorlarini nisbatan tez tuzata oladi.
2. So’zning ma’nosini yoki ma’no qirrasini tushunmaslik natijasida uni aniq ma’nosida ishlata olmaslik. Bunday xato bolaning nutqi yaxshi rivojlanmaganligi, so’z boyligining kamligi sababli yuzaga keladi.
Leksik xatolar xilma-xil bo’lgani uchun uni to’g’rilash va tushuntirish usullari ham turlicha, ammo bunday xatolarning oldini olishning umumiy yo’li bor: bu yaxshi nutqiy sharoit yaratish, o’qilgan va qayta hikoya qilingan matnni til tomondan tahlil qilish, matndagi so’zlarning ma’no qirrasini tushuntirishdir.
Morfologik-uslubiy xatolarga so’z shaklini, so’z o’zgartuvchi va so’z yasovchi qo’shimchalarni noto’g’ri qo’llashdan kelib chiqadigan xatolar kiradi.
Sintaktik-uslubiy xatolarga so’z birikmasi va gap tuzishga oid xatolar kiradi. Bunday xatolar juda xilma-xildir.
Kompozitsion, mantiqiy va dalillarni noto’g’ri bayon qilish nutqiy xato hisoblanmaydi.

Tipik kompozitsion xatoga insho, hikoya, bayonning tuzilgan rejaga mos kelmasligi, ya’ni voqea, kuzatishlarni bayon etishda izchillikning buzilishi kiradi.


Inshoga tayyorgarlik vaqtida o’quvchilar kuzatish, material to’plash, dalillarni tanlashda tartibsiz, rejasiz ish tutsalar, hikoyani qanday boshlash, keyin nimalar haqida yozish va uni qanday tugatishni aniq ko’z oldilariga keltira olmaydilar, natijada kompozitsion xatoga yo’l qo’yadilar. Bunday xato hikoya mazmunini to’liq qamrab ololmaslik, materialni o’z o’rniga joylashtira olmaslik natijasidir. Inshoni rejali, izchil yozish ko’nikmasi murakkab ko’nikma bo’lib, u o’quvchilarda muntazam bajariladigan mashqlar yordamida asta shakllana boradi.
Mantiqiy xatolar:
1. Tasvirlanayotgan voqea-hodisa uchun zarur bo’lgan so’z, ba’zan zarur lavha, dalil tushirib qoldiriladi. Bunday xatoning sababini tushunish uchun o’quvchining insho yozish vaqtidagi ruhiy holatini kuzatish talab etiladi. U sekin yozadi, ammo ishga berilib ketib, tez fikrlaydi, ya’ni u hikoya mazmunini biladi, ammo tez fikrlash va sekin yozish natijasida ayrim o’rinlar yozuvda aks etmay qoladi.
2. Mantiqiy izchillik buziladi. Masalan, Zavodda paxtadan ip qilinadi. Terimchi paxtani paxta terish mashinasida teradi. Bunday mantiqiy xatolarni o’quvchilar matnni qayta o’qish va tahlil qilish jarayonida oson to’g’rilaydilar.

O’quvchilarning og’zaki va yozma nutqini o’stirishdagi muvaffaqiyat quyidagi uch asosiy omilga bog’liq:


1) so’zga e’tibor bilan munosabatda bo’lish, o’quvchilarning ko’p mutolaa qilishi, atrofidagi kishilarning to’g’ri va ifodali nutqi, ya’ni nutqiy sharoit;
2) bolalarning nutqiy tajribasi qanday tashkil etilishi;
Rus tilida topilgan asosiy stilistik xatolar ro'yxati:
So'zning g'ayrioddiy ma'noda ishlatilishi:
To'g'ri emas: jargon so'zlar, siz ko'p o'qish kerak.
To'g'ri: Savodli va buyuk bo'lish zaxira so'zlar, siz ko'p o'qish kerak.
Leksik muvofiqlikni buzish:
arzon narxlar vm. past narxlar, o'sish farovonlik vm. rag'batlantiris farovonlik ("daraja" ko'tarilishi yoki kamayishi mumkin, lekin oshirilmaydi yoki kamaytirilmaydi); Bu o'ynaydi katta ma'nosi vm. Bu Unda
bor katta ma'nosi yoki Bu o'ynaydi katta roli (maʼnosi ega boʻlmoq feʼli bilan, oʻynamoq roli bilan birikkan).
• Qo'shimcha so'zdan foydalanish (pleonazm): Yetib keldi patli qushlar vm. Qushlar uchib ketishdi; U g'azabdan g'azablangan vm. U g'azablandi. yoki U g'azablandi.
• Bitta o'zakli gapda yonma-yon yoki yaqin so'zlarning ishlatilishi (tavtologiya): IN hikoya"Mu Mu" aytadi… vm. “Mumu” hikoyasida aytilgan...; IN tasvir Nilovniy tasvirlangan… vm. Nilovna qiyofasida ...
• Matndagi leksik takrorlar.

Misollar
Yaqinda bittasini o'qidim qiziqarli kitob. Bu kitob"Yosh gvardiya" deb nomlangan. Bu kitob qiziqarli aytadi…


Yaxshisi: Yaqinda “Yosh gvardiya” nomli qiziqarli kitobni o‘qib chiqdim. Aytadi…
Yaxshi bo'lish uchun o'rganish, o'quvchilar ko'proq e'tibor berish kerak ta'lim berish.
Yaxshisi: Muvaffaqiyatli bo'lish uchun talabalar darslarga ko'proq e'tibor berishlari kerak.
• Noto'g'ri stilistik rang berish so'zidan (ifodadan) foydalanish. Shunday qilib, adabiy kontekstda jargon, xalq tili, haqoratli lug'atdan foydalanish o'rinli emas, ish matnida so'zlashuv so'zlari, ifodali rangli so'zlardan qochish kerak.
Misol: yutmoq auditorga.
Yaxshisi: Xayriya tashkilotlarining ishonchli vakili karri foydasi auditor oldida.
• Turli tarixiy davrlardagi lug'atlarni aralashtirish:
To'g'ri emas: Zanjirli pochta qahramonlari haqida, shimlar, qo'lqoplar.
To'g'ri: Zanjirli pochta qahramonlari haqida, zirh, qo'lqop.
• Sintaktik konstruksiyalarning qashshoqligi va monotonligi.
Misol: Erkak kuygan yostiqli kurtka kiygan edi. Yopiq ko'ylagi taxminan qoraygan edi. Etiklar deyarli yangi edi. Kuya yegan oyoq barmoqlari.
Yaxshisi: Erkak qo'pol kuygan yostiqli ko'ylagi kiygan edi. Etiklar deyarli yangi bo‘lsa-da, paypoqlarni kuya yeb ketgan.
Yomon so'z tartibi.
Misol: Jahon adabiyotida adibning bolalik yillari haqida hikoya qiluvchi asarlar ko‘p.
Yaxshisi: Jahon adabiyotida adibning bolaligi haqida hikoya qiluvchi asarlar ko‘p.
Gap qismlari orasidagi stilistik va semantik nomuvofiqlik.
Misol: Qizil sochli, semiz, sog'lom, porloq yuzli qo'shiqchi Tamagno Serovni ajoyib ichki energiyaga ega shaxs sifatida o'ziga tortdi.
Yaxshisi: Serovni qo'shiqchi Tamagnoga jalb qilgan ulkan ichki energiya uning tashqi ko'rinishida ham o'z aksini topdi: massiv, yam-yashil qizil sochlari, sog'lig'i chayqaladigan yuzi. So'zning g'ayrioddiy ma'noda ishlatilishi:
To'g'ri emas: jargon so'zlar, siz ko'p o'qish kerak.
To'g'ri:Savodli va buyuk bo'lish zaxira so'zlar, siz ko'p o'qish kerak.
Leksik muvofiqlikni buzish: arzon narxlar vm. past narxlar, o'sish farovonlik vm.
rag'batlantirish farovonlik("daraja" ko'tarilishi yoki kamayishi mumkin, lekin oshirilmaydi yoki kamaytirilmaydi); Bu o'ynaydi katta ma'nosi vm. Bu Unda bor katta ma'nosi yoki Bu o'ynaydi katta roli (ma'nosi fe'l bilan
birikkan bor, o'ynash bilan birlashtirilgan roli). Qo'shimcha so'zdan foydalanish pleonazm ): Yetib keldi patli qushlar vm. Qushlar yetib kelishdi; U g'azabdan g'azablangan vm. U g'azablandi. yoki U jahli chiqdi.
Tavtologiya
Bir xil ma'nodagi o'xshash so'zlarning haddan tashqari takrorlanishi bayonot mantiqining buzilishiga olib keladi:
Hujjatni ro'yxatdan o'tkazish shakli (hujjat shakli); javobgarni javobgarlikka tortish (korxonani javobgarlikka tortish); hisoblangan foizlarning nomutanosib miqdori (nomutanosib hisoblangan foizlar); soliqqa tortish (soliq solish, soliqni undirish); loyihalash va qurish uchun investitsiya loyihasi (loyihalash va qurilishga investitsiyalar); ishlab chiqarish tayyor mahsulotlar(mahsulotlar ishlab chiqarish); demak, u ish materiallaridan kelib chiqadi (demak, ish materiallaridan kelib chiqadi); ish haqini narxlarning o'sishi indeksiga indeksatsiya qilish (baholar o'sishi indeksidan foydalangan holda indeksatsiya qilish).
So'zlarni noto'g'ri ishlatish Ushbu holatlar sudlanuvchini to'lashdan ozod qilish uchun asos bo'la olmaydi ( to'g'ri - to'lov) xizmatlari.
to'lash ( to'g'ri - to'lash) schyot-faktura; to'lov ( to'g'ri to'lov) pul summasi.
Keltirilgan misollarda yangi ma’noli so‘z yangi prefiks yordamida yaratilganda so‘z yasalish xususiyatlari oydinlashadi. Ma'nosi bilan ajralib turishi kerak: to'lash (ijara, ish, xizmatlar) - biror narsa uchun pul berish;
to'lash (summa, penya, soliq, davlat boji) - biror narsaning o'rnini qoplash uchun haq to'lash; to‘lash (to‘lov, avans) — biror narsa uchun, kimgadir haq to‘lamoq;
to'lash - hisob-kitobga ko'ra, biror narsa uchun (tovar uchun).
So'zlarni noto'g'ri ishlatishdan tashqari (kontseptsiyaga ko'ra emas, balki ta'rifga ko'ra) jumlada yana bir keng tarqalgan xato mavjud.
Birlashma bilan bog'langan ergash gap o'zi tegishli so'zdan keyin to'g'ridan-to'g'ri kelishi kerak (hisobga emas, balki ta'rifga ko'ra), shuning uchun bu holda murakkab jumlani qismlarga ajratish tavsiya etiladi.
Ikkita oddiy:
Rossiya Federatsiyasi Soliq kodeksining 11-moddasi 2-bandining 6-bandida "hisob" tushunchasining ta'rifi mavjud. Ushbu ta'rifga ko'ra ...
Sud majlisida da’vogarning vakili unda ko‘rsatilgan asoslar bo‘yicha shikoyat vajlarini qo‘llab-quvvatladi, javobgarning vakili esa sud hal qiluv qarorining qonuniyligi va asosliligini ko‘rsatib, ularni qonuniy kuchda qoldirishni so‘radi.
Hukmning ma'nosi butunlay buzilgan: vakil shikoyatning dalillarini kuchda qoldirishni so'radi ... Ayniqsa, qo'shimcha va boshqa burilishlar bilan murakkab jumlalarni qurishda ehtiyot bo'lish kerak. Matn muallifi qarorni kuchda qoldirishni nazarda tutgan:
Sud majlisida da’vogarning vakili unda ko‘rsatilgan asoslar bo‘yicha shikoyat vajlarini qo‘llab-quvvatladi, javobgarning vakili esa sud qarorining qonuniyligi va asosliligini ko‘rsatib, uni qonuniy kuchda qoldirishni so‘radi.
Shuningdek, u O.P. Ivanovning bolalar bilan muloqot qilish tartibini belgilash, uni maqbul deb hisoblash, bolalarning huquq va manfaatlarini hurmat qilish to'g'risidagi da'vosini qo'llab-quvvatladi.
Buyurtma huquqlarni hurmat qila olmaydi yoki hurmat qilolmaydi, chunki u jonsiz otdir. Boshqa narsalar qatorida, muallif asossiz ravishda murojaat qilgan teskari tartib so'zlar, bu ham semantik aloqalarning buzilishiga olib keldi.
Mumkin variant:
Ivanova O.P., shuningdek, bolalar bilan muloqot qilish tartibini aniqlash bo'yicha da'voni qo'llab-quvvatladi. Uning fikricha, bunday tartib optimal va bolalarning manfaatlariga javob beradi. Aks holda, qo'shimcha bayramlar o'z qiymatiga etib bormaydi va qo'shimcha ta'tillar berishning ma'nosi yo'qoladi. Tushunchani farqlash kerak (ma'nosi) muhim emas va maqsadga erishmaydi.
Mumkin variant: Aks holda, qo'shimcha ta'tilni taqdim etish mantiqiy emas.
Yuqorida aytilganlar sudga Petrov IPni axloq tuzatish ishlari shaklida jazo qo'llash bilan jamiyatdan ajratmasdan tuzatish mumkin degan xulosaga kelishga imkon beradi.
Mumkin bo'lgan variantlardan biri: Yuqorida aytilganlarga asoslanib, sud Petrov IPni jamiyatdan ajratmasdan tuzatish va axloq tuzatish ishlari shaklida jazo tayinlash mumkin degan xulosaga keldi.
Takrorlashlar
Da'vogarning fikricha, sud ish materiallarini o'rganib chiqib, qarz miqdori 200 000 rublni tashkil etishini haqli ravishda aniqladi.
Ushbu jumlada biz faqat qismlarni bog'laydigan bo'ysunuvchi birlashmaning takrorlanishi bilan shug'ullanmaymiz. murakkab jumla, shuningdek, natijada tuzatilishi oson bo'lgan muvaffaqiyatsiz sintaktik qurilish bilan:
Da'vogarning so'zlariga ko'ra, sud ish materiallarini o'rganib chiqib, 200 000 rubl bo'lgan qarz miqdorini haqli ravishda belgilab qo'ydi.
Rais nomiga yo‘llangan xatda yuqorida nomlari ko‘rsatilgan shaxslarga shartnomalar bajarilishi bo‘yicha ko‘rsatma berish to‘g‘risidagi so‘rov aniq ifodalangan.
Qabul qilingan variantlardan biri :
Rais nomiga yo‘llangan xatda yuqorida nomlari tilga olingan shaxslarga shartnomalar tuzish bo‘yicha topshiriq berish to‘g‘ridan-to‘g‘ri so‘ralgan.
Ko'rib chiqilayotgan shartnomalarda nomlari ko'rsatilgan shaxslar taraf sifatida ko'rsatilmagan.
Variant:
Ko'rib chiqilayotgan shartnomalarda ko'rsatilgan (ko'rsatilgan) shaxslar taraf sifatida ko'rsatilmagan. Rossiya Federatsiyasi Soliq kodeksining 176-moddasi 4-bandi soliq to'lovchining Rossiya Federatsiyasi Soliq kodeksining 171-moddasida nazarda tutilgan qo'shilgan qiymat solig'i summalarini soliq solig'i soliqqa tortilgan kundan boshlab uch oydan kechiktirmay qaytarish huquqini nazarda tutadi. soliq deklaratsiyasini ... va Kodeksning 165-moddasida nazarda tutilgan hujjatlarni taqdim etish.
Variant:
Rossiya Federatsiyasi Soliq kodeksining 176-moddasi 4-bandi soliq to'lovchining Rossiya Federatsiyasi Soliq kodeksining 171-moddasida nazarda tutilgan qo'shilgan qiymat solig'i summalarini taqdim etilgan kundan boshlab uch oydan kechiktirmay qaytarish huquqini belgilaydi. soliq deklaratsiyasining ... va Kodeksning 165-moddasida ko'rsatilgan hujjatlar.
Ushbu moddaning 3-bandida soliq solish, buxgalteriya hisobi va hisobot berishning soddalashtirilgan tizimidan foydalanish belgilangan yakka tartibdagi tadbirkorlar qonun bilan belgilangan daromad solig'i to'lovini ... patent narxini to'lash bilan almashtirishni nazarda tutadi ...
Muallif qonun matnini iloji boricha to'liq takrorlashga harakat qilganligi sababli belgilangan so'z ikkinchi marta qo'llanilmoqda. Shuning uchun, ushbu so'zni birinchi marta kelgan joyda almashtirish tavsiya etiladi:
Ushbu moddaning 3-bandida ...
Ushbu moddaning 3-bandiga binoan ...
Ushbu moddaning 3-bandiga muvofiq ...
Kompaniya da'vo predmetini o'zgartirish to'g'risida ariza bilan murojaat qildi va Soliq inspektsiyasini kompaniyaga dekabr oyi uchun QQSni hisobga olish majburiyatini yuklashni so'radi.
Agar gap oxirida korxona so'zi qo'llanilmasa, ma'no o'zgarmaydi:
Korxona da'vo predmetini o'zgartirish to'g'risida ariza bilan murojaat qildi va Soliq inspektsiyasini dekabr oyi uchun QQSni hisobga olish majburiyatini olishni so'radi.
So'zlarning takrorlanishi nafaqat jumlada, balki paragrafda ham istalmagan. Istisnolar - bu bayonotning ma'nosi bevosita bog'liq bo'lgan kalit so'zlar.
Ushbu kechikish da'vogarni lombard xizmatlariga murojaat qilishga majbur qildi, shu munosabat bilan u etkazilgan zararni undirishni ham so'radi. U, shuningdek, foizlar bo'yicha da'vo arizasi bilan chiqdi.
Mumkin variant:
Ushbu kechikish da'vogarni lombard xizmatlariga murojaat qilishga majbur qildi, shu sababli u tegishli zararni undirishni ham so'radi. Bundan tashqari, Petrov AND.P. foizlarni undirish to‘g‘risida da’vo arizasi bilan murojaat qilgan.Sud IMNSning ma’muriy huquqbuzarlik sodir etganlik uchun jarimani undirish haqidagi da’vosini haqli ravishda qanoatlantirmagan. RSFSR Ma'muriy javobgarlik to'g'risidagi kodeksining talablarini buzgan holda, auditorlik xulosasida sudlanuvchiga uning huquq va majburiyatlarini tushuntiruvchi eslatma yo'q. Ushbu huquqbuzarliklar da'vogar tomonidan ma'muriy huquqbuzarlik to'g'risidagi ish materiallarini ko'rib chiqishda ma'muriy javobgarlikka tortilgan shaxsning huquqlarining buzilishiga olib keladigan javobgarlikka tortish tartibini buzganligini ko'rsatadi.
Abzas va alohida gap ichida bir ildizli so‘zlarning ko‘p takrorlanishi matnni idrok etishni qiyinlashtiradi. Ma'muriy huquqbuzarlik iborasi yuridik atamalarga tegishli bo'lganligi sababli, siz boshqa so'zlarni almashtirish variantlarini izlashingiz, shuningdek, oxirgi jumlani qayta tiklashingiz kerak:
Sud IMNSning ma'muriy huquqbuzarlik sodir etganlik uchun jarimani undirish to'g'risidagi da'vosini asosli ravishda rad etdi. RSFSR Ma'muriy huquqbuzarliklar to'g'risidagi kodeksining talablaridan farqli o'laroq, auditorlik xulosasida sudlanuvchiga uning huquq va majburiyatlarini tushuntiruvchi eslatma yo'q. Ish materiallarini ko'rib chiqishda da'vogar tomonidan ma'muriy javobgarlikka tortish tartibiga rioya qilmaslik tadbirkorning huquqlarining buzilishiga olib keldi.
Ochiq shaklda ochilgan joriy hisobvaraqdan summa yechib olingan aktsiyadorlik jamiyati"Incombank".
Qabul qilinadigan variantlardan biri:
Ushbu summa “Inkombank” ochiq aksiyadorlik jamiyatidagi joriy hisobvaraqdan yechib olingan.
Sud muhokamasi davomida, da'vogar ishlagan davrda javobgar tomonidan ish haqini to'lashda kechikish sodir bo'lganligi va ishdan bo'shatilgandan so'ng, to'lov o'z vaqtida amalga oshirilmaganligi aniqlandi.
Ba'zida bunday xatolarni bartaraf etish uchun keraksiz so'zlardan xalos bo'lish kifoya, shu bilan birga jumlaning ma'nosi o'zgarmaydi:
Sud muhokamasi davomida javobgar tomonidan da’vogarga nisbatan ish haqining kechiktirilishiga yo‘l qo‘yganligi, ishdan bo‘shatilganda esa o‘z vaqtida to‘lamaganligi aniqlandi.
Takrorlashning oldini olish uchun gaplarni ma'lumotga ega bo'lmagan va ma'noni idrok etish uchun muhim bo'lmagan ortiqcha so'zlar bilan ortiqcha yuklamaslik kerak.
Jinoyat ishi 2002 yil 3 avgustda qo‘zg‘atilgan.
To'g'ri: jinoiy ish 2002 yil 3 avgustda qo'zg'atilgan.
Ishda mavjud bo‘lgan hujjatlardan, shuningdek, guvoh – sudlanuvchining sobiq bosh hisobchisining ko‘rsatmalaridan ma’lum bo‘lishicha, korxona faqat davlat buyurtmalarini bajarish uchun ishlagan, xususan, Mudofaa vazirligi boshqa daromadga ega bo‘lmagan, moliyalashtirilgan. faqat byudjetdan.
So'zni takrorlashdan tashqari, faqat jumlada yana bir keng tarqalgan xato mavjud. Ishlash va bajarish so'zlari sinonimdir, ular ma'no jihatdan yaqin, shuning uchun ularning bir vaqtning o'zida ishlatilishi bayonot mantig'ining buzilishiga olib keladi. Taklif qayta ko'rib chiqilishi kerak:
Ishda mavjud bo‘lgan hujjatlardan, shuningdek, guvoh – sudlanuvchining sobiq bosh hisobchisining ko‘rsatmalaridan ko‘rinib turibdiki, korxona faqat davlat buyurtmalarini bajargan, xususan, Mudofaa vazirligining boshqa daromadlari bo‘lmagan, faqat moliyalashtirilgan. byudjetdan.
Da'vogar sudlanuvchiga ajrashish to'g'risida da'vo arizasi bilan murojaat qildi.
Bu jumlada gapning mantiqiyligi ham buzilgan - albatta, da'vo faqat javobgarga qaratilishi mumkin. Bundan tashqari, da'vogar, da'vo so'zlari bir xil o'zakdir. Bunday hollarda da'vogar, javobgar so'zlari o'rniga tomonlarning nomlari qo'llanilishi kerak, masalan:
E.T. Petrov SV ga qarshi da'vo arizasi bilan murojaat qildi. Petrova nikohni buzish haqida. Shu bilan birga, sud Ivanov C.A. baxtsiz hodisa joyini tark etgan, shu munosabat bilan uning harakatlarida huquqbuzarlik belgilari sezilmagan.
Gap murakkab bog‘lovchilar bilan haddan tashqari yuklangan. Mumkin variantlardan biri:
Sudga Ivanov C.A. baxtsiz hodisa joyini tark etgan, shuning uchun uning harakatlarida huquqbuzarlik belgilari ko'rinmaydi.
String holatlari
Bir xil holatlar shakllarining to'planishi matnni tushunishni qiyinlashtiradi. Bunday hollarda og‘zaki otlar infinitiv yoki boshqa konstruksiyalar bilan almashtiriladi, umumiy gaplar ergash gaplar bilan almashtiriladi, ortiqcha so‘zlar chiqarib tashlanadi.
Bu fakt sud tomonidan ko'rib chiqilgan garov shartnomasi bilan tasdiqlangan.
Instrumental holatlarni torli qilishdan tashqari, so'z yasashda xatolikka yo'l qo'yilgan (e'tibordan chetda).
Mumkin variant: Bu fakt sud majlisida ko‘rib chiqilgan garov shartnomasi bilan tasdiqlangan.
Sud tomonidan sudlanuvchining ushbu da'voni tan olganligini hisobga olgan holda, O.P. Ivanovaning bolalarning yashash joyini aniqlash bo'yicha talablari qanoatlantirilishi kerak.
Bu jumla beshta so‘zning ketma-ket kelishik va cholg‘u holatda kelishining nodir misolidir, bu esa matnni tushunishni qiyinlashtiradi.
Mumkin variant: Sud sudlanuvchi tomonidan da'voni tan olishni qabul qilganligi sababli, Ivanova Oh.P. bolalarning yashash joyini belgilash to'g'risidagi qarori qanoatlantiriladi.
Noto'g'ri foydalanish haqiqati kassa tadbirkor tomonidan aholi bilan pul hisob-kitoblarini amalga oshirishda sud tomonidan belgilanadi va ish materiallari bilan tasdiqlanadi. Bu gapda ketma-ket uch so‘z cholg‘u vazifasida qo‘llangan. Uni quyidagiga o'zgartirish yaxshidir: Tadbirkor tomonidan aholi bilan naqd pul hisob-kitoblarini amalga oshirishda noto‘g‘ri nazorat-kassa mashinasidan foydalanganligi sud tomonidan aniqlanib, ish materiallari bilan tasdiqlangan.
Ushbu harakatni da'vo doirasida ijaraga beruvchining shartnomaga nisbatan irodasi o'zgarganligining dalili sifatida qaralishi mumkin emas.
Ketma-ket beshta so'z ishlatilgan gapning ma'nosi genitiv holat, amalda qabul qilinishi mumkin emas. Ushbu matn muallifi aynan nimani aytmoqchi bo'lganligi aniq emas. Variantlardan biri:
Ushbu akt sudga berilgan da'vo doirasida ijaraga beruvchining shartnoma bo'yicha niyatlari o'zgarganligining dalili bo'la olmaydi.
Gapdagi so'zlarning tartibini buzish ma'noning ikki tomonlama talqin qilinishiga olib kelishi mumkin
Sud soliq inspektsiyasiga "Moskva sanoat banki" ATB byudjetidan 850 rubl asossiz hisobdan chiqarilgan jarimalarni qaytarishni buyurdi.m Bunday holda, so'z tartibini o'zgartirish kerak: Sud soliq inspektsiyasiga "Moskva sanoat banki" ATBni byudjetdan 850 rubl miqdorida asossiz hisobdan chiqarilgan jarimalarni qaytarishni buyurdi..
Xaridor sotuvchining ko'rsatmasi bo'yicha tashkilot bilan binolarni sotish bo'yicha shartnoma tuzishi kerak. Bunday holda, sotuvchi aniq nimani nazarda tutayotgani aniq emas: Xaridor sotuvchi tomonidan belgilangan tashkilot bilan binolarni sotish bo'yicha shartnoma tuzishi kerak. Yoki Xaridor sotuvchi tomonidan ko'rsatilgan binolarni sotish bo'yicha tashkilot bilan shartnoma tuzishi kerak. Gapdagi so'zlarning tartibini buzish so'zlar orasidagi semantik aloqalarning uzilishiga olib keladi Korxona vakili ularning qonuniyligi va asosliligini ko‘rsatib, shikoyat qilingan sud hujjatlarini o‘zgarishsiz, kassatsiya shikoyatini esa qanoatlantirmasdan qoldirishni so‘radi. Gapdagi so‘z tartibi noto‘g‘ri bo‘lgani uchun uning ma’nosi butunlay buzilib ketgan. izolyatsiya qilingan holat, ifodalangan kesimli aylanma, tegishli so'zlardan keyin kelishi kerak:
Korxona vakili eʼtiroz bildirilgan sud hujjatlarining qonuniyligi va asosliligini koʻrsatib, ularni oʻzgarishsiz, kassatsiya shikoyatini esa qanoatlantirmasdan qoldirishni soʻradi. Soliq to'lovchidan hisobvaraq ochish to'g'risidagi ma'lumot soliq organiga kelib tushgan. Mumkin variant:
Hisobvaraq ochish to'g'risida ma'lumot soliq to'lovchidan soliq organiga olingan ...
Mazkur qoidabuzarlik qo‘shilgan qiymat solig‘ining buxgalteriya hisobi va hisobotida noto‘g‘ri aks ettirilishiga olib kelgan.

Xulosa
Xulosa qilib shuni aytganda inversiya Sud hujjatlarini o'z ichiga olgan rasmiy hujjatlarda inversiya noto'g'ri - gapdagi so'zlarning teskari tartibi. Bu usulda qo'llaniladi fantastika(muallifning izohlarida, tavsiflarida va boshqalarda), shuningdek so'zlashuv nutqi. Asossiz inversiya - bu sud hujjatlarida keng tarqalgan uslubiy xato. Xodimlarni ishdan bo'shatish xodimlarni qisqartirish uchun amalga oshirildi, guvoh oxirgilardan chiqib ketdi. Sudlanuvchining mulki yo'q edi, u binolarni ijaraga olgan. Uzoq vaqt davomida ish haqi indekslanmagan, faqat belgilangan ish haqi va bonuslar xodimning hissasi va joriy hisobdagi pul mavjudligi hisobiga to'langan. To‘g‘ridan-to‘g‘ri so‘z tartibini predmet (kim, nima?) predikatdan oldin kelganda (nima qilyapti, nima qiladi?), gapning bosh a’zolari ikkinchi darajali bo‘lganda foydalanish tavsiya etiladi:


Xodimlarni ishdan bo'shatish xodimlarni qisqartirish uchun amalga oshirildi va guvoh oxirgi bo'lganlar orasida edi. Sudlanuvchining shaxsiy mulki bo'lmagan, shuning uchun u binolarni ijaraga olgan. Ish haqi uzoq vaqt davomida indeksatsiya qilinmagan, xodimlarga faqat belgilangan ish haqi va ularning mehnat hissasiga va tashkilotning joriy hisobvarag'ida pul mavjudligiga qarab mukofotlar to'langan.
Agar kishi tilning barcha imkoniyatlarini to‘liq o‘zlashtirishga, nutq madaniyatining elita tipiga mansub bo‘lishga intilayotgan bo‘lsa, u nutqning barcha uslublarini puxta egallashi, nafaqat imlo, tinish belgilari, talaffuz va hokazolarni, balki uslubiy xatolarga ham yo‘l qo‘yishi kerak. . Agar kishi tilning barcha imkoniyatlarini to‘liq o‘zlashtirishga, nutq madaniyatining elita tipiga mansub bo‘lishga intilayotgan bo‘lsa, u nutqning barcha uslublarini puxta egallashi, nafaqat imlo, tinish belgilari, talaffuz va hokazolarni, balki uslubiy xatolarga ham yo‘l qo‘yishi kerak. . Stilistik xatolar, bir tomondan, berilgan uslubda noo'rin foydalanishdir til vositalari, ikkinchi tomondan - aniqlik, aniqlik, qisqalik, boylik va ifodalilik talablarining buzilishi. Stilistik xatolar, bir tomondan, berilgan uslubda o‘rinsiz til vositalaridan foydalanish bo‘lsa, ikkinchi tomondan, aniqlik, aniqlik, qisqalik, boylik, ifodalilik talablarining buzilishidir.
Yüklə 26,6 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin