Mavzu: Oshqazon sekretor funksiyasini buzilishlari. Pankreatit

Funksional axiliyada oshqozonning bez apparati butunligicha saqlanadi, lekin u o'z funksiyasini bajarmaydi (salbiy his-hayajon paytida). Oshqozon sekretsiyasini susaytiruvchi sabab b arta raf qilinganida, u qaytadan tiklanadi. Organik axiliya oshqozon shilliq qavatidagi qaytmas o'zgarishlar tufayli xlorid kislota va fermentlar sekretsiyasining to'xtashidir (atrofik gastritda, o'smalar hosil boiganida, jigar va o't yo'llarining surunkali kasalliklarida).

• Funksional axiliyada oshqozonning bez apparati butunligicha saqlanadi, lekin u o'z funksiyasini bajarmaydi (salbiy his-hayajon paytida). Oshqozon sekretsiyasini susaytiruvchi sabab b arta raf qilinganida, u qaytadan tiklanadi. Organik axiliya oshqozon shilliq qavatidagi qaytmas o'zgarishlar tufayli xlorid kislota va fermentlar sekretsiyasining to'xtashidir (atrofik gastritda, o'smalar hosil boiganida, jigar va o't yo'llarining surunkali kasalliklarida).

Patologiyada ajralib chiquvchi shira miqdori, uning kislotaliligi va hazm qilish kuchi o'rtasida dissotsiatsiya (nomuvofiqlik) kuzatilishi mumkin. Giposekretsiya yuqori hazm qilish kuchi, gipersekretsiya esa past hazm qilish kuchi bilan birgalikda kuzatilishi mumkin. Lekin gipersekretsiyaning yuqori kislotalilik bilan, giposekretsiyaning esa past kislotalilik yoki ozod holdagi xlorid kislotasining butunlay yo'qligi bilan birgalikda sodir bo'lishi eng xarakterlidir:

• Patologiyada ajralib chiquvchi shira miqdori, uning kislotaliligi va hazm qilish kuchi o'rtasida dissotsiatsiya (nomuvofiqlik) kuzatilishi mumkin. Giposekretsiya yuqori hazm qilish kuchi, gipersekretsiya esa past hazm qilish kuchi bilan birgalikda kuzatilishi mumkin. Lekin gipersekretsiyaning yuqori kislotalilik bilan, giposekretsiyaning esa past kislotalilik yoki ozod holdagi xlorid kislotasining butunlay yo'qligi bilan birgalikda sodir bo'lishi eng xarakterlidir:

a) gipersekretsiya va kislotalilikning oshishida ovqat hazm bo'lishi. Gipersekretsiyada va kislotalilikning oshishida nahor paytida ko'pincha, ko'p miqdordagi nordon oshqozon shirasi ajralishi kuzatiladi. Oshqozon shirasidagi xlorid kislota miqdori oshgan bo'ladi (0,4 foizdan yuqori, pH esa 1,5 dan past bo'ladi). Ushbu sharoitlarda ovqat massalarining oshqozonda uzoq vaqt turib qolishi ro'y beradi, chunki oshqozondagi haddan tashqari nordon ovqat massalari o'n ikki barmoqli ichakka tushgach, reflektor ravishda oshqozonning o'n ikki barmoqli, ichakka o'tish joyining uzoq muddatli spazmini paydo qiladi. Oshqozonda 372 bichish jarayonlari sodir bo'ladi. Kekinsh, jig'ildon qaynashi, ba'zan esa qusish ro'y beradi. Ingichka ichakka o'tuvchi ovqat massasining miqdori kamayadi. To'la bo'lmagan ochlik belgilari namoyon bo'ladi. Ichak peristaltikasini qo'zg'atuvchi omil yo'qolishi tufayli qabziyatlar kuzatiladi;

• a) gipersekretsiya va kislotalilikning oshishida ovqat hazm bo'lishi. Gipersekretsiyada va kislotalilikning oshishida nahor paytida ko'pincha, ko'p miqdordagi nordon oshqozon shirasi ajralishi kuzatiladi. Oshqozon shirasidagi xlorid kislota miqdori oshgan bo'ladi (0,4 foizdan yuqori, pH esa 1,5 dan past bo'ladi). Ushbu sharoitlarda ovqat massalarining oshqozonda uzoq vaqt turib qolishi ro'y beradi, chunki oshqozondagi haddan tashqari nordon ovqat massalari o'n ikki barmoqli ichakka tushgach, reflektor ravishda oshqozonning o'n ikki barmoqli, ichakka o'tish joyining uzoq muddatli spazmini paydo qiladi. Oshqozonda 372 bichish jarayonlari sodir bo'ladi. Kekinsh, jig'ildon qaynashi, ba'zan esa qusish ro'y beradi. Ingichka ichakka o'tuvchi ovqat massasining miqdori kamayadi. To'la bo'lmagan ochlik belgilari namoyon bo'ladi. Ichak peristaltikasini qo'zg'atuvchi omil yo'qolishi tufayli qabziyatlar kuzatiladi;