Мавзу: Оқсил биосинтези

4.Oqsillarning ajratib olish va tozalash.
Oksillarning xayvonlar tukimasidan makro-organizmlardan maxsus usullar yordamida ajratib olinadi.
1. Oksillarning ajratib olishda gomogenizastiya usuli.
Oksillar xayvonlar tukimasidan makroorganizmlardan ajratib olish uchun avvalo tukimalar yaxshilab maydalaniladi, ya’ni gomogenizastiyalanadi. Bunda xujayra strukturasi buziladi oksillar eritmaga utadi. Gomogenizastiya kilish uchun kuyidagi usullardan foydalaniladi.

1. 
   Chinni xavonchada tukimani kum bilan ezish (maydalash).
   
2. 
   Potter - Elvegay gomogenizatorida maydalash.
   
3. 
   Sharsimon tegirmonchalarda maydalash.
   
4. 
   Kuchli ravishda muzlatib keyin, eritish yuli bilan.
   
5. 
   Ultratovish ta’sirida maydalash.
   
6. 
   Bosim ta’sirida (muzlatilgan tukimani mayda teshikli pulat turdan utkazish).
   
7. 
   Azot gazi yordamida (azot gazini bosim ostida tuyintiriladi keyin keskin bosim pasaytiriladi. Natijada azot xujayrani oson parchalab oksilni eritmaga utkazadi.).
   

Yukoridagi usullar bilan xosil kilingan gomogenatdan oksillarni ajratib olish uchun ekstrakstiya usulidan foydalaniladi. Olingan gomogenatni 8-10% li tuz eritmasida eritiladi. Oksillarni ekstrastiyalash uchun kupincha ma’lum rN ega bulgan, bufer eritmalaridan, organik erituvchilaridan va ionsiz detergentlardan foydalaniladi. Bu maksadda organik moddalardan kupdan beri ishlatib kelinadigan eritmalar. Glisterinning suvdagi eritmasi, saxaroza eritmasi, limon kislota va borat bufer aralashmalar, tris-bufer eritmalardan foydalaniladi.
Kon zardobi oksilini ajratish uchun etil spirti, asteton, butil spirti ta’sirida chuktiriladi. Gomogenatdan toza xolda oksillarni olish uchun xar xil detergentlar ishlatiladi. Ular oksil yog kompleksini va oksil-oksil boglarini yaxshi parchalaydi. Oksillarni (fermentlarni) tozalashda mitoxondriya biomembranasi bilan yoki xujayra organoidlari bilan mustaxkam birikadigan modda triton X-100, natriy dodestilsulfat va natriy dezoksixolat ishlatiladi.
Bu detergenlar oksil-oksil komplekslarini parchalaydi va oksillarning turtlamchi strukturasini buzadi.