Mavzu: Ota-ona-bola-munosabatlari-tizimi Reja: Ota-ona va farzand munosabatlari Oila institutini bola tarbiyasidagi o’rni



Yüklə 211,99 Kb.
səhifə7/7
tarix28.12.2023
ölçüsü211,99 Kb.
#201031
1   2   3   4   5   6   7
Ota-ona-bola-munosabatlari-tizimi

Gipеrprоtеktsiya – оtа-оnа tоmоnidаn bоlаning bаrchа istаk, tilаk vа ehtiyojlаrini ko’r-ko’rоnа, tаnqid vа mulоhаzаsiz qоndirishgа intilish; bоlаni hаr qаndаy qiyinchiliklаr vа to’siqlаrdаn himоya qilish, uning bаrchа istаklаrini jоyidа bаjо kеltirish, erkаlаtish, оddiy yutuqlаridаn quvоnish, хаtоlаrini sеzmаslikkа qаrаtilgаn hаrаkаtlаr. Bоlаsi uchun “jоnini jаbbоrgа bеruvchilаr” оdаtdа o’zlаri bilmаgаn hоldа fаrzаndlаrigа yomоnlik qilаyotgаnliklаrini sеzmаydilаr, nаtijаdа bоlа kеlаjаkdа ishgа tоqаti yo’q, ko’pchilikning ichidа o’zini tutа оlmаydigаn, hаyotning pаst-bаlаndliklаridа o’zini nоchоr his etаdigаn, tаntiq, erkа bo’lib qоlаdi. Аyniqsа, bоlа o’smirlik yoshigа еtgаndа, erkа, tаntiq bo’lgаni uchun do’stlаri vа tеngqurlаri dаvrаsidа hаm hаmmа аytgаnlаri bo’lishini istаydigаn, lidеrlikkа intiluvchаnligini nаmоyon etgisi kеlаdi, lеkin ikkinchi tоmоndаn, аslidа undа bundаy sifаtlаr bo’lmаydi. Gаp shundаki, bundаy hоlаtlаrdа оtа-оnа zurriyodi timsоlidа ilgаri o’z hаyot tаjribаsidа erishоlmаgаn аrmоnlаrini ro’yobgа chiqаrgisi kеlаdi, ulаrning tаrbiya uslublаri аynаn shungа qаrаtilgаn bo’lаdi, lеkin bоlа ko’p jihаtdаn nоchоr ekаnligini kеyinchаlik ijtimоiy muhitning turli vаziyatlаrigа tushgаnidа his etа bоshlаydi.

Xulosa
Shunday qilib, tarbiya uslubi va turi, ota-onalarning bolalarga bo'lgan munosabatlarining tabiati nafaqat vaqt, balki makonda ham o'zgaradi. Shunday qilib, madaniy Yevropa an'analari eng kichik bolalar eng qattiq tartib-intizomga muhtojligidan kelib chiqadi va bola o'sib ulg'aygan sari intizom zaiflashishi va unga tobora ko'proq mustaqillik berilishi kerak. Ba'zi islom xalqlari (turklar, afg'onlar, kurdlar) juda qattiq, qattiq tarbiyaga ega bo'lib, jazoga sezilarli urg'u beradi. Shu bilan birga, yaponlar bolalarga deyarli cheklanmagan holda maksimal erkinlik berishadi. Intizom, juda qattiq, bu erda Evropa an'analaridan farqli o'laroq, keyinchalik bola ulg'ayganida, oqsoqollarning xatti-harakatlari normalari va qoidalarini o'zlashtirganda paydo bo'ladi. Tarbiya uslubi va turi nafaqat tarbiyada an'analar ko'rinishida taqdim etilgan ijtimoiy-madaniy qoidalar va me'yorlarga, balki ota-onaning oilada ota-ona va bola munosabatlarini qanday qurish kerakligi, qanday fazilatlar va xususiyatlar bo'yicha pedagogik pozitsiyasiga bog'liq. bolalarda tarbiyaviy ta'sirlar shakllanishi kerak. Shunga ko'ra, ota-ona bola bilan o'z xatti-harakati modelini belgilaydi.Bolaga psixologik yordam ko'rsatish uchun kattalar bolada ijobiy o'zini o'zi qadrlash va etarlilik hissini rivojlantirishga yordam beradigan so'zlardan foydalanishi kerak. Kun davomida kattalar bolada o'zlarining foydaliligi va etarliligi hissini yaratish uchun ko'plab imkoniyatlarga ega. Buning usullaridan biri bolaga uning yutuqlari yoki harakatlaridan qoniqishini ko'rsatishdir.


Shunday qilib, kattalar bolaga o'ziga ishonchga erishishga yordam berishni o'rganadilar. Bir ota-onaning so'zlariga ko'ra, bu bolani omadsizlik va baxtsizlikka qarshi emlash kabidir. Bolaning o'ziga bo'lgan ishonchini rivojlantirishda, yuqorida aytib o'tilganidek, ota-onalar va o'qituvchilarning unga bo'lgan ishonchi asosiy rol o'ynaydi. Ota-ona bolaga oilaning muhim a'zosi ekanligini va u bilan bog'liq bo'lgan barcha muammolardan ko'ra ko'proq narsani anglatishini ko'rsatishi kerak.Bola uchun kafolatlangan muvaffaqiyat bilan vaziyatni yaratish uchun g'amxo'rlik qilish juda muhimdir. Ehtimol, bu kattalardan bolaga qo'yiladigan talablarni o'zgartirishni talab qiladi, ammo bunga arziydi. Masalan, o'quvchiga o'qituvchi nuqtai nazaridan o'zi bajara oladigan vazifalarni tanlashga yordam beradigan vaziyatni yaratish va keyin unga o'z muvaffaqiyatini sinf va ota-onalarga namoyish etish imkoniyatini berish. Muvaffaqiyat muvaffaqiyatga olib keladi va bolada ham, kattalarda ham o'ziga ishonchni oshiradi.

Foydalanilgan adabiyotlar


1.Vlasyuk I.V. zamonaviy oila inqirozi ijtimoiy-pedagogik muammo sifatida.Oila salomatligi xxi: ix xalqaro konferentsiya materiallari - 2005 yil 28 aprel - 8 may. - dalyan, xitoy. 58-61-betlar.


2. . Osadchaya g.i. ijtimoiy bilim va ijtimoiy amaliyot. M., 2003 yil.
3. Jamiyatning ijtimoiy tabaqalanishi. Rep. Ed. Z.t. golenkov. Moskva: yozgi bog', 2003 yil.
4. Tartakovskaya i.n. gender va oila sotsiologiyasi // "gender tadqiqotlari asoslari" kursi uchun o'quvchi. M., mtsgi/mvshsen, 2000 yil.
5. "xxi asrda Rossiya jamiyati va sotsiologiyasi: ijtimoiy muammolar va alternativalar" ii butunRossiya sotsiologik kongressidagi ma'ruza va nutqlarning tezislari: 3 jildda. M., 2003 yil.
6. Antonov a.i. oila boshqa ijtimoiy institutlar orasida institut sifatida // oila uchinchi ming yillik ostonasida. M., 2005 yil.
Internet resurslari:
www.ziyonet.uz
www.google.uz
www.referat.uz

www.Psychology.ru

1Калмыкова Е. С., Падун М.А. Ранняя привязанность и ее влияние на устойчивость к психической травме: Постановка проблемы (Сообщ. 1) // Психологический журнал. – Т. 23. – М.: 2002. – № 5. – С.

2Авдеева Н.Н., Хаймовская Н.А. Зависимость типа привязанности ребенка к взрослому от особенностей их взаимодействия (в семье и Доме ребенка) // Психологический журнал. – М.: 1999. – Т. 20. – № 1. – С.

3Филлипова Г.Г. Материнство: Сравнительно-психологический подход // Психологический журнал. – М.: 1999. – Т. 20. –№ 5. – С.

Yüklə 211,99 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin