Mavzu: Ota-ona-bola-munosabatlari-tizimi Reja: Ota-ona va farzand munosabatlari Oila institutini bola tarbiyasidagi o’rni

Do'stlik

Kattalar chaqaloq hayotida baquvvat ishtirok etib, unga shaxsiy makon beradi. Ota -onalar va bolalar o'rtasidagi munosabatlarga ishonch bor. Harakat erkinligi va har doim maslahat so'rash imkoniyati bunday munosabatlarning asosidir. Kattalar o'z obro'sini saqlab, bola bilan do'stona munosabatlarni saqlaydilar. Ular merosxo'rning manfaatlarini baham ko'rishadi, yosh avlodning sevimli mashg'ulotlariga mos kelishga harakat qilishadi. Ota -ona va bola o'rtasidagi munosabatlarda asosiy narsa "ko'p o'ynamaslik" va shuning uchun avlod kattalar uchun mas'uliyatni his qilmasligi.

Hassosizlik

Bunday munosabatlarda chaqaloq ota -onasining doimiy ayblovlari va tanbehlarini eshitadi. Tashqi tomondan, sezgir bo'lmagan ota -onalar shafqatsiz ko'rinadi. Bola o'zini keraksiz, keraksiz his qiladi. Bolani tarbiyalash jarayoni sevgi, mehr va tushunish bilan to'la emas. Voyaga etgan bola, bolaligidan davom etgan shikoyatlarning ko'lamini aytib, kelajakda ota-onalar bilan munosabatlarni davom ettirishdan tez-tez bosh tortadi. G'azablangan bolani chetga surib qo'yish - muammoning eng samarali echimi, chunki individual o'smirlar vayron bo'lgan yoshlar uchun qasos oladi. Hayot davomida to'plangan bolalikdagi shikoyatlar o'sha ota -onasiga bir xil "tanga" bilan javob beradigan kuchli dalil. Agar o'smirga tengdoshlari bilan muloqot qilishiga ruxsat berilmagan bo'lsa, shunga qaramay, u noma'lum kompaniyada uzoq vaqt talabsiz yo'qoladi.

Tushunmovchilik, doimiy tanqid, ota -onaning taqiqlari bola ongida paydo bo'lishining sabablari. Voyaga etganida, bunday avlodlar ongsiz ravishda bolalar bilan munosabatlarni xuddi shunday quradilar.

Ota -onalarga maslahat - bolani tanbeh berishdan bosh tortmasligi uchun uni maqtash va rag'batlantirish. O'ziga bo'lgan ishonchni tiklash va chaqaloqni o'zi uchun sevish kerak.

Mentorlik

Ota -ona va bola o'rtasidagi murabbiylik munosabatlari uyg'unlik va donolikka to'la. Bunday oilalarda avlod har doim dono odamdan tavsiyanomani olishi mumkin, u tanbeh bermaydi. Itoatsizlik jazolanadi va mustaqillik faqat rag'batlantiriladi. Bu munosabatlar modeli ishonch va ratsionallikka asoslangan. Ota -onalar bolaning xatti -harakatlarini boshqarishga harakat qilib, uning hayotida doimo ishtirok etadilar. Kattalar ota -onaning obro'li fikrini eshitadigan uning tanlovini hurmat qilishadi. Bu eng ko'p munosabatlar. Bunday kattalar bolalari bilan band. Ular ularga hayotda o'z yo'lini tanlashga yordam beradi, ular bilan tushunish va ishonch darajasida muloqot qiladi va o'z tanlovini ma'qullaydi. Biroq, bunday ota -onalar juda kam.

Shunday qilib, ota -onalar va bolalar o'rtasidagi qanday munosabatlar, asosan, bolalar hayoti kelajakda oldindan belgilanadi. Ota -onalar farzandining azoblanishini xohlayaptimi yoki ko'p yillar o'tgach, tarbiya uchun minnatdorchilik so'zlarini eshitish yaxshiroqmi, deb o'ylashlari kerak. Ota -onalar va bolalar o'rtasidagi psixologiya nuqtai nazaridan uyg'un munosabatlar juda kam uchraydi. Siz tez -tez baxtli va tabassumli oilani ko'rmaysiz.

Kattalar ko'pincha o'z farzandlariga to'g'ri munosabatda bo'lishni bilishmaydi. Bolalar kichkina odamlardir va siz ularga o'zingiz kabi munosabatda bo'lishingiz kerak. Kattalar o'z parchalariga ta'sir qilish usullarini tanlashda 10 marta o'ylashlari kerak va ular oldin bolalar ustidan ma'lum kuch erkinligiga ega bo'lishlarini unutmasliklari kerak. Agar tarbiyaning to'g'riligiga shubha tug'ilsa, uning qanchalik asosli va uyg'unligini tushunish uchun tasvirlangan usullarni o'zingizga ishlatishingiz kerak.
Farzandingizga ishonish muhim - gapni to'xtatmasdan va'z qilmasdan tinglash. Dildan suhbatlashish an'anasini joriy etish kerak, keyin kattalar o'z haqiqatini tan olsalar, bolalar yolg'on gapirishga majbur bo'lmaydi. Shuni esda tutish kerakki, bu chaqaloqning muvaffaqiyati emas, balki unga erishish uchun qilingan harakat mukofot va maqtovga loyiqdir. Bolaning fe'l -atvori kattalar fe'l -atvori bo'lib, ularning xarakteriga javoban rivojlanadi. Siz chaqalog'ingizni faqat omadli va iqtidorli emas, balki har kim sevishi kerak. Bola bilan muloqot qilishda ota -onalar xursand bo'lishlari kerak, chunki bu bayram hali ham ular bilan.
Erta yoshdagi munosabatlar bola va ota-ona oʻrtasidagi munosabatlar ichida eng muhimidir.
Bunday ijobiy munosabatlar bolalarga dunyoni bilishida yordam beradi – bu dunyo xavfsizmi, ular kimni, kim ularni sevadi, yigʻlaganida, kulganida yoki yuz ifodasini oʻzgartirganda nima roʻy beradi va hokazo.
Bu munosabatlar bola rivojlanishining barcha sohalariga taʼsir qiladi.
Siz ota-ona sifatida bola bilan ijobiy munosabatlar oʻrnatishingiz mumkin:

• 
  bolangiz bilan birga vaqt oʻtkazish;
  
• 
  ishonch, hurmat va gʻamxoʻrlik muhitini yaratish.
  

Ota-onalar va bolalar oʻrtasidagi munosabatlarni toʻgʻri yoʻlga qoʻyishda hech qanday formula yoʻq va baʼzan bolangiz bilan oʻzingiz xohlagandek munosabatda boʻlish qiyin. Ammo vaqt oʻtgani sari munosabatlarni yaxshilash ustida ishlayversangiz, bola oʻzini sevimli va xavfsiz his qiladi.
Ota-onalar va bolalar oʻrtasidagi ijobiy munosabatlar sifatli vaqtga asoslanadi. Birgalikdagi vaqtda bir-biringizning tajriba, fikr, his-tuygʻu va oʻzgaruvchan qiziqishlaringiz haqida bilib olasiz. Bu bolangiz bilan oʻzaro munosabatlaringiz uchun juda muhim.Sifatli vaqt har doim va hamma joyda, oddiy kunlar va vaziyatlar aro boʻlishi mumkin. Kichkintoyingizni choʻmiltirayotganda birga shod-xurram boʻlish ham foydali. Agar bola bilan yaxshi vaqt oʻtkazsangiz, uni qadrlayotganingiz va eʼzozlashingizni koʻrsatasiz. Tabassum, kulgi, koʻz aloqasi, quchoqlash va muloyim siypalash bilan kuchli ijobiy xabarlarni yetkazishda sifatli vaqtdan foydalanishingiz mumkin.Har bir farzandingiz bilan muntazam yuzma-yuz uchrashishga harakat qiling. Bolalarning feʼl-atvori turlicha va baʼzi bolalarga boshqalariga qaraganda kamroq vaqt kerakdek tuyilishi mumkin, lekin ular siz bilan boʻlgan maxsus vaqtdan foyda koʻrishadi. Ish bilan band boʻlgan kunlarda farzandlaringiz bilan koʻp uchrashmasligingiz mumkin, lekin iloji boricha uzoqroq muloqot qilish yaxshi.Farzand bilan oʻtgan vaqt uning oʻqishi va oʻzlashtirishiga ham taʼsir qiladi. Masalan, hayotingizning dastlabki uch yilida bolangiz bilan suhbatlashishga sarflagan vaqtingiz unga til oʻrganishga yordam beradi.
Ota-ona va bolalar oʻrtasidagi oʻzaro ijobiy munosabatlar uchun ishonch va hurmat zarur.
Hatto farzandingiz bilan boʻlgan dastlabki yillarda ham bu jihatlarni rivojlantirish muhim ahamiyatga ega. Bolangiz oʻz ehtiyojlarini qondirish uchun, unga gʻamxoʻrlik qilayotganlarga ishonsa, oʻzini xavfsiz his qiladi. Ulgʻaygani sari ishonch va hurmat ikki tomonlama harakatga aylanadi.
Oʻzaro munosabatlarda ishonch va hurmatni tarbiyalash ham mumkin. Masalan:

• 
  Farzandingiz qoʻllab-quvvatlash, parvarish yoki yordamga muhtoj boʻlganda, yiqilib tushganda yoki oʻsmir bolangiz oʻrtoqlari bilan yigʻindan keyin chaqirganida olib ketayotganingizda. Bu bilan unga kerakli paytda oʻsha yerda boʻlishingizga ishonishni oʻrganadi.
  
• 
  Bola bilan yaqindan tanishing va uni qanday boʻlsa, shundayligicha qadrlang. Agar futbolni yaxshi koʻrsa, uni xursand qiling yoki sevimli futbolchilari haqida soʻrang. Bu uning his-tuygʻulari va fikrlariga hurmatni koʻrsatadi, shuningdek, u sizga ishonishi mumkinligini bildiradi.
  
• 
  Kichkintoy rivojlanishi, uning ehtiyoj va qiziqishlari oʻzgarishi bilan munosabatlar ham takomillashib borishiga ruxsat bering. Masalan, katta yoshli bolangiz doʻstlari bilan bogʻga borganida yonida boʻlishingizni xohlamasligi mumkin, vaholanki, u ilgari siz bilan oʻynashni yaxshi koʻrardi.
  
• 
  Qatʼiy, lekin adolatli oilaviy qoidalarni oʻrnating. Qoidalar – oilangiz oʻz aʼzolariga qanday qarashni va qanday munosabatda boʻlishni xohlashi borasidagi aniq bayonotlar. Buning vositasida bolangiz unga nisbatan munosabatingizda izchil boʻlishingizga ishona boshlaydi.
  

Oila-o‘ziga xos ijtimoiy birlik bo‘lib, qarindoshlik munosabatlari, axloqiy va huquqiy ma’suliyat hamda jamiyat tomonidan o‘rnatilgan ota-onalarning bolalarini tarbiyalashi bo‘yicha va farzandlarning o‘z ota-onalari uchun muayyan majburiyatlari turadi.
Oila hayoti shaklining davrlari-oilaning shakllanishidan boshlab parchalanishigacha o‘zgarishlari dinamikasini tavsiflovchi kategoriya. Oila funksiyalari-oila va uning a’zolari yashashi va faoliyatini namoyon qilish usuli, oila funksiyalari tarixidir va jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlari bilan chambarchas bog‘liq.

•