Mavzu: psixologik tadqiqot usullarining tarixi va klassifikatsiyasi reja



Yüklə 65,75 Kb.
səhifə2/9
tarix24.10.2023
ölçüsü65,75 Kb.
#160145
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Mavzu psixologik tadqiqot usullarining tarixi va klassifikatsiy

Kvazi-eksperiment. «Oraliq» tabiiy metodlar orqali kuzatuv o`tkazish bilan qattiq nazoratli kuzatuvlar o`zgarishiga aytiladi. Kvazi-eksperiment metodi yordamida to`liq sxemani yaratish mumkin emas. Ammo bu kamchilikka qaramay kvazi-eksperimental regionlardan foydalanish imkonini beradi. Eksperimental kuzatuvlarning barcha noeksperimental metodlarga ziddir.
Xuddi shuni F.Sh.Mak Giksen quyidagilarda ko`rsatadi:
  • Klassik klinik metod.


  • Tabiiy kuzatish.


  • So`rovnoma


  • Arxiv tekshirish


  • Korrelyatsion aloqani o`rnatish.


  • Kvazi-eksperiment.


M.V.Metlin esa quyidagilarda ko`rsatadi.


  • Tabiiy kuzatish


  • So`rovnoma


  • Korrelyatsion kuzatuv


  • Arxiv tekshirish


  • Alohida hollarni o`rganish.


A.K.Kobzi eksperimentga korrelyatsion metodini va eksperimentgacha metodini qarama-qarshi qo`yadi. Ularga: so`rovnoma, umumiy kuzatish va umumiy eksperiment. Xulq atvorni o`rganishga arxiv metodi, o`z-o`ziga baho berish va testni ko`rib o`tadi.


Formal ko`rinishlarga esa bir necha eksperimental kuztuvlarni tiplari ajratiladi. Bularni qidiruv (izlanish) va tasdiqlash eksperimentlarda ko`rish mumkin. Ularning farqi ishlab chiqarish muammosini darajasiga qarab ajratiladi. Qidiruv eksperimenti mustaqil yoki tobe o`zgarishlarga o`tishda o`zaro aloqa davrida olib boriladi.
Algoritm kuzatuv quyidagi ko`rinishda bo`ladi.
  • A va B orasidagi bog‘lanish farazi sababi.


  • Qidiruv eksperimentini o`tkazilishi.


  • Faraz tasdiqlanmasa yangi qidiruv eksperimenti yordamida faraz ko`rib chiqiladi. Agarda faraz tasdiqlansa, miqdor funktsional faraz ilgari so`riladi


  • Tasdiqlov eksperimenti o`tkaziladi.


  • O‘zgarish aloqalari haqida faraz qabul (yoki rad) qilinadi va aniqlik kiritiladi.


Psixologik eksperimentlarda «Kritik eksperiment», «pilotaj kuzatuv», «pilotaj eksperiment», «yopiq eksperiment», «tabiiy eksperiment» laridan foydalaniladi.


  • Pilotaj kuzatuv termini eksperiment jarayonida sinov holatida ko`riladi.


Bu usul asosan eksperimentga kirish vaqtida qo`llaniladi. U qat’iy kuzatuvga muxtoj emas. Bu usul orqali olingan ma’lumotlar ishonchli emas. Bu narsa ko`pgina xatolarni oldini olishga yordam beradi.


  • «Dala sharoitida kuzatish» real xayotdagi o`zgarish holatlarini kundalik xayotda olib boriladi. O‘z holiga ko`ra bu usul kvazi-eksperimentiga taalluqli deyishimiz mumkin. Chunki uni eksperiment jarayonida nazoratga olib bo`lmaydi. Tabiiy va dala sharoitidagi eksperiment ilmiy ma’lumotlarni olishni yagona usuli hisoblanadi.


  • Eksperimental kuzatuvlarni psixologiyada boshqa fanlar singari bir necha bosqich orqali amalga oshiriladi.





Yüklə 65,75 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin