Mavzu: Qishloq xo'jalik korxonalarida asosiy vositalar hisobini xususiyatlari

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Mavzu: Qishloq xo'jalik korxonalarida asosiy vositalar hisobini xususiyatlari
Mavzu: Qishloq xo'jalik korxonalarida asosiy vositalar hisobini xususiyatlari
REJA
1. Qishloq xojaligi korxonalarida asosiy vositalar harakatini

hujjatlashtirish va hisobi

3. Qishloq xojaligi korxonalarida asosiy vositalami tasniflash, tavsiflash,

baholash hamda hisobini yuritish xalq xoziga xos tarkibi, ulaming maqsadi, ishlatilishi va boshqa jihatlari ular hisobida ayrim ojaligi korxonalarida asosiy vositalar hisobiga ojaligi korxonalarida asosiy vositalar hisobining vazifalari

quyidagilar hisoblanadi:
- asosiy vositalami boshqaruv, nazorat, hisob va hisobot talablaridan
kelib chiqib, tegishli guruhlarga ajratish, har bir guruli boich qiymati, tiklangan
qiymati va qoldiq qiymatini aniq hisob-kitob qilish;
- asosiy vositalar harakatiga doir operatsiyalami tori va ogminlash, samarali foydalanishni nazorat qilish maqsadida ulami belgilangan muddatlarda
inventarizatsiya qilish;
- yaroqsiz holga kelgan, samara bermaydigan asosiy vositalami ojaligi korxonalarida barcha asosiy vositalami quyidagi turlarga ajratish mumkin:
(1) qishloq xoljallangan asosiy
vositalar - omborlar, shiyponlar, mashina va asbob-uskunalar, qishloq
xojalik inventarlari;
(2) qishloq xoljallanmagan asosiy
vositalar-majaligi korxonalarida asosiy vositalami guruhlashda ishchi va mahsuldor hayvonlar alohida guruhga ajratiladi. Ushbu guruhga ishchi kuchi sifatida ishlatiladigan hamda mahsuldor hayvonlar (ot, tuya, xojaligi tashkilotlarida asosiy vositalar qiymatini baholash 5-
son BHMS Asosiy vositalarga muvofiq umumbelgilangan tartibda
amalga oshiriladi. Qishloq xo ich qiymati hisoblanadi. Buxgalteriya balansida
asosiy vositalar ularning qoldiq qiymatida aks ettiriladi. 0 jaligida
boqilgan, shuningdek chetdan xarid qilingan mahsuldor va ishchi hayvonlami
asosiy vositalarga kirim qilishda boshlanglib ularni
parvarishlashga (sotib olish) ketgan jami xarajatlaming birgalikda olingan
qiymati (tannarxi) hisoblanadi. Asosiy vositalar tarkibiga kiritiladigan kormonlari vashukabilar)ning boshlangi nazar, nihollar qiymati hamda nihollami ekish, parvarish qilish va oyilmalar, chunonchi, botqoq yerlami quritish, shoyicha baholanadi.
Qishloq xoich qiymati umumbelgilangan tartiblargakoyicha yakka tartibda yoki guruh
bojalik korxonalarida
foydali xizmat muddati davomida saqlanadi. Ularga asosiy vositalaming
boshlangzgarishiga doir,
Shuningdek joriy va kapital taich
hujjatlaming namunaviy shakllaridan foydalaniladi. Chunonchi, yangi qurilishdan
olingan asosiy vositalar, yordamchi xop yillik
otkazishga Guruhdan guruhga ominotchilardan naqd pulsiz hisob-kitobyoii bilan sotib olingan asosiy vositalar schot- fakturalar asosida kirim qilinadi. Chorva mollarini, kosimliklami aholidan bozorlarda naqd pulga
sotib olish kirim kvitansiyalari bilan rasmiylashtiriladi. Ulaming sotib olish
baholari bozorlar martacha baholar torisidagi
maiumotnomalari bilan tasdiqlanadi. Qishloq xosischilardan kirim qilinishi tarsatilgan baholardaamalgaoshiriladi vaschotfakturalarbilanrasmiylashtiriladi.
Boshqajismoniy vayuridik shaxslardan bepul olingan asosiy vositalar
shartnomalardakoponlar, shiypon mudirlari, ombor mudirlari vaboshqamasjaligi korxonalariga kirim qilingan asosiy vositalaming sintetik hisobi 0100 Asosiy vositalami hisobga oluvchi schotlar tizimida ulaming
alohida guruhlari uchun ochilgan schotlarda yuritiladi. Qishloq xoxshaydi. Qishloq xora chiqarilishi mumkin. Chunonchi, ulami balansdan chiqarish toiiq eskirganligi, foydalanishga yaroqsiz holatga kelganligi, tabiiy ofat, kasalligi va boshqa sabablarga kotkazish, shuningdek asosiy vositalami sotish natijasida sodir boiishi mumkin. Asosiy vositalami foydalanishgayaroqsizligini aniqlashhamda ulami hisobdan chiqarishni tegishli hujjatlar bilan rasmiylashtirish maqsadlarida maxsus
komissiyalar tuziladi. Yaroqsiz holatga kelgan asosiy vositalar tugatish va
hisobdan chiqarish dalolatnomalari asosida balansdan chiqariladi.
Asosiy vositalami naqd pulsiz hisob-kitoblar asosida sotish, bepul
berish, talimda qurilish tashkilotlari misolida koliq orilgan zarar esa 9430 Boshqa operatsion
xarajatlar schotida hisobga olinadi. Asosiy vositalar tarkibidan katta yoshli mahsuldor va ishchi hayvonlaming, boglishi natijasida balansdan chiqarilishiga tegishli veterinariya va agronomiya xulosalari olinadi. Agar ushbu asosiy vositalar
suglsa, ulami balansdan chiqarish natijasida kourtatushumi hisobidan qoplanadi. Sugyicha oyniga oigan qarziga quyidagi yozuv qilinadi:
Debet 4890 Boshqa debitorlik qarz;
Kredit 9210 Asosiy vositalaming chiqimi.
Suglovining keJib tushishiga: