Mavzu: ravish so‘z turkumi sifatida. Mavzu rejasi

Ravishlarning tuzilishi jihatdan turlari. Ravish tuzilishiga ko`ra: 1) 
sodda, 2) qo`shma, 3) juft, 4) takroriy ravishlarga bo`ladi. 
Sodda ravishlar bir o`zak morfemadan tuziladi: yaqqol, ko`p, hozir, 
vijdonan, kamtarona kabi. 
Qo`shma ravishlar ikki so`z asosining birikishi orqali tuziladi: har gal, bir 
vaqt, tez fursatda, shu yoqqa kabi. 

---

9 
Juft ravishlar ikki so`z asosining teng bog`lanishidan tuziladi: hali-beri, 
erta-kech, eson-omon kabi. 
Takroriy ravishlar esa bir so`z asosini aynan takrorlash bilan yoki ikkinchi 
takrorlangan ravishda tovush o`zgarishi yuz bergan holda tuziladi: endi-endi, asta-
asta, oz-moz, sal-pal, zo`rg`a-zo`rg`a kabi. 
Takroriy ravishlar so`zning leksik ma’nosini o`zgartirmay, balki ortiqligi, 
kamligi, noaniqlik, ta’kid kabi qo`shimcha ma’nolarni ifodalab keladi. 
Ravish tahlili namunasi 
1. So`rog`i.
2. Ma’no turi.
3. Darajasi.
4. Otlashgan yoki otlashmaganligi. 
5. Tuzilish turi. 
6. Tub yoki yasamaligi. 
7. Gapdagi sintaktik vazifasi. 
 
Takrorlash uchun savollar 
 
1. Ravishning ta’rifi va so`roqlari haqida gapiring.
2. Ravishlar qanday so`zlarga boјlanib keladi? Misollar keltiring.
3. Ravishlarning daraja ko`rsatish xususiyatlari haqida gapiring.
4. Holat ravishlari haqida gapiring.
5. Payt ravishlari haqida gapiring.
6. O`rin ravishlari haqida gapiring.
7. Sabab ravishlari haqida gapiring.
8. Maqsad ravishlari haqida gapiring.
9. Daraja-miqdor ravishlari haqida gapiring.
10. Daraja-miqdor ravishlari qanday turlarga bo`linadi?
11. Ravishlar qo`shimchalar yordamida qanday so`z turkumlaridan yasaladi?
12. Qo`shma ravishlar qanday yasaladi?
13. Qo`shma ravishlar qaytarzda yoziladi?
14. Juft ravishlar qanday yasaladi?

---

10 
15. Takroriy ravishlar qanday yasaladi?
16. O`rin-payt va chiqish kelishigi shaklida ravishga aylangan so`zlar haqida 
gapiring.
17. Qanday so`zlar ravishga ko`chadi?
18. Ravishlarning otlashishi haqida gapiring.
19. Sodda tub va sodda yasama ravishlarga 3 tadan misol keltiring.
20. Ham holat, ham daraja-miqdor ravishlari guruhiga kiruvchi so`z haqida 
gapiring.
21. Sifatga boјlanib, belgining belgisini bildirgan ravishga misol keltiring.
22. Boshqa turkum so`zlari ravishga aylan-ganda qanday qo`shimchalarni olgan 
bo`ladi?