Mavzu: Sezgi Sezgining neyrofiziologik asoslari

Mavzu: Sezgi

Sezgining neyrofiziologik asoslari

Psixologiya fanida va falsafada bilishning ikki bisqichi, ya’ni uning hissiy (sezgi, idrok, tasavvur) va aqliy pog’onalari mavjud bo’lib, bu mumtoz xususiyat sifatida ma’lum. Aqliy bosqich xotira tafakkur, xayol jarayonlarini qamrab olgan bo’lib, o’zining mukammalligi, yuksakligi mahsuldirligi, ijodiyligi, bilan oldingi bosqichdan keskin ajralib turadi. Biroq bugungi kunda bilish bosqichlarining miqdori, tavsifi psixologiya fani oldida turgan zarur vazifalarni bajara olmay qoldi. Ong darajalari xususiyatlariga ko’ra bilishga oid qo’shimcha bosqichlarga kuchli ehtiyoj sezadi. Xuddi shu bois bilishning harakatli hissiy, aqliy, ijodiy, tarixiy bosqichlarga ajratib tadqiq qilish maqsadga muvifiqdir (E. G’oziyev)

Sezgilarning umumiy qonuniyatlari

Sezgilar o’zlariga mos bo’lgan qo’zg’atuvchilarni aks ettirish shakllaridan biri hisoblanuvchi bilish jarayonidir. Ko’rish sezgisining adekvat qo’zg’atuvchisi havo to’lqini uzunligi 380 dan 770 millimikron diapazondagielektromagnit nurlanishidan iboratdir. Bu elektromagnit nurlanishlar ko’rish sezgisini vujudga keltiruvchi asab jarayoniga aylanadi. Eshitish sezgilarining tebranish chastotasi 16 dan 2000 gacha bo’lgan tovush to’lqinlari ta’sirining retseptorlarida aks etishidir