Mavzu: Shaxsning hissiy-irodaviy sohasi hissiyot haqida umumiy tushuncha iroda haqida umumiy tushuncha

Kayfiyat - zaif yoki o'rtacha kuchga ega bo'lgan va odatda ancha barqaror emotsional holat. Odamdagi biror kayfiyat bir necha kun, bir necha hafta, bir necha oy va undan ortiq vaqt davom etishi mumkin. Quvnoq kayfiyat, ma’yus kayfiyat, g‘amgin kayfiyat, g‘azabli kayfiyat va shu kabi yaxshi yoki yomon kayfiyatlar bo'lib turishi hammaga ma’lum. Odamda turli kayfiyat turlicha sabablar tufayli tug'iladi. Odamning shaxsiy va ijtimoiy hayotida sodir bo'lgan biror voqea mana shu xildagi kayfiyatning tug'ilishiga sabab bo'lishi mumkin. Odamning barcha ruhiy jarayonlarida va faoliyatida kayfiyat katta rol o'vnaydi. Tasavvurlar va ftkrlarning o'tishidagi tezlikka, shuningdek, tasavvur va fikrlarning mazmuniga hamda yo'nalishiga kayfiyat ta’sir qiladi. Kayfiyat ikki xil: ijobiy va salbiy bo'ladi.
Ijobiy kayfiyat kishilarda muvaffaqiyat, ko'tarinki ruh, xushchaqchaqlik, sevinch bag'ishlasa, salbiy kayfiyat g'amginlikka, ma'yuslikka, bo'shashishlikka sabab bo'ladi. Odantzod onglidir, binobarin, u salbiy kayfiyat bilan kurashmog'i, ma’yuslikka, bo'shashishlikka, sababsiz tajanglikka berilmasligi lozim. Odamning o'zida va boshqa kishilarda bardamlik, xursandchilik, xushchaqchaqlik kayfiyatini tug'dira bilishi uning eng yaxshi xislatidir. Ayniqsa, bu xislat tibbiyot xodimlarida yuqori darajada rivojlangan bo'lishi kerak.
Ehtiros
Ehtiros uzoq davom etadigan va barqaror mavjud bo'ladigan cmotsional holatdir. Kayfiyatdan ehtirosning farqi shuki, ehtiros muayyan harakatga, muayyan obyektga mutfasil intilishda nihoyatda qat'iy ifodalangan kuchli emotsional holatdir. Ehtiros hamisha aniq bir narsaga qaratilgan bo'ladi. Masalan, odamlarda bilimga, ixtirochilikka, musiqaga bo'lgan ehtiros, mehnatga bo'lgan ehtiros, tibbiyotga bo'lgan ehtiros va hokazo. 1. P. Pavlov yoshlarga vozgan xatida ilmniy tadqiqot sohasidagi ehtirosning buyuk ahamiyati borligini ko'rsatib shunday degan edi: "llm-fan odamdan ko'p kuch sarflab, zo'r ehtiros bilan ishlashni talab qiladi. O'zlaringizni ishingizda va izlanishlaringizda ehtirosli bo'lingiz". Shifokorlar insonni og'ir xastalikdan qutqarish va kasallik tabiatini isbotlab berish uchun o'zlariga yuqumli kasalliklarni yuqtirganlar, hayotlarini xavf ostida qoldirganlar, ba’zan shu ulug‘ maqsad yo'lida jonlarini fido qilganlar. Bular hammasi ehtiros bilan yuzaga kelgan.
Ruhlanish emotsional holatning bir turi bo'lib, turli xil faoliyatlarda namoyon bo'ladi. Kishidagi ruhlanish muayyan maqsadga, muayyan faoliyatga katta kuch va istak bilan intilishidan iborat. Faoliyatdan kuzatilgan maqsad ravshan bo'lganida va bu faoliyatning natijasi ochiq ko'rinib turganida hamda zarur va qimmatli natija ekanligi bilinib turganida birdaniga va tez ruhlanib ketish mumkin. Ruhlanish odamning o'zidagi eng yaxshi ruhiy kuchlarning hammasini safarbar qilish demakdir. Bu his mehnat va ijodiy faoliyatda muvaffaqiyat qozonishni va kasallikka qarshi kurashishda ko'zlangan natijani ta’minlaydigan hal qiluvchi omillardan biridir.