2.Tarbiya metodlari va ularni guruhlash.
Pedagogical structure of the period of the education process in accordance with the main features of this educational technologies, the sum of its parts. You can define the structure of a period of teacher education as a result of:
1. The purpose of setting a goal of training a term process.
2. Content, the content of the education requirements of the independent production community.
3. The democratic functioning relationship between education of participants in the educational process and observance of the norms of free thought and umuminsoniylik rules.
4. Evaluate the results achieved in the process of education exemplifies the effective teacher evaluation and analysis.
|
Pedagogik jarayonda tarbiyaning davriylik tuzilishi — bu tarbiya texnologiyalarining asosiy xususiyatlariga muvofiq bo‘lgan, uning tarkibiy qismlari yig‘indisidir. O‘qituvchi buning natijasida tarbiyaning davriylik tuzilmasini belgilab olishi mumkin:
1. Maqsadni belgilash — tarbiyalashdan kelib chiqadigan maqsadlarni ma’lum bir muddatli jarayonlarga bo‘lib chiqishi.
2. Mazmunni tanlash — tarbiyalash mazmunini jamiyat talablari darajasida mustaqil ishlab chiqishi.
3. Demokratik faoliyatli — tarbiyaviy jarayon ishtirokchilarini tarbiyalashda va o‘zaro munosabatda erkin fikrlilik va umuminsoniylik me’yorlariga rioya qilish qonuniyatlari.
4. Baholash — tarbiyalash jarayonida erishilgan natijalar samaradorligining o‘qituvchi tomonidan baholanib borishi va doimiy tahlil qilinishi2
|
Tarbiya metodlari - pedagogik tushuncha bo’lib, respublikamiz milliy tarbiya tizimida yangicha shakl va mazmun kasb etadi. U avtoritar, pedantik pedagogikadagi tarbiya metodlari bilan chiqisha olmaydi. Xalqning qadimdan foydalanib kelinayotgan milliy pedagogikasida ilgari surilgan, mahlum darajada nazariy jihatdan asoslangan tarbiya metodlari mavjudki, bular minglab yillar davomida oila, mahalla, jamoat joylarida unumli va o’ta ustalik bilan qo’llangan va o’zining yashovchanligi tufayli bugungi kungacha o’zining ta’sirchanligini yo’qotmagan. Tarbiya metodlari o’zining vazifasiga ko’ra mazkur davlat, tuzum ideologiyasi, g’oyasi va qarashlariga xizmat qiladi.
SHuning uchun ham metodlar nazariyasi va amaliyoti o’z tizimini shaxs yashayotgan jamiyat talablari, ehtiyojlari va buyurtmasidan kelib chiqib belgilashi va amalga oshirishi zarur.
Tarbiya metodlari muammosining murakkabligidan kelib chiqib, ilmiy asoslangan tasnif mavjudki, bu masala turli pedagogik adabiyotlarda turlicha munozaralarga sabab bo’lmoqda. O’rganilayotgan mavzu uchun ajratilgan vaqtning chegaralanganligi va oldimizda turgan maqsad yo’nalishining o’zgacha ekanligini hisobga olib, ushbu masala yuzasida keng tahlilga berilmadik. SHu jihatdan tarbiya metodlari jamiyat oldida turgan maqsadlardan kelib chiqishini hisobga olgan holda, pedagogik fanlarda mavjud bo’lgan tarbiya metodlariga oid ilmiy imkoniyatlar, ilmiy - uslubiy manbalardan foydalanish orqali ushbu masalaga oydinlik kiritishga harakat qilindi.
Tarbiya metodlari quyidagi guruhlarga bo’linadi:
1.SHaxs ongini shakllantirish metodlari.
2.Faoliyat, muomala, ijtimoiy xulq tajribalarinitashkil etish metodlari.
3.Faoliyat va xulqni rag’batlantirish va motivlarnichuqurlashtirish metodlari.
4.Faoliyat va xulqni nazorat qilish, o’z-o’zini nazoratqilish, o’z-o’zini baholash metodlari.
Ushbu metodlarni ajratishga shaxs faoliyatining yaxlit tizimi asos qilib olingan bo’lib, u faoliyat jarayonini anglab yetish, uni tashkil etish, faoliyatni rag’batlantirish, natijalarni nazorat va tahlil etishni o’z ichiga oladi.
Pedagogik jarayonning rivojlanish dialektikasida tarbiya metodlari murakkab va ziddiyatli birlikda ishtirok etadi. Hal qiluvchi ahamiyatga bu o’rinda ayrim birlashgan vositalar mantiqi emas, balki ularning tizimini o’zaro uyg’un tarzda tashkil etish ega bo’ladi. Albatta, tarbiya jarayonining mahlum bosqichida bu metod alohida ajratilgan holda qo’llanilishi mumkin. Lekin boshqa metodlar yordamida, ular bilan bevosita bog’liq holda qo’llanilmasa, o’zining ahamiyatini yo’qotadi, ko’zlangan maqsad sari borish jarayonini sekinlashtiradi.
Dostları ilə paylaş: |