Стр. 1
Kurdashev I
Mavzu:Tasavvufning falsafasiy jihatlari.
Reja:
1-KIRISH
2-ASOSIY QISM
3-XULOSA
Kirish
Komillik – bugungi kun insonlari uchun qadrli va kerakli bo‘lgan tushuncha.
Har bir inson umri davomida erishgan tajribalari, bilimlari, ko‘nikmalari asnosida
hayot kechiradi. U o‘z hayot yo‘lini va bu yo‘lda sodir etgan barcha a’mollarini
o‘zicha baholaydi. O‘zga insonlarning bildirgan
ijobiy fikrlari yoqimli, albatta,
lekin tanqid hamisha ham hammaga yoqavermaydi. Inson hayoti davomida goho
bilib , goho bilmay, juda ko‘p xato va gunoh ishlarni sodir etadi.
Bu esa ayrim
hollarda jiddiy muammolarga sabab bo‘lishi mumkin. Bunday vaziyatlardan
saqlanish uchun komillikka erishish lozim.
Xalq hamisha komillikka intilib, yaxshi niyatlar bilan yashaydi. El -yurtga naf
keltirishni oilasini mustahkam, o‘z turmushini obod qilishdan boshlaydi. Bu
ezgu yo‘lda milliy qarashlar va an’analarga suyanadi, bobomeros qudratdan kuch
oladi
ASOSIY QISM
Tasavvuf taʼlimoti asrlar davomida xalqimizning maʼnaviyatini boyitishga
xizmat qilib kelgan. Insonning ruhiy – axloqiy poklanishi, ilohiy muhabbat bilan
yuksalib borish bu taʼlimotning asosiy gʼoyalaridir.
Shu bois tasavvuf chuqur insonparvarlik gʼoyalari bilan omuxta boʼlib, haqiqat
talabida yurgan odamlar qalbiga yoʼl topdi, odamlarning poklik, abadiy hayot,
koʼngil huriyati haqidagi orzularini ifodalab keldi. Tasavvuf
shayxlari xalqning
maʼnaviy rahbarlari, ruhoniy murabbiy sifatida maydonga chiqib, paygʼambar
faoliyati, holatlarini davom ettirishga jazm etganlar.
Naqshbandiya maьnaviy –axloqiy taьlimotida har fikrlikka keng oʼrin berilgan.
Bu sulukdagilar mehnat qilish, ilm olish, oʼz
mehnat evaziga halol yashash, noz –
neьmatlarni koʼpchilik bilan baham koʼrish, faqirona hayot kechirish, hammaga
yaxshilikni ravo koʼrishni afzal.
Bahouddin Naqshband –“aybsiz odam yoʼq, shuning uchun agar aybsiz doʼst
axtarsak doʼstsiz qolamiz,” -der edilar. Odamlarga yaxshilik qilish eng yuksak
insoniy burch ekanligini taьkidlab, sham kabi boʼlgin va odamlarga yorugʼlik ber
Стр. 2
Kurdashev I
oʼzing esa qorongʼuda boʼl, degan ekanlar. Xoja Bahouddinning “Koʼngil Ollohda
boʼlsinu, qoʼling esa ishda” hikmatlarining inson maьnaviy duyosi takomilidagi
ahamiyati beqiyosdir.
Xulosa
Tasavvuf falsafasiga ko 'ra, baxtning asosiy shar tlaridan biri - do ' stlaringiz
yoki sevganlaringiz yonida o 'tirishdir . Siz shunchaki o 'tirib, hech narsa
qilmasligingiz, hech narsa demasligingiz kerak. Bir -biringizga
qarang yoki hatto
qaramang. Sizni zavqlantiradigan narsa shundaki, siz o 'zingizni yaxshi his qiladigan
odamlar shundaki, siz o 'zingizni yaxshi his qiladigan odamlar bilan o 'ralgansiz.
Endi siz o 'zingizni biror narsa bilan band qilishingiz, bo ' sh joyni tovushlar yoki
suhbat bilan to 'ldirishingiz shar t emas. Bu odamlarning borligini jimgina his qilish
kifoya.
Yuqoridagi fikrlardan shuni xulosa qilish mumkinki,
tasavvuf islom
shariati talablarini ham ixlos bilan bajargan holda zuhd, taqvo, kamtarlik kabi
oliyjanob fazilatlarni o‘zida
mujassam etib, nafsni poklash yo‘li bilan komil
inson darajasiga erishishga harakat qilishdan iborat. tasavvuf tariqatlari axloqiy
Naqshbandiya ta’limoti g`oyalari insoniyatni kamolotga yetaklaydi va
tanazzuldan asraydi. Olib borilgan tadqiqot natijalarining ko‘rsatishicha,
Bahouddin Naqshbandning ta’limiy-axloqiy
merosidan maqsadga muvofiq
hamda samarali foydalanish, alloma g‘oyalarini o‘rganish jarayonida o‘quvchi va
talabalarning yosh psixologik xususiyatlarini hamda qiziqish va ehtiyojlarini
inobatga olish, alloma qarashlari mohiyatidan to‘laqonli xabardor bo‘lishlari
o‘rganilayotgan muammoning ijobiy yechimga ega b o‘lishini ta‘minlaydi.
Bahouddin Naqshband ta’limiy-axloqiy merosi g‘oyaviy diniy,
falsafiy,
madaniy ta‘lim-tarbiya ildizidir va milliy istiqlol mafkurasining bosh g‘oyasi ozod
va obod Vatan, erkin va farovon hayotni ta’minlashga xizmat qiladi.
•