Mavzu: Tibbiy etikaning shakllanishida gipokradning oʻrni. Bioetikaning shakllanishida shvetsirning faoliyati.
Soliyeva Nozima.
Tibbiy etika nima?
Etika falsafiy fan bo’lib , axloq va axloq nazariyasini o’rganadi. Etikaning amaliy tomoni – bu inson hayotining o’ziga xos tomonlarini, shu jumladan kasbiy jihatlarni axloqiy tartibga soluvchi amaliy axloq .
Tibbiy etika bu etikaning falsafiy intizomi bo’limi bo’lib, uning tadqiqot ob’ekti tibbiyotning axloqiy-axloqiy jihatlari hisoblanadi. Deontologiya (yunon tilidan. Δέον – sabab) – axloq va etika muammolari to’g’risidagi ta’limot, axloqiy qism. Ushbu atama Bentham tomonidan axloq nazariyasini axloqshunoslik fani sifatida belgilash uchun joriy etilgan.
Fan burchni axloqiy qadriyatlar tomonidan berilgan ichki majburlash tajribasi sifatida ko’rib, inson burchining muammolarini tavsiflash uchun torayib bordi. Torroq ma’noda deontologiya tibbiyot etikasi, shifokorning hamkasblari va bemor bilan o’zaro munosabatlari qoidalari va normalarini o’rganadigan fan sifatida belgilandi.
Tibbiy etika tibbiyot xodimlarining kasbiy faoliyati uchun axloqiy me’yorlar to’plami sifatida tushuniladi. Ikkinchi ma’noda, tibbiy etika tibbiy deontologiya bilan chambarchas bog’liq.
Tibbiy etika tibbiyot xodimlarining kasbiy faoliyati uchun axloqiy me’yorlar to’plami sifatida tushuniladi. Ikkinchi ma’noda, tibbiy etika tibbiy deontologiya bilan chambarchas bog’liq.
Tibbiy etika bo’yicha Gippokrat qarashlari!!
Gippokrat o’zining «Shifokor haqida» kitobida shifokor «o’z huquqiga ko’ra yaxshi va mehribon inson bo’lishi kerak» deb yozgan. U har qanday sharoitda adolatli bo’lishi kerak, chunki ko’p hollarda adolatning yordami kerak va shifokorning kasallar bilan aloqasi juda ko’p: ular o’zlarini shifokorlar ixtiyoriga qo’yishadi, deydi.
Keyinchalik tibbiyot fakultetining ko’plab bitiruvchilari Gippokratning «Qasamyod» va boshqa kitoblarining axloqiy qoidalariga asoslangan «Tibbiyot fakulteti va’dasi» ni imzoladilar. 1948 yilda Jenevada biroz o’zgartirilgan «Tibbiyot fakulteti va’dasi» Butunjahon shifokorlar assotsiatsiyasi tomonidan qabul qilindi va Jeneva qasamyodi deb nomlandi. Jeneva qasamyodining afzalligi shundaki, uning bir qator qoidalari Gippokratning «qasamyodi»ning umuminsoniy xarakterini saqlab qolgan.
