Mavzu: tuproqning suv,havo,issiqlik va ozuqa rejimlarini yaxshilash ilmiy maqolalar sharhi

Harorat tuproqda kechadigan kimyoviy, fizik-kimyoviy, biokimyoviy va biologik jarayonlarning borishi hamda intensivligining muhim omili hisoblanadi. Tuproqdagi turli birikmalarning erishi va cho‘kmaga tushishi, shuningdek mikroorganizmlar va tuproq faunasining hayot faoliyati tuproqdagi issiqlikka bog‘liq. Qishloq xo‘jalik ekinlari urug‘ining unib chiqishi, ildizlarining rivojlanishi, ulardagi alohida stadiyalarning o‘tishi, fotosintez jadalligi singarilarga bevosita bog‘liq bo‘lgan o‘simlik hosildorligi tuproqning issiqlik sharoitlariga bog‘liq. Tuproqda issiqlik yetarli bo‘lmaganda, o‘simliklar hosili pasayib, hatto ekinlar nobud bo‘ladi. Turli tuproqning issiqlik rejimlari A.P.Vaykov, A.F.Chudnovskiy, M.I.Budiko, A.M.Shulgin, A.N.Dimo, O‘zbekistonda I.Turapov, Sh.Xoliqulov va boshqalar tomonidan ancha batafsil o‘rganilgan. Tuproqdagi issiqlikning asosiy manbai - quyosh nuri energiyasi (quyosh radiasiyasi) hisoblanadi. Shuningdek tuproqdagi issiqlikning uncha ko‘p bo‘lmagan qismi, yerning ichki energiyasi va litosferaning yuqori qismlarida kechadigan kimyoviy, biologik va radioaktiv jarayonlar natijasida yuzaga keladigan issiqlik xisobiga to‘planadi. Organik moddalar (go‘ng, o‘simlik qoldiqlari, har xil chirindi kabilar) ning chirishi natijasida hosil bo‘ladigan issiqlik yopiq grunt (parnik xo‘jaligi) sharoitida sabzavotchilikda keng ishlatiladi.

• Harorat tuproqda kechadigan kimyoviy, fizik-kimyoviy, biokimyoviy va biologik jarayonlarning borishi hamda intensivligining muhim omili hisoblanadi. Tuproqdagi turli birikmalarning erishi va cho‘kmaga tushishi, shuningdek mikroorganizmlar va tuproq faunasining hayot faoliyati tuproqdagi issiqlikka bog‘liq. Qishloq xo‘jalik ekinlari urug‘ining unib chiqishi, ildizlarining rivojlanishi, ulardagi alohida stadiyalarning o‘tishi, fotosintez jadalligi singarilarga bevosita bog‘liq bo‘lgan o‘simlik hosildorligi tuproqning issiqlik sharoitlariga bog‘liq. Tuproqda issiqlik yetarli bo‘lmaganda, o‘simliklar hosili pasayib, hatto ekinlar nobud bo‘ladi. Turli tuproqning issiqlik rejimlari A.P.Vaykov, A.F.Chudnovskiy, M.I.Budiko, A.M.Shulgin, A.N.Dimo, O‘zbekistonda I.Turapov, Sh.Xoliqulov va boshqalar tomonidan ancha batafsil o‘rganilgan. Tuproqdagi issiqlikning asosiy manbai - quyosh nuri energiyasi (quyosh radiasiyasi) hisoblanadi. Shuningdek tuproqdagi issiqlikning uncha ko‘p bo‘lmagan qismi, yerning ichki energiyasi va litosferaning yuqori qismlarida kechadigan kimyoviy, biologik va radioaktiv jarayonlar natijasida yuzaga keladigan issiqlik xisobiga to‘planadi. Organik moddalar (go‘ng, o‘simlik qoldiqlari, har xil chirindi kabilar) ning chirishi natijasida hosil bo‘ladigan issiqlik yopiq grunt (parnik xo‘jaligi) sharoitida sabzavotchilikda keng ishlatiladi.