III. YAKUNIY QISM Ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish sohasida band bo‘lmagan aholi – uy
bekalari, qariyalar, imkoniyati cheklangan shaxslar respublika aholisining zaif
qatlami hisoblanadi. Mahallalarda Favqulodda vaziyatlar vazirligi mutaxassislari,
Fuqaro muhofazasi instituti o‘qituvchilari tomonidan doimiy ravishda profilaktika
tadbirlari amalga oshiriladi, lekin to‘satdan sodir bo‘lgan har qanday xolatlarda,
favqulodda vaziyatlarda insonning bilim doirasi, bilimini amaliyotda qo‘llay ola
bilish qobiliyati - uning tayyorgarlik darajasiga bog‘liqdir.
Favqulodda vaziyatlar sharoitida halok bo‘lganlarning 40% tayyorgarlikdan
o‘tmaganliklari, sodir bo‘lgan vaziyatda to‘g‘ri harakat qilishni bilmaganliklari
oqibatida halok bo‘lishi mutaxassislar tomonidan qayd etilgan. SHunday ekan, har
bir fuqaro kuchli zilzilaning ikkilamchi oqibatlari, zilziladan keyin hayot faoliyatini
tiklash, xatarli omillardan himoyalana olish bo‘yicha tayyorgarlik masalalariga
e’tibor qaratishlari lozim.
Xavfsiz xayotni ta’minlash avvalo o‘zimizdan va har birimizning
xonadonimizdan boshlanadi. O‘zbekistonning 70% dan ortiq aholisi 8 - 9 balli
seysmik hududlarda istiqomat qiladi, shuni o‘zi ham, har bir fuqarodan kuchli zilzila
bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlarda to‘g‘ri harakat qilish bo‘yicha bilim
darajalarini oshirib borishni, amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘lishni taqozo etadi. Biz
seysmik xavfni kamaytira olmaymiz, lekin uning oqibatida yuzaga keladigan tanglik
va qurbonlar sonini anchaga kamaytirishimiz mumkin.
Zilziladan oldin, zilzila vaqtida va zilziladan keyin to‘g‘ri harakat qilish
bo‘yicha ishlab chiqilgan ko‘rsatmalarga amal qilish orqali aholining zilzila vaqtida
to‘g‘ri harakatlanish bo‘yicha amaliy ko‘nikmasi hosil qilinib, bunday vaziyatlarda
qo‘rquvni yengib, xotirjamlikni saqlagan holda o‘zini va atrofdagilarni himoya qila
olish imkoniyati yaratiladi, yo‘qotishlarning oldini olishga erishiladi.