Mavzu№1. Ko‘rish analizatori va uning yordamchi a’zolari klinik anatomiyasi va fiziologiyasi



Yüklə 1,07 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/43
tarix07.01.2022
ölçüsü1,07 Mb.
#51066
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   43
Таркатма-материал-1



Mavzu№1. Ko‘rish analizatori va uning yordamchi a’zolari klinik anatomiyasi va fiziologiyasi. 

Ko`zning  tashki  qavati:    uning  asosiy  vazifasi  ko`z  shaklini,  ma’lum  turgorligini  ushlab  turish,  ko`zni 

ximoyalashdir,  tashki  fibroz  qavat  –  bu  ko`z  mushaklarining  birikkan  soxasidir.  Bu  qavat  2  ta  nerv 

kismlaridan iboratdir: shox parda va sklera. 



Shox  parda:  fibroz  qavatga  taallukli  bulgan  umumiy  funksiyalarni  bajarishdan  tashkari  yoruglik 

nurlarini sindirishda ishtirok etadi. 

Shox  parda  umuman  qon  tomirlarga  ega  emas,  fakat  limbning  yuza  qavatlari  chetki  tomirlar 

tutamlaridan va limfatik tomirlardan iboratdir. Moddalar almashinuvi chetki xalkasimon tomirlar tutami, 

ko`z yoshlar va oldingi kamera suyukligi xisobiga buladi.  

Bunday  nisbiy  aloxidalik  belmalardagi  shox  pardani  utkazishda  yaxshi  aks  etadi.  Antitanalar  utkazilgan 

shox  pardaga  etib  borolmaydi  va  boshka  yot  tukimalarda  sodir  bulgani  singari  shox  pardani  emirib 

tashlolmaydi.  Shox  parda  nevr  tolalariga  juda  boy  va  odam  organizmidagi  eng  yukori  sezgirlikka  ega 

bulgan tukimalardan xisoblanadi. Manbasi uch shoxli nerv bulgan bir kancha sezgir nervlar katorida shox 

pardada  trofik  funksiyani  bajaruvchi  simpatik  innervatsiya  xam  mavjudligi  aniklanagan.  Moddalar 

almashinuvi  normal bulishi uchun tukima  va qon  orasidagi  jarayonlar balansi anik bulishi lozim.  Aynan 

shuning  uchun  kolbachalar  retseptorlarining  eng  afzal  ko`rgan  urni  tomirlarga  boy  bulgan  shox  parda-

skleral zona xisoblanadi. Shu erda normal moddalar almashinuvi jarayonidagi kichiknagina siljishni xam 

xisobga oladigan tomirli-tukimali retseptorlar joylashadi.  

Normal  kechuvchi almashinuv  jarayonlari – shox parda tinikligining garovidir. Xozirgacha shox 

parda  tinikligining  sababi  noanik.  Shox  parda  tinikligi  shox  parda  tukimasidagi  proteinlar  va 

nukleotidlarga  boglik  degan  taxminlar  bor.  Shu  katorda  kollagen  fibrillalar  xolatining  tugriligiga  xam 

axamiyat  beriladi.  Gidratatsiyaga  epiteliyning  tanlangan  utkazuvchanligi  ta’sir  etadi.  Ana  shu  murakkab 

zanjirlardan birining buzilishi shox parda tinikligining yukolishiga sabab buladi.  

Shu  tarika,  shox  pardaning  asosiy  xususiyatlari  kuyidagilardan  iborat:  tinikligi,  sferikligi,  anik 

ulchamdaligi, yukori sezgirligi, sillikligi. 

Sklera:  fibroz  qavatning  5/6  kismini  tashkil  kiladi,  shuning  uchun  skleraning  asosiy  funksiyasi 

ko`z shaklini ushlab turishdan iborat, shuningdek sklera ko`zni xarakatlantiruvchi mushaklarni birlashtirib 

turadi. 


Yüklə 1,07 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   43




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin