Mavzuning fizik asosi

2.3 Mustaqil yechish uchun masalalar:

1. Og’rligi bo’lgan avtomobil 5 sek tormozlangandan keyin tekis sekinlanuvchan harakat qilib, 25m masofani o’tib to’xtaydi. 1) Avtomobilning boshlang’ich tezligi, 2) tormozlanish kuchi topilsin.( )

2. 0.5 kg massali jism shunday to’g’ri chiziqli harakatlanadiki, u o’tgan yo’lning vaqtga bog’lanishi tenglama bilan berilgan, bunda va . Harakatning birinchi sekundi oxirida jismga ta’sir qiluvchi kuchning kattaligi topilsin.( )
3. tezlik bilan uchayotgan massali molekula idish devoriga tik uriladi va tezligini o’zgartirmasdan devordan elastik qaytadi. Urilish vaqtida idish devoriga berilgan kuch impulsi topilsin.( )
4. Og’irligi yukni h=1m balandlikka F o’zgarmas kuch bilan vertikal ko’tarishda ish bajargan. Yuk qanday tezlanish bilan ko’tarilgan? ( )
5. Og’irligi bo’lgan tosh ma’lum balandlikdan yerga da tushadi. Toshning yo’lning o’rta no’qtasidagi kinetik va potensial energiyasi topilsin. Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.( )
6. Yer sharining o’z aylanish o’qiga nisbatan inersiya momenti va harakat miqdori topilsin. deb oling. ( ).
7. 1m uzunlikdagi va og’irlikdagi bir jinsli sterjen vertikal tekislikda o’z o’rtasidan o’tgan gorizontal o’q atrofida aylanmoqda. Agar aylantiruvchi moment ga teng bo’lsa, sterjen qanday burchak tezlik bilan aylanadi? ( )
8. 6 sm diametrli shar gorizontal tekislikda sekundiga bilan sirg’anishsiz dumalaydi. Sharning massasi 0.25 kg. sharning kinetik energiyasi topilsin. ( )
9. Og’irligi 1kG va diametri 60 sm bo’lgan disk o’z markazidan tekisligiga tik ravishda o’tgan o’q atrofida bilan aylanadi. Diskni to’xtatish uchun qancha ish bajarish kerak?( )
10. tezlik bilan ketayotgan vilosipidchining kinetik energiyasi topilsin. Vilosiped bilan vilosipedchining birgalikdagi og’irligi , ikkala g’ildirakning og’irligi ga teng. Vilosiped g’ildiraklari gardish deb hisoblansin.( )
11. radiusli mis shar o’z og’irlik markazidan o’tuvchi o’q atrofida ga mos tezlik bilan aylanadi. Sharning burchak tezligini ikki marta orttirish uchun qanday ish bajarish kerak?( )
12. massali diskning gardishiga urinma o’zgarmas kuch qo’yilgan. Kuchning ta’siri boshlangandan keyin o’tgach disk qanday kinetik energiyaga ega bo’ladi?( )
13. Nuqta aylana bo’ylab shunday harakatlanadiki, jismning bosib o’tgan yo’li ning vaqtga bog’lanishi tenglama orqali berilgan, bunda . Adar harakat boshlangandan 2 sek o’tgach nuqtaning normal tezlanishi 0.5m/s² bo’lsa, harakat boshlanishidan 3 sek o’tgach nuqtaning chiziqli tezligi, tangensial, normal va to’la tezlanishi topilsin.
14. G’ildirak o’zgarmas burchak tezlanish bilan aylanadi. Harakat boshlanishidan 0.5 sek o’tgach g’ildirakning to’la tezlanishi ga teng bo’lsa, uning radiusi topilsin.( )
15. Ventilyator ga mos tezlik bilan aylanadi. Ventilyator o’chirilgandan keyin, tekis sekinlanuvchan harakat qilib to’xtaguncha 75 marta aylanadi. Tormozlanish ishi ga teng. 1) Ventilyatorning inersiya momenti, 2) tormozlanish kuchini momenti topilsin. ( )
16. Inersiya momenti bo’lgan maxovik g’ildirak bilan aylanadi. G’ildirak aylantiruvchi kuch momentining ta’siri to’xtatilgandan keyin 1000 marta aylanib to’xtadi. 1) Ishqalanish kuchining momenti, 2) aylantiruvchi kuch momentining ta’siri to’xtatilgan paytdan g’ildirakning to’liq to’xtash paytigacha o’tgan vaqt topilsin.( )
17. o’zgarmas burchak tezlanish bilan aylanayotgan maxovuk g’ildirak harakat boshlanishidan o’tgandan keyin ga teng harakat miqdoriga ega bo’ladi. Harakat boshlanishidan o’tgandan keyin g’ildirakning kinetik enargiyasini toping.( )
Nisbiylik nazariyasining elementlari(2 soat)