40
3. Iqtisodiy o‘sish.
Ishchsizlik
- bu mamlakat miqyosida faol, mehnatga yaroqli
aholining bir qismining ish bilan band bo‘lmasligini bildiradi.
Inflatsiya - mamlakat miqyosida umumiy baholarning o‘sishini
ko‘rsatadi.
Iqtisodiy o‘sish - mamlakat aholisiga
yalpi ichki mahsulotning
yildan-yilga ko‘proq ishlab chiqarilishi tushuniladi.
Ushbu uchta ko‘rsatkich makroiqtisodiy muammolar hisoblanadi.
Iqtisodiyotning beqaror rivojlanishi tufayli bu muammolar vujudga keladi
va ularni hal qilishning bir necha usullari mavjud.
Ushbu muammolar turli xil sharoitlar,
davlatning olib borayotgan
iqtisodiy siyosati, fiskal va monetar siyosat
orqali vujudga kelishi
mumkin.
Milliy iqtisodiyot darajasida shakllantiriladigan kengaytirilgan takror
ishlab chiqarish modeli o‘sish sur’ati va proporsiyalarini aniqlash uchun
xizmat qiladi. Iqtisodiy o‘sishning bir sektorli va ikki sektorli modellarini
ko‘rib chiqish mumkin. Bunday modellarni yaratish uchun quyidagi
belgilar qabul qilinadi.
X
(t) - bir yilda ishlab
chiqarilgan milliy daromad;
Y
(t) - noishlab chiqarish sohasidagi asosiy fondlarning o‘sishiga
ketgan xarajatlar hamda qo‘shiladigan milliy daromadning iste’mol
qilinadigan qismi;
J
(t) - asosiy ishlab chiqarish fondlarining o‘sishiga kapital
qo‘yilmalar;
S
(t) - sof ishlab chiqarishga kapital qo‘yilmalar normasi (hissasi).
Bunday iqtisodiy mazmunga binoan
quyidagi ifodani yozish
mumkin:
X
(t)=
Y
(t)+
J
(t)
Jamg‘arma normasi esa
formula bo‘yicha aniqlanadi.
Dostları ilə paylaş: