Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (OESR-IHTT)–dunyoning iqtisodiy munosabatlar va rivojlanish munosabatlariga kirishuvchi tashkiloti. U 1960 yilda tashkil etilgan bo’lib, iqtisodiy va ijtimoiy siyosatni muvofiqlashtirib turadi. Unga a’zo mamlakatlar 1997 yilda 29 tani tashkil etgan. (Tashkilotning so’nggi a’zosi Koreya Respublikasi, 1996 yil, noyabr).
OESR hozirgi bosqichda YeI ning integrasiyalashgan qo’shilmasi turiga kirmaydi, ammo bu tashkilot unga a’zo bo’lgan mamlakatlar tashqi iqtisodiy muammolari va ichki ijtimoiy taraqqiyoti massasalariga aralashadi.
«Parij klubi»-kreditorlar mamlakatlarning hukumatlararo muassasasi, MVF a’zosi. 1961 yilda tashkil etilgan bu «klub» to’lov muddatini bir tomonlama o’zaytirishning oldini olish maqsadlarida rivojlanayotgan mamlakatlarning tashqi qarzlari shartlarini qayta ko’rib chiqish bilan shug’ullanadi.
«Rim klubi» - Xalqaro jamoatchilik tashkiloti. 1968 yilda inson muhofazasi maqsadida tuzilgan. «Klub» jahon ijtimoiy-iqtisodiy hayotida yuksalishning global muammolarini hal etish, jamoat tashkilotlarini rivojlantirish, atrof-muhitda ishlab chiqarish ko’payganidan inson uchun zararli havoni paydo bo’lishiga qarshi kurashish faoliyati bilan shug’ullanadi.
BMT ning iqtisodiy komissiyasi – beshta hududdagi iqtisodiy munosabatlarni nazorat qilib boradigan komissiya, ya’ni BMT rahbarligidagi iqtisodiy va ijtimoiy Sovet (EKOSOS); Yevropa iqtisodiy komissiyasi (1947 yilda tashkil etilgan) YeIK. Osiyo va Tinch okeani uchun iqtisodiy-ijtimoiy komissiya (ESKATO, 1947).
Lotin Amerikasi uchun iqtisodiy komissiya (EKLA, 1948 yil va 1951 yil). Afrika uchun iqtisodiy komissiya (EKA, 1958 y), Shimoliy Osiyo uchun iqtisodiy-ijtimoiy komissiya (EKZA, 1974).
BMT ning iqtisodiy va ijtimoiy Soveti (EKOSOS) – BMT bosh Assambleyasining asosiy organlaridan biri. BMT dasturidagi ijtimoiy va iqtisodiy sohalarning bajarilishini nazorat qiluvchi oliy maslahat idorasi.
Bu kengash BMTga a’zo mamlakatlar hududdidagi tashkilotlarga rahbarlik qilish, muvofiqlashtirish huquqiga ega.
EKOSOS dirasida xalqaro iqtisodiy va ijtimoiy masalalar, BMT ga a’zo davlatlar ichidagi mavjud yuzaga kelgan muammolar hal etiladi.
