Maye mexanikasi Maye mexanikasi elmi və onun mexanikada rolu

Dişli çarxlı nasos və hidromühərrik

2) Dişli çarxlı nasos – bunlar iki və üç dişli çarxlı ola bilərlər. Bunlar xarici və daxili ilişmə olurlar. Bu nasoslar təqribən 200 atm təzyiq, məhsuldarlığı 500 l/dəq, n = 2950 dövr/dəq. təqribən olaraq dişli çarxlı nasosun məhsuldarlığını belə tapmaq olar.

,
;


- başlanğıc çevrənin diametri;

olduqda bu düstur daha dəqiq nəticə verir.

Şəkil
Vintli nasos və vintli hidromühərrik

Vintli nasoslar

Onların məhsuldarlığı
Məhsuldarlığı tənzim etmək üçün klapandan istifadə edi­lir. Bunlar həm nasos və həm də mühərrik kimi istifadə olunur. Bu nasosun məhsuldarlığı aşağıdakı düsturla tapmaq olar
,
F – gövdənin en kəsik sahəsi; f – vintlərin en kəsik sahələrinin cəmidir; P – vintin addımıdır.
.
.
 ortadakı aparan vintin diametridir. Bu nasoslarda Q = 12000 l/dəq; P = 200 atm-ə qədər, n = 18000 dövr/dəq.



Şəkil_Porşenli_nasos_və_hidromühərrik'>Şəkil
Porşenli nasos və hidromühərrik

Rotorun üzərindəbir və bir neçə cərkə silindr yerləşdirilir. Silindrlərin sayı 5 – 7, 9, 11 olur. Tək olduqda hərəkət daha müntəzəm olur. Bunlar yüksək təzyiq yaradırlar və üç moment yaradırlar. Odur ki, hidravlik ötürmələrdə geniş istifadə olunur. Onların xüsusi həcmi dəyişəkdir. Deməli, məhsuldarlığı həm nasosun özü ilə və həm də klapan vasitəsilə tənzim etmək olar

.
Çox işlənən nasoslar:
q = 200 l/dəq; P = 200 atm.



Şəkil


Həcmi hidravlik ötürmə, sxemləri, iş prinsipi, növləri

Son zamanlar maşınqayırma sənəyesində yol və tikinti ma­şınlarında və ümumiyyətlə texnikada enerjini ötürmək və çevirmək üçün həcmi hidravlik ötürmədən geniş istifadə olunur. Burada enerjini ötürən və çevirən həcmi nasoslardır. Enerjinin daşıyıcısı mayedir. Maye olaraq neft yağlarından istifadə olunur. Həcmi hidravlik ötürmə əsasən iki hissədən ibarətdir. Nasos və hidromühərrik olaraq rotorlu nasoslardan çox istifadə olunur. Nasosla hidromühərrik arasında borular bölüşdürücü və tənzim­edici qurğular, kondisioner filtr və s. yerləşdirilir.

Ən sadə və ilk həcmi hidravlik ötürülür. Paskal qanunu ilə işləyən hidravlik pres olmuşdur. Həcmi hidravlik ötürmədə əsa­sən statik təzyiqdən istifadə olunur. Şəkildə hidravlik tormozun sxemi göstərilmişdir.