Мцяллифдян

 

---

 

~ 233 ~ 

 

10.4. 

Kimyəvi üsulla işləməklə şərabın duruldulması 

 

(Sarı qan duzu, metaşərab turşusu,polivinilpirrolidin) 

 

Sarı qan duzu ilə iĢləmə (SQD) Ģərabdan ağır metal kationlarını, 

xüsusən  dəmiri  kənar  etmək  üçün  aparılır.  Ağır  metal  duzlarının 

artıqlığı  Ģərabın  dad  və  sabitliyinə  pis  təsir  göstərir,  Ģirə  bulanır, 

spesifik nöqsanlar yaranır. 

Sarı qan duzu (K

4

Fe (CN)

6

 3H

2

O) Ģərabda olan metal kationları 

ilə  asanlıqla  qarĢılıqlı  kimyəvi  təsirdə  olub,  həll  olmayan  və 

çöküntü  verən  sianidin  birləĢməsi  əmələ  gətirir.  Sarı  qan  duzu 

Ģərabda  olan  dəmir  duzları  ilə  berlin  abısı  adlanan  çöküntü  verir. 

Bu birləĢmə kolloid təbiətli olub, Ģirənin zülal maddələrini sorbsiya 

edir. Ona görə də sarı qan duzu ilə iĢlənən Ģirədə zülali maddələrin 

də miqdarı azalır.  

Sarı  qan  duzu  ilə  iĢləmə,  Ģəraba  zəhərli  birləĢmələr  düĢməsin 

deyə,  xüsusi  ehtiyatlılıq  və  nəzarət  tələb  edir.  Ona  görə  də  bu  iĢ, 

kifayət qədər dəqiq texnokimyəvi nəzarət təmin edən avadanlıq və 

laboratoriyalara malik  müəssisələrdə  aparıla bilər.  ĠĢləmə  textoloji 

təlimatın tələblərinə ciddi surətdə riayət etməklə həyata keçirilir.  

Hər bir Ģərab partiyasına sarı qan duzunun əlavə olunan dozası, 

təlimata uyğun sınaq iĢlənməsi ilə müəyyən olunur. Sarı qan duzu 

ilə  iĢlənmə  Ģərabda  3  mq/dm

3

-dan  çox  ağır  metal  kationları 

olduqda  aparılır.  ĠĢləmək  üçün,yalnız  isti  suda  (35-40

0

C)  yeni 

hazırlanmıĢ sarı qan duzundan istifadə olunmalıdır.  

Sarı  qan  duzu  məhlulu  vurulduqdan  sonra  Ģərab  ən  azı  1  saat 

intensiv  qarıĢdırılmalıdır.  Sonra  ağır  metalların  və  sarı  qan 

duzunun  artıq  miqdarının  olub-olmadığını  yoxlamaq  üçün  orta 

nümunədə nəzarət analizi aparılır. ĠĢlənən materialda sarı qan duzu 

olarsa, həmin material iĢlənməmiĢ materialla kupaj olunur.  

ĠĢlənmiĢ  Ģərab,  durulmaq  üçün  20  günə  qədər  sakit  saxlanır, 

sonra Ģərab çöküntüdən dekantasiya olunur və süzgəcdən keçirilir. 

Hazır  Ģərab  çöküntüdən  ayrıldılqdan  ən  azı  10  gün  sonra  realizə 

olunmalıdır.  

ĠĢlənmiĢ  Ģərab  dekantasiya  olunduqdan  sonra  qalan  çöküntü 

---

 

~ 234 ~ 

 

süzgəcdən, yaxud sentirifuqadan keçirilir, süzüntü iĢlənmiĢ Ģərabın 

əsas  kütləsi  ilə  qruplaĢdırılır.  Yerdə  qalan  və  əsasən  berlin 

abısından  ibarət  sıx  çöküntü  isə  kimyəvi  zavodlara  verilir,  yaxud 

məhv edilir.