Mádeniyat ekonomikası páninen Ózbetinshe jumɪsı Tema: Múlkshilik qatnasıqları hám social taraw

Jámáátlik menshik - bul belgili maqset jolında belgili jámáátlerge birlesken adamlar tárepinen baylıqlardıń birgelikte ózlestiriliwi. Bul menshik jaǵdayında ózlestiriw jámáát kóleminde háreket etedi. Bul menshik formasınıń da bir neshe túrleri bar. Olar kooperativlik menshik, ijaraǵa alınǵan mákeme jámáátiniń menshigi, akcionerlik jámiyetler, jámiyetlik hám diniy shólkemlerdiń menshigi.
Menshik formalariniń bir - biri menen baylanıslı háreket etiwiniń nátiyjesinde aralas menshik payda boladı.
Aralas menshik - bul ayrım obektlerdiń túrli menshik iyeleriniń qatnasıwında ózlestiriliwi. Bul menshik házirgi waqıtta ashıq túrdegi akcionerlik mákemelarda anıq sáwlelengen. Bul jerde jeke menshik, jámáátlik menshik, sonday-aq sirt el menshigi úles tiykarinda birlesedi. Múlk obekt birlesken halda isletilip, óz iyelerine dáramat keltiredi.
Bazar ekonomikasına ótiwdiń tiykarǵı shárti kóp qatlamlı (ukladlı) ekonomikanı hám básekelesiw ortalıǵı qáliplestiriw shárayatların júzege keltiriwden ibarat. Bul jaǵday menshiklestiriw zárúrligin keltirip shıǵaradı.
Menshiklestiriw - mámleket múlkine iyelik etiw huqıqınıń mámleketten jeke shaxslarǵa ótiwdi ańlatadı. Al, múlkti mámleket iyeliginen bólip alıw menshiklestiriwge qaraǵanda keń mazmunǵa iye. Ol menshiklestiriwden tısqarı, mámleket múlkin menshiktiń basqa formalarına aylandırıwdı ańlatadı. Ol tómendegishe jollarda ámelge asırıladı:

1. 
   Mámleketlik mákemelardı akcionerlik jámiyetlerge aylandırıp, onıń mal-múlk esabınan shıǵarılǵan akciyalardı xalıqqa satıw. Akciyanı satıp alǵan adam menshik iyesine aylanadı.
   
2. 
   Mámleketlik mákemenı ijaralıq mákemeǵa aylandırıp qayta dúziw.
   
3. 
   Mámleketlik menshikti nızamına qaray shıǵarılǵan sertifikat yaki vaucherler tiykarında puqaralarǵa satıw. Bunda múlk xalıq ortasında tarqatıladı. Vaucher hám sertifikat mákeme akciyasın alıw huqıqın beredi.
   
4. 
   Mámleketlik menshik obektlerin tek ǵana istiń kózin biletuǵın, juwapkershilikti óz moynına alatuǵın isbilermenlerge satıw.
   
5. 
   Mámleketlik múlkti konkurs tiykarında aukcionda satıw h.t.b.
   

Menshiklestiriwdi ótkeriw hár mámlekette hár túrli ámelge asırıladı. Máselen, bul process Vengriya, Polsha mámleketlerinde tez háreket (Shokovaya terapiya usilinda) etken bolsa, Ózbekstanda áste-aqırın basqıshpa-basqısh ámelge asırılıp atır.
Menshiklestiriwdiń baslı maqseti-múlkti haqıyqıy iyesine tapsırıw, onı nátiyjeli paydalanıw hám solar tiykarında xalıqtıń jaqsı jasawın támiyinlewden ibarat.