«menejment» kafedrasi «XALQARO menejment» fanidan

Buyuk

Britaniya

—

iqtisodiy jihatdan rivojlangan, yirik

sanoatlashgan mamlakat. Yalpi ichki

mahsulotning 21 % ni sanoat, 1,8 % ni

qishloq, o’rmon va baliq xo’jaligi,

70,2 % ni xizmat ko’rsatish tarmog’i

beradi. 1 va 2-jahon urushlari orasida

bir qancha sanoat tarmoqlari, xususan

harbiy industriya bilan bog’langan

kimyo, elektrotexnika va avtomobil

sanoati bir qadar taraqqiy etdi. 2-jahon

urushida Angliya iqtisodiyotiga katta

putur

yetdi:

mamlakat

milliy

boyliklarining 1/4 qismi qo’ldan ketdi;

sanoat ishlab

chiqarish urushdan

avvalgi darajadan 25% kamaydi, chet

ellardagi

kapitalining

qariyb

1/4

qismini qo’ldan boy berishga yoki

sotishga

majbur

bo`ldi.

Iqtisodiyotning harbiy izga tushirilishi

ko’pdan ko’p behuda harajatlarni

keltirib chiqardi. Jahon sanoat i.ch.ida

1948-yilda Buyuk Britaniya ulushi

11,9 % edi, 1968-yilda 7,4 % ga tushib

qoldi.

---

Sanoati

Buyuk Britaniya eksportining 90 % ni sanoat ta’minlaydi. 2-jahon urushidan keyin

sanoat tuzilmasida katta o’zgarishlar sodir bo’ldi: konchilik, qora metallurgiya, yengil

va oziq-ovqat sanoati, shuningdek kemasozlik va avtomobilsozlik kabi tarmoklar

ulushi kamaydi; energetika, elektr mashinasozligi va kimyo sanoatining ulushi oshdi.

Atom, elektron, aerokosmik, neftni qayta ishlash va neft kimyosi tarmoqdari katta

ahamiyat kasb etdi. Mashinasozlik — sanoatning muhim tarmog’i, avtomobil,

samolyot, raketalar, kemalar, sanoat ishxonalari uchun kompleks asbobuskunalar, ilmiy

apparatlar va asboblar, radio elektronika va elektronika mahsulotlari ishlab chiqarish

ayniqsa ajralib turadi. Traktorsozlik, stanoksozlik, neftni kayta ishlash, kimyo

(plastmassa va sintetik smolalar, dori-darmonlar, ma’danli o’g’it, bo’yoqlar, kimyoviy

tolalar, sintetik kauchuk, sulfat kislota ishlab chiqarish), to’qimachilik, oziq-ovqat

sanoati rivojlangan. Yengil sanoatning poyabzal tikish, tikuvchilik va b. tarmoqlari

bo’yicha yirik ishxonalar mavjud. Mashinasozlik markazlarining ko’pchiligi Jan. va

Markaziy Angliyada joylashgan, ularning eng muhimlari — London, Birmingem,

Koventri, Luton, Sheffild sh.larida. Kora metallurgiyaning asosiy markazlari —

Janubiy Uels, Yorkshir va Hambersayd, Shim. Angliya va Shotlandiyada. Rangli

metallurgiya ishxonalari — Midlend, Jan. Uels, Taynsayd va Londonda. Atom sanoati

ishxonalari Shimoli-G’arbiy Angliya va London atrofida joylashgan. Kimyo sanoati

ishxonalari Katta London, Lankashir, Cheshir, Shim. dengiz va Bristol qo’ltig’i

sohillarida, to’qimachilik sanoati ishxonalari Lankashir va Yorkshirda. Shimoliy

dengizda katta neft va gaz zaxiralari mavjud. Buyuk Britaniyada yiliga o’rtacha 48,2

mln. tonna toshko’mir, 121,8 mln. tonna neft, 89,8 mlrd. m³ tabiiy gaz qazib olinadi,

304,5 mlrd. kVt/soat elektr energiyasi (asosan issiqlik elektr stansiyalarida) hosil

qilinadi, 17,5 mln. tonna po’lat ishlab chiqariladi.

---

Mashina sanoati

---