Menejment va marketing

2-chizma. Respublikamizda auditorlik faoliyatining asosiy maqsadi

Auditorlik faoliyati – bu mustaqil malakali mutaxassislar tomonidan korxonaning moliyaviy hisobotini yoki u bilan bog’liq moliyaviy axborotni ushbu hisobot yoki axborotning qonun va boshqa normativ hujjatlarga muvofiqlik darajasi to’g’risida xulosa chiqarish maqsadida tadqiq etilishidir.
Auditorlik faoliyati va auditor tushunchalariga ta’rif 2020 yil 26 mayda qabul qilingan yangi tahrirdagi «Auditorlik faoliyati to’g’risida»gi O’zbekiston Respublikasi qonunida quyidagicha keltirilgan:
Auditorlik faoliyati deganda auditorlik tashkilotlarininig xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda auditorlik tekshiruvlarini o’tkazish va professional xizmatlar ko’rsatish borasidagi tadbirkorlik faoliyati tushuniladi⁴.
O’zbekistonda davlat hoqimiyati va boshqaruvi organlariga auditorlik faoliyatini amalga oshirish qonun bilan ta’qiqlangan.
Auditor – auditorlik tekshiruvlarini malakali bilim va professional qobiliyat asosida o’tqazuvchi auditorlik malaka sertifikatiga ega bo’lgan jismoniy shaxsdir.
Auditorlik faoliyatining maqsad va vazifalari tavsifidan kelib chiqib, uni quyidagicha tasniflash mumkin(

Shuningdek, O’zbekistondagi auditorlik faoliyati oldida turgan muhim vazifalardan biri – xorijlik hamkorlar tan oladigan auditorlik xulosasi berish qobiliyatiga ega, sertarmoq va professional darajadagi umummilliy auditorlik kompaniyalari tashkil etish hisoblanadi.
Muvofiq ravishda, yuqorida keltirib o’tilgan auditorlik faoliyatini rivojlantirish, auditorlik xizmatlari sifatini oshirish, auditorlik tashkilotlari faoliyatini boshqarishning samarali usullarini tadbiq etish, ularning auditorlik tekshiruvi natijalari uchun javobgarligini va auditorlik tekshiruvlarining ob’ektivligini oshirish, shu asosda tadbirkorlik tizimlari tomonidan ularga bo’lgan ishonchni oshirish maqsadida O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2027 yil 4 apreldagi PQ-615- sonli “Auditorlik tashkilotlari faoliyatini yanada takomillashtirish va ular ko’rsatayotgan xizmatlar sifati uchun javobgarlikni oshirish to’g’risida”gi qarori qabul qilindi.
Ushbu qaror O’zbekiston Respublikasida auditorlik faoliyatini kelgusida isloh qilish yo’lida yana bir kuchli turtki bo’lib xizmat qildi.
Umumiy xulosa qiladigan bo’lsak, Respublikamizda auditorlik faoliyatini tashkil etishning maqsadi xo’jalik yurituvchi sub’ektlar moliyaviy-xo’jalik faoliyatini amaldagi qonunchilikka asosan atroflicha o’rganish va tahlil etish, muammolarni aniqlash hamda ularni bartaraf etish yuzasidan samarali taklif va tavsiyalar berish bo’lsa, iqtisodiyotda tutgan o’rni mulkchilik shaklidan qat’iy nazar birinchidan, moliyaviy-xo’jalik faoliyatining ishonchli, xolisona va mustaqil auditorlik tekshiruvidan o’tkazilishini ta’minlash, ikkinchidan, amaldagi qonunchilikning takomillashtirilishi auditorlik xizmatining sifatli o’tkazilishini rag’batlantirishdan iboratdir.

2.