MergedFile

4.1. Oxuma texnikası 
Oxuma  texnikası  mütaliə  zamanı  hər  addımda  uğur  qazanmağa  imkan 
verən  reseptlər  təklif  edir.  Bu  metodlar  konkret  təhsil  ixtisasına  yönəlmə-
diyindən verilən təkliflər yalnız ümumi olur. 
Oxuma  texnikasında  ingillis  dilli  mənbələrdən  məlum  olan  2  metod 
geniş yayılmışdır: SQ3R və PQ4R [50, 51]. 
SQ3R: 
→
Survey
→
Question
→
Read
→
Recide
→
Review. 
PQ4R: 
→
Preview
→
Question
→
Read
→
Reflect
→
Recite
→
Review. 
Burada:  Survey:  
Qısa baxış 
  Question:  
Sual vermək 
  Read:  
Oxuma 
  Recite: 
Oxuduğunu danışmaq 
  Review: 
Geriyə baxış 

---

Oxuma texnikası 
 
 
 
84 
  Preview: 
İ
lkin baxış 
  Reflect: 
Düşünmək 
SQ3R metodu 60-cı illərdə amerikalı alim F.Robinzon tərəfindən yara-
dılmış effektiv oxuma metodudur [52]. Metodun əsasında kitabın (mətnin) 
effektiv,  aktiv  və  başa  düşərək  oxunulması  durur.  Elmi  kitabın  oxunması 
zamanı  ardıcıl  yerinə  yetirilən  əməliyyatların  baş  hərfləri  göründüyü  kimi 
metodun adını formalaşdırır. Burada söhbət təkcə oxuma sürətini artırmaq 
yox,  həmçinin  mətni  başa  düşmək  və  oxunan  əsas  informasiyaları  yadda 
saxlamaqdan  gedir.  1972-ci  ildə  Thomas  və  Robinzon  göstərilən  metodu 
təkmilləşdirərək PQ4R metodunu yaradırlar [52]. Yeni metoda əvvəlkindən 
fərqli olaraq daha bir əməliyyat daxil edilir. Bu nəzəriyyələrin hər ikisində 
göstərilir ki, əldə olunan oxuma effektivliyi müəyyən qədər oxuma nöqteyi-
nəzərindən,  müəyyən  qədər  isə  məntiqi-trivial  təcrübələr  əsasında  izah 
eidlir. 
Aşağıdakı cədvəldəki müqayisədən görünür ki, elmi kitabın və ya digər 
formada    verilmiş  mətnin  xüsusi  ardıcıllıqla  oxunması,  mətnin  kritik  qiy-
mətləndirilməsi  və  əldə  olunan  biliyin  yaddaşda  saxlanmasına  əsaslanan 
oxuma  texnikası  elmi  ədəbiyyaların  oxunmasına  yenicə  başlayanlar  üçün 
dəyərli bir vasitədir (Cədvəl 4.1).