Metallurgiya

Texnologik qism
Mexnatni muhofaza qilish va texnika havfsizligi
Mexnat kashlarga sog’lom muhitni yaratib berish mexnatni tashkil qilishning asosiy tamoyili hisoblanadi.
Respublikamizda jarohat olish kasbiy kasallanishni oldini olish uchun juda katta ahamiyat beriladi.
Metallurgiyada yoki shu kabi korxonalarda kuchli shamollagichlar saqlagich qurilmalar o’rnatilgan.
Ishchilarga bepul maxsus kiyimlar belgilash, ya’ni yangi ishga kirgan odamlar texnika xavfsizligi bo’yicha o’qitiladi va ularga ko’rsatmalar beriladi. Hamma sexlarga havfsizlik bo’yicha masul hodimlar tayinlanadi.

1. 
   Sanoat shamollatkichlari
   

Sex va zavodlarda ish jarayonida katta hajmda chang, gazlar ajralib chiqishi mumkin talab eritish sexlarida va elektroliz sexlarida kislota, ishqorlar va boshqa turli xil zaharli eritmalar parlanib ajralib chiqishi kuzatiladi. Changlar gazlar va bug’lar odamlarning sog’lig’iga katta ziyon yetkazadi. Shuning uchun sexlarni kuchli shamollatkichlar bilan shamollatib turiladi. Xavoni doimo tozalan turish shamollatgichlarni yaxshi ishlashi ishchilar sog’lig’ini tamilaydi va ularni ish unumdorligini oshiradi.

2. 
   Elektr jihozlari bilan ishlashning havfsizlik qoidalari
   

Odamni elektr toki bilan jarohatlanishi uning bevosita elektr jihozlarining tok o’tkazgich ochiq joylarni tegib ketishidan bo’ladi. Elektr tokidan odam organizimidan yuz beradigan fiziologik jarayonlarni buzilishiga olib keladi. Hushdan ketish nafas olishni yomonlashishi yurakni to’xtab qolishi va kuyishi mumkin. 40 V yuqori kuchlanish va to’k kuchining 0,005 A dan yuqorisida odam, sog’lig’i uchun havfli.
Elektr jihozlari bilan ishlash qoidalari.

• 
  Elektr jihozlari bilan ishlashga faqat shu sohada o’qigan komissiyaga malakali imtihon topshirib sertifikat olgan kishiga ruxsat beriladi.
  
• 
  Elektr jihozlari zazimleniya qilish va doimo uni nazorat qilish.
  
• 
  Jihozlarni taminlashda oyoq ostiga gilam tashlash rezina etik va rezina qo’lqop bilan ishlash.
  
• 
  Yonayotgan elektr jihozlarini suv bilan emas qum bilan o’chirish iloji boricha setdan uzish.
  
• 
  Elektr to’kidan jabr ko’rgan odamga tez yordam kelguncha birinchi yordam ko’rsatish
  

1. 
   to’kdan uzish, suniy havo berish kislorod va boshqalar.
   
2. 
   Jarohat joyiga suyuq compress qo’yish. Balanddan ishlayotganlar albatda havfsizlik kamarlarini bog’lash kerak va pastga kuzatuvchi bo’lishi kerak.
   

Ekalogiya
Metallurgiyani rivojlanishi xomashyodan kompleks foydalanish atrof muhitni va mehnatni muhofaza qilishning umumiy masalalari chambarchas bog’liqdir.
O’zbekistonda mehnatni va atrof muhitni muhofaza qilish O’zbekiston Konstitutsiyasi mehnat qilish atrof muhitni himoya qilish va atrof muxitni himoya qilish bo’yicha qonunlari va kodekslari asosida olib boriladi. Xavo muhitini muhofaza qilish chang va gazlardan tozlash orqali amalga oshiriladi. Bunga chang va gaz chiqaradigan dastgohlarga tozalovchi filtrlar o’rnatish ularni germetikligini taminlash tashlandiq gazlar tarkibidagi zararli chiqindilarni kamaytirish ishlab chiqarishga yangi dastgoh va texnologiyalarni qo’llash kiradi.