Metallurgiyada chang va gazni tozlalsh masalalari Metallurgik ishlab chiqarish jarayonlarining asosiy mahsulotlaridan biri bu gaz va changlar hisoblanadi. Gaz va changlar hozirgi kunda changlarni tuzilishi va gaz tarkibida uchrashiga qarab bir necha xil usullarda tozlanadi.
Gazdan tozalab olingan chang aylanma mahsulot sifatida jarayonga qaratiladi. Yoki mahsus ishlov beriladi. Xozirda eng keng tarqalgan filtrlar quydagilar.
Yengil filtr, kullerlar, gidrosiklon va boshqalar.
Bu filtrlar bir-biridan ishlash sharoiti va changni tutib olish bilan farq qiladi.
Xosil bo’layotgan gazlar esa gazdan samarali foydalanish orqali H2SO4 ishlab chiqarish sexiga jo’natiladi.
S+O2=SO2 SO2+O2=SO3 SO3+H2O=H2SO4 yoki
SO2+O2=SO3 SO3+H2SO4=H2SO4*SO3
Fe –29 % CaO – 0.3%
S –35.02 % Al2O3 – 2 %
Zn –4.3 %
As – 0.2%
Pb –0.5 % Boshqalar – 6.5 % W –5%
3.1 Ratsional tarkib xisobi Minerallar:
CuFeS2; CuFe2S3; ZnS; PbS; FeS2; SiO2; CaO; Al2O3;As2O3.
Konsentrat va ruda tarkibidagi Cu ning CuFeS2 va CuFe2S3 minerallardagi miqdori 4:1 nisbatda deb qabul qilingan.
Umumiy mis 15.5
15.5:5 *4 = 12.4CuFe2 dagi Cu qolgan 3.1 CuFe2S3dagi Cu
1) CuFeS2 =12.4
Fe = ( 12.4 *55.85) / 63.54 = 10.89 Fe
S2 = (12.4* 64) /63.54 = 12.48S
2) CuFe2S3 =3.1
Fe = ( 3.1*55.85*2) /63.54 = 5.44
S = ( 3,1*96 ) /63.54 =4,68
ZnSda Zn – 4.3%
S = ( 4.3*32 )/ 65.38 = 2.10
PbSda Pb – 0.5%
S = ( 0.5*32 ) /207.2 = 0.08
5) FeS2 da 35,02 – 10,89 – 5.44 = 12,67 kg Fe
S = 35,02 - 12.48 - 4.68 - 2.10 - 0.08 = 15,86