Metin biLGİSİNİn oluşumu ve geliŞmesi Ş ƏRİfov, Kamandar

---

1391

METİN BİLGİSİNİN OLUŞUMU VE GELİŞMESİ

Ş

ƏRİFOV, Kamandar 

AZERBAYCAN/AZERBAIJAN/

АЗЕРБАЙДЖАН

ÖZET

Şu makalede metin bilgisinin  oluşum ve gelişme evreleri incelenerek, 

onun ilk kaynaklarının Doğu ve Batı’da milattan önceki yüzyıllarla bağlı 

olduğu belirtilmiştir. İslam’ın zaferinden sonra Doğu’nun müslüman kıs-

mında inceleme metninin oluşturulması Kuran’ın bir kitapta toplanmasıyla 

başlatılarak Peygamberimizin hadislerinin düzgün metinlerinin onarılma-

sıyla devam ettirilmiştir. Daha sonra edebiyat bilim dalında  başlayan med-

dahlık  sanatı metin bilgisini  yeni bir gelişim merhalesine ulaştırmıştır. 

XI.-XVII. yüzyıllarda Hatip Tebrizi ve Yusuf Hoylu’nun metinlerle bağlı  

faaliyeti, Mahmut Şebustari’nin “Gülşen-i Raz” mesnevisi ve Firdevsi’nin 

“Şehname” eserinin inceleme metni, Türk alimleri Sururi, Şami ve Sudi’nin 

Fars şairi Sadi Şirazi’nin “Gülüstan” eserinin inceleme metninin oluşturul-

ması konusundaki araştırmaları, Hakani Şirvani, İmadeddin Nesimi, Ni-

zami Gencevi vb. Azerbaycanlı şairlerinin  eserlerinin metinleri üzerinde 

yapılmış  incelemeler makalede belirtilmiştir. Devamında XIX. yüzyılda 

zengin ilmi faaliyeti ile metin bilgisinin bir ilmi alan gibi şekillenmesinde 

ve onun nazari esaslarının oluşmasında büyük emeği geçmiş Azeri alimleri 

Abdülgani Nuhevi Halisagarızade ve Mirze Kazımbey’in metin bilgisi ile 

bağlı faaliyyetleri araştırılmıştır.