Методические указания по их выполнению. Учебно-методическим комплексом могут пользоваться студенты специального образования для самостоятельного выполнения межсессионных заданий по курсу «Микробиологии и вирусологии»

B) Ozuqa oqsili, aminokislotalar va vitaminlar sintezi. Etarli miqdordagi protein, almashinmaydigan aminokislotalarni, vitaminlarni saqlamagan ozuqa foydasiz va samarasizdir. Bunday ozuqani egan mollarda maxsldorlik egan ozuqasiningqiymatidan ham kam bo’lishi tabiiy hol. Shuning uchun ozuqani to’yimliligini oshirish maqsadida oqsillar, vitaminlar, aminokislotalarni shunday ozuqalar bilan omuxta qilib ishlatish lozim. Xayvonlarni oziqlantirishda kavsh qaytaruvchi va kavsh qaytarmaydiganlarning organizmida sodir bo’ladigan mikrobiologik jarayonlarga ham e’tibor berish lozim. Kvash qaytarmovchi hayvonlar oshqozon bir kamerali, ularda ozuqa asosan ichaklarda xazm bo’ladi. Shuning uchun ular oshqozonida sezilarli mikrobiologik jarayonlar kechmaydi. Ular oshqozonida oqsillar shirasi yordamida faqat aminokislotalarga parchalanadi va qayta aminlanish bo’ladi xolos. Bunda lizin, treonin, argninga o’xshash almashinmaydigan aminokislotalar hosil bo’lmaydi yoki juda kam hosil bo’ladi. Shuning uchun bunday hayvonlar ratsioniga oqsil, aminokislotalar, vitaminlar qo’shib berish samaralidir. Kavsh qaytaruvchilar bunday qilishga uncha muxtoj bo’lmaydi. Chunki, ularning oshqozon-ichaklarida etarli miqdorda mikroorganizmlar bo’lib, ular ovqat xazm bo’lishi jarayonida zarur aminokislotalarni hosil qilish imkoniyatiga egadirlar.
Ozuqa oqsili mikroorganizmlar ishtirokida suyuq parafindan, uglevodlardan Kandida avlodi vakillari bo’lgan achitqilar yordamida olinadi. Bunda oqsil – vitamin – kompleksi (OVK) hosil bo’ladi. OVK ni analiz qilish uning hayvonlardan olinadigan ozuqa maxsulotlaridan sifat jixatidan qolishmasligini isbotladi. Ozuqa oqsillarini mikroblar ishtirokida har xil chiqindilar, etil spirti, yogoch chiqindilari, xatto go’ng va x.k. lardan ham olish imkoni bor. O’zbekistonda xlorellani ko’paytirib ozuqa qiymatini oshirish amalga oshirilgan. Xlorella ham ko’p oqsil va vitaminlarni ushlaydi.
Hayvonlarda vitamin C sintezlanadi. Kavsh qaytaruvchilar xazm organlaridagi mikroorganizmlar tomonidan vitamin V va K etarli miqdorda hosil bo’ladi. Ammo ko’pchilik vitaminlarga hayvonlar muxtojdir. Shuning uchun sanoat miqyosida mikrobiologik usullar bilan vitamin V₁₂ (atsetonbutil aralashmasidan) 50^oS metan bijgishini qo’zgatuvchilar ishtirokida, vitamin V₂ provitamin A, (achitqilar yordamida olinadigan) vitamin D va x.k. larni mikrobiologik usulda ishlab chiqarish ozuqa qo’shiladi.
V) Shuningdek ozuqaga antibiotiklar ham qo’shiladi. Ayniqsa jo’jalarga tsenitsillin (200 ming boshga) 40 mgG’kg yoki biomitsin (20 mgG’kg) emiga qo’shib beriladi. Cho’chkalar, sogin sigirlar, toylar va boshqa hayvonlar ratsioniga qo’shib berilsa, ogirligi ortadi, sut berish, suyak mustaxkamligi ortadi va x.k. Mikroblar ishtirokida kormogrizin (streptomitset grissus mitsellasi qo’shib tayyorlanadi). Vitamitsin (streptomitsey auchevertikillatus) kormarin (strentomitset aurigitseus), Flavomitsin (qo’zgatuvchi streptomitsey bambergiepsis) tayyorlanib ozuqaga qo’shib beriladi. Ozuqa antibiotiklarni tayyorlashda asosan aktinomitsetlar kulturasi ishlatiladi.