1-rasm. Uch zonali metodik pechning uzunligi bo’yicha o’rtacha xarorat o’zgarishi. Birinchisi (metallning siljishi bo’yicha) zona uzunligi bo’yicha temperatura o’zgarishiga ega va metodik zrna deb ataladi. Bu zonada yoqilg’i yoqilmaydi. Bu yerda metall ikkinchi pogonaga o’tishdan oldin asta-sekin qizitiladi, qizitilayotgan yuqori temperaturali zona (payvand zonasi). Bu zonaning belgilanishi – 1150-1200оС ni tashkil etuvchi oxirgi temperaturagacha zagotovkaning yuza qismi tez kizitiladi.
Uchinchi – qizitib toblaydigan zona (bardosh beruvchi zona) metallning kesimi bo’ylab temperaturani tenglash uchun va zagotovkaning pastki yuza qismidagi doglarni yo’kotish uchun xizmat qiladi.
ASBOB VA USKUNALAR Ishni olib borish uchun uch zonali metodik pechlarning modeli qo’llaniladi, ya‘ni yoqilg’i yonishi yoruglik energiya manbaida modellashtiriladi. Laboratoriya qurilmasi sxemasi 2-rasmda ko’rsatilgan. Qurilma asosini metodik pech modeli tashkil etadi, uch zonadan iborat ok rangdagi organik oynadan ishlangan. Model ochiladigan oldi kopkokdan iborat. Modelning ichida 4 trubalar joylashtirilgan. Yoruglik manbalari 5, ishchi gorelkaning modellashtirishi. Modelning devorida kirkim ishlangan, ya‘ni uning ichga 7 o’lchov qurilmasi kiradi, signal avtoietr bilan belgilanadi (3-rasmda ko’rsatilgan o’lchovchi qurilma).
2-rasm. Tajriba qurilmasi sxemasi uchun metodik pechning issiqlik modellashtirish rejimi. 1-metodik zona; 2-payvandlash zonasi; 3-kizitib toblaydigan zona; 4-glissaj trubalar; 5-yoruglik manbai; 6-kirkim; 7-o’lchov qurilmasi; 8-avometr.
3-rasmda ko’rsatilgan o’lchovchi qurilma mikrokoordinatik xususiyatga ega, shtok 1 va ruchka 2 dan iborat, unga xarakatlanuvchi karetka 3 fotoelement 4 bilan maxkamlangan. O’lchovchi qurilma qirqim 5 devor modeli 6 ga maxkamlangan. Shtok 1 va 6-chi devorga o’lchov shkalasi qo’yilgan.
TAJRIBA O’TKAZISH TARTIBI. 1-tajriba. Uch zonali metodik pechning modelini temperatura maydonida kurish.
O’lchov asbobidagi shtok 7 chetki chap xolatiga o’tkaziladi. Fotoelement devorning oldi qismida joylashgan. Yoruglik manbalari yokiladi. Uskunadagi boshlangich intensiv yoruglik oqimi 8 ni kayd etadi.
Uskunada ko’rsatilgan koordinata nuqtalarini 1-jadvalga kiritiladi.
Fotoelementni kamera kengligi bo’yicha ko’chirib, pechning kengligidagi 4-5 ta nuqtada yoruglik oqimining intensivligi qayd etiladi.
1-jadval.