O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYaLARI VA KOMMUNIKATSIYaLARINI RIVOJLANTIRISh VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOShKENT AXBOROT TEXNOLOGIYaLARI UNIVERSITETI “Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi
“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish”
fanidan
AMALIYoT TOPShIRIQ №1 217-guruh talabasi
Bajardi: Xushnazarov Jamshid
Qabul qildi: Saidova Gulchehra
Toshkent 2023 “Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish” fandan
№1 TOPSHIRIQ (AMALIYOT) Variant 24 1-savol
Kattalik deganda nimani tushunasiz?
Metrologiya, aslida nazorat, o'rnating va qatlamalar o'rtasidagi ta'kidlash, standartlashtirish va kalibrlashni o'z ichiga olgan ilmiy-texnik soha hisoblanadi. Kattaliklar metrologiyasi esa, nazorat qilinadigan fizikaviy kattaliklarni o'rganish, ularga doimiy nazorat qilish, standartlashtirish va kalibrlashni o'z ichiga olgan soha hisoblanadi.
Metrologiya kattaliklari, o'lchash usullari, ulchovlar va standartlar orqali obyektlarni nazorat qilish va ulardagi o'zgarishlarni aniqlashda yordam beradi. Bu tizim, sifatli mahsulotlar ishlab chiqarish, texnik jarayonlarni nazorat qilish, tibbiyot sohasida to'g'ri tan diagnoslar qo'yish va boshqalar kabi bir qancha sohalarda ishlab chiqarish jarayonlarini ta'minlashda va kafolatlashda juda muhim ahamiyatga ega.
Metrologiya, kattaliklarni standartlashtirish va nazorat qilish yordamida ma'lumotlarni aniqlash, o'lchash va nazorat qilishning yuqori darajada to'g'ri va ishonchli bo'lishini ta'minlaydi. Bu esa, ishlab chiqarish jarayonlarida yuqori sifatli mahsulotlarni ta'minlashda, axborotlarni to'g'ri uzatishda va xizmat ko'rsatish sohalarida muhim ahamiyatga ega. Metrologiya, bir nechta turdagi kattaliklarni o'lchash, hisoblash, aniqlash va nazorat qilishda foydalaniladigan ilmiy-texnik usullarni o'z ichiga oladi. Bu tizim, ta'lim, so'nggi texnologiyalar, sifatli mahsulot ishlab chiqarish, standartlashtirish, sifatni nazorat qilish, davlat statistikasi, tibbiyot va boshqa sohalar bilan bog'liq bo'lgan.
Metrologiya tizimi, kattaliklarni standartlashtirish va uni qabul qilish, o'lchash usullarini belgilash va ulchovlar tizimini tuzish, nazorat qilish, kalibrlash va sertifikatlashni o'z ichiga oladi. Bunda ma'lum bir sohada ishlash uchun qonunlar, boshqa hujjatlar va standartlar jadvali kabi qonuniy va tartibga solishtirilgan tizimlar keng qo'llaniladi.
Metrologiya sohasidagi tizimlar, sifatli mahsulotlarni ishlab chiqarish jarayonlarini nazorat qilishda, to'g'ri sifatli malumotlarni taqdim etishda, xizmat ko'rsatish sohalarida ishlab chiqarishda muhim ahamiyatga ega. Bu tizimlar, sifatni nazorat qilish va ma'lumotlarni to'g'ri uzatishda kafolat beradi va moliyaviy tartibga solishtirilgan sohada ishlov beradi.
2-SAVOL
Sifatni taminlash qaysi tashkilotlarning zimmasiga yuklatilgan. Sifatni taminlashda Uzstandart agentligi qanday vazifalarga ega
Uzstandart agentligi, O'zbekiston Respublikasining "Sifatni taʼminlash toʼgʼrisida"gi 2018 yil 24 apreldagi Qonuni asosida tashkil etilgan ma'muriy-ijro apparati hisoblanadi. Bu agentlikning asosiy vazifalari quyidagilardir:
Standartlar va tekshiruvlar tayyorlash: Uzstandart agentligi, sifat standartlarini tayyorlash va ularni amalga oshirish bo'yicha tekshiruvlarni amalga oshiradi. Bu standartlar oʻz vaqtida koʻrib chiqilayotgan yutuqlar va yangi texnologiyalarga asoslanadi.
Sertifikatlashtirish faoliyati: Taminlangan sifatning muvofiqligi uchun standartlarga asoslangan sertifikatlar berish orqali, mahsulotlar va xizmatlarni sifatli va ishonchli ekanligini tasdiqlash. Bu, mamlakatning sifatli mahsulotlarini xalqaro bozorda raqobat bardosh va qabul qilinadigan qilish imkoniyatini oshiradi.
Sifat taʼlim va tashkilotlarga yordam berish: Uzstandart agentligi, sifatni taʼlim berish va uning yuritilishini tashkil etish bilan shugʼullanadi. Bu, korxonalar va tashkilotlar uchun sifatni taʼminlash boʻyicha yordam berish orqali, ularning amaliyotida sifatni yuqori darajada saqlash va uning sifatini yaxshilashni taʼminlaydi.
Sifat boshqaruvi va monitorinqi: Uzstandart agentligi, sifatni taʼminlash sohasida mamlakatda amalga oshirilayotgan loyihalarni boshqarish va bularning natijalarini monitoring qilishni amalga oshiradi. Bunda, sifatni taʼminlash sohasidagi muammolarni aniqlab, ularni bartaraf etish va yangi yutuqlar qoʻyish maqsadida tahlil va tadqiqotlar olib boradi.
Uzstandart agentligi, O'zbekiston Respublikasida sifatni taʼminlash sohasida amalga oshirilayotgan ishlarni koordinatsiyalash va rivojlantirish boʻyicha muhim tashkilot sifatida faoliyat olib bormoqda.