3
DORUK DALLI
Kurak bölgeler için uygun ve yararlı bir şekildir.
Genellikle, taç, üç ana dal ile orta kısımda
gelişen bir doruk dalından oluşur. Elma, armut, şeftali, kayısı kiraz, vişne vb. meyve türlerinde
kolaylıkla uygulanabilir. Bu şeklin Goble şeklinden farklı yönü, ortasında bir doruk dalının
bulunması ve değişik doruk dallı şekilden farkı ise, doruk dalının şekillenmeden dik olarak
büyümesine devam etmesidir.
Birinci Yıl:
Kış aylarında ya da ilkbahar gelişme periyodu başlamadan bir süre önce bir yıllık fidan,
topraktan 60-80 cm yükseklikte, en üstteki gözü aşı noktasının
kesik yüzeyine bakan, iyi
oluşmuş 4-5 göz üzerinden, 4-6 cm'lik bir parça bırakıldıktan
sonra kesilir ve bu parça
üzerindeki gözler köreltilir. Fidan gelişmeye bırakılır. Bakım ve kültürel işlemler yerine getirilir.
Temmuz ayında fidanların gövdesi üzerinde düzenli dağılmış, gelişmeleri eşit kuvvette olan 3
ana dal ve bunların ortasında gelişen doruk dalı olmak üzere 4 dal seçilir. Seçilecek ana dalların
gövde ile yaptıkları açının 45-60° ve kendi aralarındaki açının da 120° olmasına dikkat edilir.
Doruk dalını dik büyütmek amacıyla bu dal bırakılan tırnağa (parçaya) çekilerek bağlanır.
Dinlenme döneminde öncelikle yaz budamaları yapılmamışsa bu dönemde yapılması gereken
işler (ana dal seçimi vb.) yapılır ve dal kesimlerine geçilir. Dalların uzunlukları 40-60 cm'den az
ise bunlara dokunulmaz. Ancak daha uzun olarak gelişen dallar 50-80
cm uzunluğunda
kesilebilir.
Bir fidana Doruk Dallı terbiye şeklinin verilmesi;
1)Şekil verilmek üzere tepesi kesilmiş bir yıllık fidan,
2) Yaz periyodunda fidanın
gelişimi,
3) Birinci yılın sonunda kış dinlenme döneminde budamadan sonraki durum.
İkinci Yıl:
İlk şekil verilen fidanların ana dallarından ilkbahar gelişme
periyodunda yeni sürgünler
oluşmağa başlar. Yaz gelişme periyodu içerisinde Temmuz ayında ya da uygulanamadığında
kış aylarında her ana daldan biri ana dalın devamını sağlayan, diğeri yardımcı dal olmak üzere
iki ve doruk dalından bir dal seçilir. Geri kalan dallar durumlarına göre bükülür, eğilir ya da
kesilir. Ana dallar üzerinde seçilecek yardımcı dalların aynı yönde ve doruk dalından seçilecek
dalın da bir önceki yılın kesim yönünde olması gerekir. Şayet,
ana dallar üzerindeki fazla
dallarla, doruk dalındakilerin karşılıklı çekilip bağlanmaları olası ise bunun tercih edilmesi
doğru olur.
Fidanlar üzerinde yukarıda belirtilen işler yapıldıktan sonra kışın dinlenme döneminde dalların
kesilmelerine başlanır. Bu amaçla öncelikle, ana dalların ve doruk dalının gelişmesi incelenir.
Bunlar 40-60 cm’nin üzerinde bir gelişme gösteriyorsa kısaltılır,
aksi halde bu dallara
dokunulmaz. Bu dalların uçlarında tüylü ve boğum aralan kısa sürgünleri oluşmuş ise bunlar
kesilir.
4
Ancak, ana dalların uzunlukları 60-80 cm ise bunlar meyve ağaçlarının tür ve çeşidinin kesime
karşı tepkisi, çevrenin ekolojik koşullan ve toprak verimliliği dikkate alınarak
bir miktar
kısaltılmalıdır. Yardımcı dallar da genel prensiplere uygun olarak yani ana dalların uçlarından
45°‘lik açı yapacak doğrunun yardımcı dala dokunduğu noktalardan kesilir. Kesimler iyi
oluşmuş toprağa bakan gözler üzerinden yapılır.
Doruk Dallı terbiye şeklinin uygulanışı (devam)
1)
İkinci yıl yaz periyodunda fidanın gelişimi,
2)
Kış dinlenme döneminde fidanın budandıktan sonraki durumu.
Dostları ilə paylaş: